پایگاه خبری تحلیلی فناوری و نوآوری

"محمدمهدی جوادیان زاده" در گفت‌وگو با خبرنگار پژوهشی ایسنای یزد، در مورد گستره فعالیت‎‎های این مرکز گفت: عملیات باروری ابرها در سال‏‏های گذشته به طور متوسط روی هشت تا 10 استان کشور انجام شده است؛ ولی برای سال آبی پیش رو برنامه‎‎ریزی برای افزایش استان‎‎های تحت پوشش به 12 استان داریم.

وی همچنین اعلام کرد این مرکز در نظر دارد در دو برنامه پنج ساله در افق میان مدت و بلندمدت کل مناطق مستعد کشور را به دو شکل باروری هوایی و باروری از طریق ژنراتورهای زمینی تحت پوشش قرار دهد.

این مسئول، تأمین و تجهیز حداقل سه فروند هواپیمای جدید، انجام مطالعات گسترده امکان سنجی باروری ابرها از طریق زمین و هوا، ایجاد آزمایشگاه فیزیک ابر و توسعه پوشش رادارهای هواشناسی کشور را از نیازهای اجرای این برنامه 10 ساله خواند.

وی یادآور شد: البته استان‏‏هایی که متقاضی اجرای باروری ابرها از طریق ژنراتورهای زمینی هستند، در اولویت قرار دارند و درحال انجام مطالعات امکان‌سنجی برای آنها هستیم.

وی گفت: در رابطه با توسعه ناوگان هوایی نیز در حال امکان سنجی خرید یا اجاره هواپیما و تجهیز آن برای فعالیت‏‏های باروری ابرها هستیم.

اضافه شدن سالانه یک میلیارد مترمکعب به حجم بارش‎‎ها

جوادیان‌زاده با موفق خواندن عملیات باروری ابرها در گذشته، عنوان کرد: بررسی‎‎ها و ارزیابی‎‎های سالانه نشان می‎‎دهد که اجرای عملیات باروری ابرها در مناطق هدف در کشور به طور متوسط باعث افزایش 15 درصدی بارش شده و این درصد معادل افزایش حجم سالیانه یک میلیارد مترمکعب بارش در مناطق هدف بوده است.

این مسئول در این باره خاطرنشان کرد: سازمان جهانی هواشناسی(wmo) در سال 2007 میلادی در یک بیانیه رسمی اعلام کرد که شواهد قابل توجهی وجود دارد که ریز ساختار ابر می‎‎تواند توسط مواد مناسب تحت شرایط مناسب مورد تعدیل قرار گیرد و این بدان معنی است که اگر تحت شرایط مساعد و با ابزار و امکانات مناسب اقدام به اجرای عملیات باروری ابرها کنیم قطعاً می‏‏توان موجبات افزایش بارش را فراهم کرد.

وی تصریح کرد: این مرکز در سال‏‏های گذشته تلاش کرده تا با انجام مطالعات امکان‎‎سنجی بهترین نقاط را برای باروری ابرها شناسایی کند و با استفاده از تجهیزات باروری ابرها که روی دو فروند هواپیمای آنتونوف 26 نصب شده است، اجرای عملیات باروری ابرها صورت پذیرد.

تنگناهای شدید مالی مرکز در سال‎‎های اخیر

جوادیان‌زاده در مورد میزان اعتبارات تخصیصی به این مرکز گفت: متاسفانه در سال گذشته این مرکز در تنگنای شدید مالی قرار گرفته بود بطوری که در سال 91 تنها هفت درصد از اعتبارات پیش‌‏‏بینی شده برای مرکز تخصیص داده شد و همین موضوع باعث شد تا امکان اجرای عملیات در سال آبی 93-92 میسر نشود.

وی ادامه داد: خوشبختانه با توجه به نگاه مثبت وزیر نیرو و دستور مساعد معاون اول رییس جمهور در پایان سال گذشته نیز مبلغ 100 میلیارد ریال به این طرح اختصاص داده شد که اجرای عملیات سال آبی پیش رو، نوسازی و به‎‎سازی تجهیزات مرکز بر پایه همین اعتبار برنامه‏‏‌ریزی شده است.

رییس مرکز تحقیقات باروری ابرها همچنین اذعان کرد: برای سال جاری حدود 26 میلیارد ریال اعتبار از محل منابع عمومی دولت برای طرح باروری ابرها در نظر گرفته شده است که امیدواریم این رقم افزایش یابد.

وی با بیان این که اجرای عملیات باروری ابرها در دنیا معمولاً به دو روش متداول باروری هوایی و باروری از طریق ژنراتورهای زمینی انجام می‏‏شود، عنوان کرد: چنانچه بخواهیم این روش را برای کل کشور توسعه دهیم و همچنین از تجهیزات نوینی که اخیراً عرضه شده، استفاده کنیم، قطعاً اعتبارات موجود برای هزینه‏‏‌ها کفایت نخواهد کرد.

جوادیان‌زاده در مورد به روز بودن تجهیزات موجود این مرکز که شامل تعدادی رادار هوایی و دو مجموعه کامل تجهیزات باروری ابرهاست، اظهار کرد: در سال های اخیر تجهیزات نوینی برای بالابردن راندمان عملیات باروری و همچنین برای انجام کارهای پژوهشی و ارزیابی باروری ابرها، عرضه شده است که در تلاشیم بخشی از این تجهیزات جدید را با حمایت دولت خریداری کنیم.

ضرورت باروری ابرها در مناطق مستعد خشکسالی

این مسئول با اشاره به بیانیه سال 2007 میلادی سازمان جهانی هواشناسی مبنی بر این که تعدیل آب و هوا باید به عنوان بخشی از یک استراتژی یکپارچه مدیریت منابع آب تلقی شود، نجات فوری از خشکسالی را امری دشوار به ویژه در مناطقی که ابری برای باریدن وجود ندارد، خواند.

وی تاکید کرد: زمانی باروری ابرها می‏‏تواند برای جلوگیری از خشکسالی مفید باشد که باروری در سال‏‏های متوالی در مناطق مستعد انجام شده باشد و در این حالت منابع آب در سالهای متوالی تقویت شده و در نتیجه شدت خشکسالی کاهش خواهد یافت.

جوادیان زاده معتقد است که بارور سازی ابرها در صورتی که به شکل استاندارد، با تجهیزات مناسب، در منطقه مناسب و به صورت مستمر انجام شود، قطعاً مفید خواهد بود و از آنجا که بنا بر مطالعات انجام شده در سراسر دنیا و از جمله کشور ما این روش استحصال آب از جمله ارزانترین روش‌های استحصال آب است، می‏‏توان اجرای این عملیات را در مناطقی که مستعد خشکسالی هستند، ضروری دانست.

وی در پایان عمده اقدامات این مرکز در یک سال گذشته را تعریف و تصویب چندین طرح پژوهشی با موضوع امکان سنجی و ارزیابی طرح‌های باروری ابرها، انجام مطالعات امکانسنجی برای استان‌های آذربایجان غربی و همدان و همچنین فراهم کردن تمهیدات لازم برای اجرای عملیات باروری ابرها در سال آبی جدی ذکر کرد.