رییس مرکز منطقه‌ای اطلاع‌رسانی علوم و فناوری و سرپرست پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC) گفت: خبری که اخیرا توسط تامسون رویترز، سابقا ISI درباره فهرست پژوهشگران پراستناد و موسسات مربوط به این اشخاص منتشر کرده، داده‌های جالب توجهی را در دسترس قرار داده است. در ابتدا و بدون مقایسه، داده‌های ارائه شده مشخص می‌کند که کدام شخصیت علمی پراستنادترین بوده و از پژوهشگران کدام موسسه آموزش عالی محسوب می‌شوند.

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی فناوری و نوآوری، دکتر جعفر مهراد اظهار کرد: با دسترسی به داده‌های مربوط به وابستگی‌های سازمانی ثانویه (نشانی دوم)، این فهرست به طور غیر عمد، جایگاه این موسسات را در رتبه‌بندی‌های دانشگاهی ارتقا می‌دهد.

وی افزود: پژوهشگران پراستناد، شامل 3215 پژوهشگر است. از این میان، تنها 702 پژوهشگر تقریبا 22 درصد، بیش از یک وابستگی سازمانی دارند که در مقالاتی که منتشر کرده‌اند، ثبت و درج شده است.

مهراد ادامه داد: این روش، روشی است معمول، زیرا یک نویسنده می‌تواند در مقاله‌ای که منتشر می‌کند، دارای بیش از یک نشانی (آدرس) باشد (دپارتمان، بیمارستان و البته، مرکز پژوهشی و غیره.)

وی اظهار کرد: با وجود این، در این موارد می توان انتظار داشت که نشانی دوم نیز ممکن است مانند نشانی اول در همان کشور قرار داشته باشد. داده‌های پژوهشگران پراستناد نشان می‌دهد که از بین 702 پژوهشگر پراستناد، 42 درصد یک کشور خارجی را به عنوان نشانی دوم اعلام کرده‌اند.

مهراد تصریح کرد: توزیع جغرافیایی 3215 پژوهشگر پراستناد، نشان می‌دهد که عربستان سعودی از کل 170 پژوهشگر پراستناد تعداد 139 نفر (82 درصد)، این کشور را به عنوان وابستگی سازمانی ثانویه (نشانی دوم) درج کرده و تنها 31 نفر از پژوهشگران پراستناد، عربستان سعودی را به عنوان نشانی اول ثبت و اعلام کرده‌اند.

رییس مرکز منطقه‌ای اطلاع رسانی علوم و فناوری گفت: در مقابل، بسیاری از پژوهشگران (بیش از 90 درصد) از کشورهای بسیار پیشرفته مانند آمریکا، انگلستان، آلمان، فرانسه و کانادا، همانطور که انتظار می‌رود، این کشورها را به عنوان نشانی اول انتخاب کرده‌اند.

وی افزود: بخش دیگری از این داده‌ها که بسیار جالب توجه است، به تعداد موسساتی مربوط می‌شود که توسط 702 پژوهشگر پراستناد، این موسسات را به عنوان نشانی دوم به کار برده و در مقالات خود از بیش از یک نشانی استفاده کرده‌اند. در اینجا، موسساتی را که حداقل 10 بار به عنوان نشانی دوم انتخاب شده‌اند، مشاهده می‌کنیم. مجددا، در جدول مشاهده می‌کنیم که دانشگاه‌های معتبری مانند هاروارد و توکیو در مقایسه با دانشگاه ملک عبدالعزیز در عربستان سعودی به دفعات بسیار کمتر به عنوان نشانی دوم خارجی مورد استناد قرار گرفته‌اند.

مهراد گفت: این داده‌ها نشان می‌دهد که دانشگاه ملک عبد العزیز راه غیر علمی و ساده‌ای را برای برتر و ممتاز تلقی شدن در رتبه بندی‌های دانشگاهی انتخاب کرده است. همین داده‌ها باز هم نشان می‌دهد که بعضی از پژوهشگران پراستناد، راه آسانی را برای پولدار شدن انتخاب کرده‌اند و آن اینکه این دانشگاه‌ها به جای استخدام تمام وقت این افراد، از نام و مشخصات آنها به صورت سمبلیک بهره برداری می‌کنند که در این صورت نیز روش این دانشگاه‌ها، مانند دانشگاه ملک عبدالعزیز، روشی ناصواب و غیر علمی به حساب می آید.

وی افزود: در جدول می‌بینیم که تقریبا نیمی از پژوهشگرانی که دارای نشانی دوم خارجی هستند، در واقع با عربستان سعودی پیوند خورده‌اند.

انتهای پیام

جدول تعداد پژوهشگران پراستناد برخی کشورها و نشانی آنها