قائم‌مقام
بنیاد ملی نخبگان ضمن تاکید بر ضرورت فرهنگسازی برای نهادینه شدن اقتصاد
دانش‌بنیان، گفت: با ورود نخبگان و استعدادهای برتر دانشگاه‌ها در حوزه
اقتصاد دانش‌بنیان و با موفقیت آنان در بدست آوردن ثروت از راه علم و دانش،
می‌توان این اقتصاد را در جامعه رونق داد و رویکرد جامعه را از سمت اقتصاد
نفتی به سوی اقتصاد دانش‌بنیان تغییر داد.
به گزارش پایگاه خبری تحلیلی فناوری و نوآوری، دکتر سعید سهرابپور؛
قائم‌مقام بنیاد ملی نخبگان در گفت‌وگو با خبرنگار پایگاه اطلاع‌رسانی
بنیاد ملی نخبگان گفت: یکی از محورهای اصلی اقتصاد دانش‌بنیان، شرکت‌های
دانش‌بنیان هستند. شروع و مبدا بسیاری از این شرکت‌ها، دانشگاه است؛ چراکه
ایده‌های تحقیقاتی و علمی معمولا در دانشگاه‌ها شکل می‌گیرند. شرکت
دانش‌بنیان معمولا توسط اساتید و فارغ‌التحصیلان و حتی دانشجویان ترم‌های
آخر دوره تحصیل تاسیس می‌شود. این افراد ایده خود را از مراکز رشد بارور
می‌کنند و کم‌کم به سمت تاسیس شرکت پیش می‌روند.
سهرابپور ضمن
بیان این نکته که دوره کارمندی و حضور در دستگاه‌های دولتی گذشته است و عصر
حاضر، دوره حضور در اقتصاد دانش‌بنیان، کارآفرینی و فعالیت در بخش خصوصی
است، افزود: فرهنگسازی اقتصاد دانش‌بنیان را باید از دانشگاه آغاز کرد، در
همان ابتدای فعالیت دانشجو در عرصه اقتصاد دانش‌بنیان باید او را با
مفاهیم دانش‌بنیان آشنا کرد. به همین دلیل باید افراد را برای حضور در شرکت
دانش‌بنیان تشویق و ترغیب کرد. در همه دنیا شروع اقتصاد دانش‌بنیان از
دانشگاه‌ها است؛ چراکه دانشگاه محل تولید ایده و تحول در هر جامعه‌ای است.
قائم‌مقام
بنیاد ملی نخبگان با اشاره به این موضوع که کشور اقتصادی مبتنی و وابسته
به نفت دارد، ادامه داد: اقتصاد دانش‌بنیان یک پدیده نوظهور در کشور ما
است که مانند همه پدیده‌های دیگر نیاز به فرهنگسازی و بسترسازی اجتماعی
دارد. با ورود نخبگان و استعدادهای برتر دانشگاه‌ها در این حوزه و با
موفقیت آنان در بدست آوردن ثروت از راه علم و دانش، می‌توان این اقتصاد را
در جامعه رونق داد و رویکرد جامعه را از سمت اقتصاد نفتی به سوی اقتصاد
دانش‌بنیان تغییر داد.
وی افزود: از آنجائیکه مبحث دانش‌بنیان هنوز
در جامعه نهادینه نشده است، موفقیت نسل اول در فراهم شدن بستر برای نهادینه
شدن این فرهنگ در میان مردم بسیار موثر است. البته این مهم مستلزم کسب
مهارت‌هایی در حوزه کارآفرینی، فرهنگ اقتصاد دانش‌بنیان، چگونگی تجارت در
شرکت دانش‌بنیان و رقابت در بازار پول و سرمایه دارد.
سهرابپور
اقتصاد دانش‌بنیان را یکی از راه‌های برون رفت از اقتصاد نفتی دانست، و
افزود: اقتصاد دانش‌بنیان علاوه بر ایجاد شغل و موفقیت در کارآفرینی، به
صادرات غیر نفتی کشور و همچنین بالا رفتن ارزش پولی کشور کمک شایانی خواهد
کرد. دانشگاه‌های بزرگ کشور نیز در این زمینه حضور پیدا کرده‌اند و بخش
زیادی از هزینه‌های خود را از منبع درآمدهای غیر دولتی و غیرنفتی تامین
می‌کنند. این دانشگاه‌ها از راه ارتباط با صنعت، انجام پروژه‌های تحقیقاتی
کاربردی و ... خود را از وابستگی مطلق به بودجه دولت تاحدودی مستقل
کرده‌اند. به عنوان مثال قراردادهای ارتباط با صنعت برابر نصف بودجه جاری
دانشگاه است.
وی پیرامون حضور شرکت‌های دانش‌بنیان در مراکز رشد
گفت: شرکت‌هایی که در مراکز رشد هستند به مدت سه سال می‌توانند زیر نظر
دانتشگاه، فعالیت کرده و از حمایت‌های سخت‌افزاری و نرم‌افزاری دانشگاه
برخوردار شوند. بعد از پایان این سه سال، طبق قانون این شرکت‌ها از دانشگاه
خارج می‌شوند. البته در بیرون از فضای دانشگاه نیز تسهیلاتی مانند حضور در
پارک‌های علم و فناوری تعبیه شده است. اگر شرکت دانش‌بنیانی پس از پایان
دوره سه ساله حضور در دانشگاه، در پارک علم و فناوری مستقر شود؛ می‌تواند
از تمام تسهیلات این پارک‌ها چه به لحاظ سخت‌افزاری و چه به لحاظ شرکت در
کلاس‌های توانمندسازی برخوردار شوند. این شرکت‌ها پس از ورود به پارک علم و
فناوری به مدت 15 سال از پرداخت مالیات و گمرک نیز معاف می‌شوند.
قائم‌مقام
بنیاد ملی نخبگان ادامه داد: بسیاری از این شرکت‌ها توانسته‌اند در همان
سال‌های آغازین فعالیت به موفقیت‌های چشمگیری دست یابند؛ در زمینه دفاعی
نیز، بسیاری از پیشرفت‌هایی که از طریق رسانه‌ها اطلاع‌رسانی می‌شود توسط
همین شرکت‌های دانش‌بنیان و در جهت تقویت بنیه دفاعی کشور حاصل شده است.
سهراب‌پوربا
تاکید بر این نکته که دولت به هیچ وجه پرداختی بلاعوض ندارد، افزود:
تسهیلات دولت در شرکت دانش‌بنیان بصورت وام پرداخت می‌شود؛ بنابراین در
این زمینه به لحاظ مالی ضرری متوجه دولت نیست. بودجه خوبی نیز در صندوق
نوآوری و شکوفایی وجود دارد که متقاضیان می‌توانند از آن نیز، به‌صورت وام
بهره‌مند شوند. البته سود این قبیل وام‌ها بنا به تشخیص هیئت مدیره این
صندوق است. در برخی موارد نیز در صورت تائید صندوق، خود صندوق به عنوان
شریک در انجام پروژه شرکت می‌کند.
وی در پایان گفت: شرکت
دانش‌بنیان می‌تواند منبع خوبی برای درآمد دانشگاه نیز باشد. به عنوان مثال
در سیلیکون ولی در کالیفرنیا که تمام شرکت‌های بزرگ در آن قرار دارند،
شرکت‌های زیادی وجود دارند که از مراکز رشد دانشگاه استنفورد خارج شده‌اند و
در طول سال‌ها فعالیت به شرکت‌های بسیار بزرگی تبدیل شده‌اند؛ این شرکت‌ها
بخشی از درآمد سالیانه خود را به دانشگاه استنفورد می‌پردازند؛ و از این
راه سالانه مبلغ زیادی به حساب این دانشگاه واریز می‌شود. بنابراین اگر
دانشگاهی بتواند در مراکز رشد خود شرکت‌های زیادی را راه‌اندازی و حمایت
کند، می‌تواند بعد از گذشت چند سال به درآمد خوبی دست پیدا کند. در حال
حاضر، معاونت علمی-فناوری رئیس جمهور به منظور تشویق دانشگاه‌ها برای
فعالیت در این زمینه، معادل 5 درصد درآمد شرکت‌های دانش‌بنیان را به
دانشگاه محل رشد آنها پرداخت می‌کند.
