عضو هیأت علمی پژوهشگاه رویان جهاد دانشگاهی، گم شدن نسب کودک حاصل از اهدای تخمک را مهم ترین چالش روند درمانی دانست و گفت: در این روند درمانی، اسپرم متعلق به شوهر زن متقاضی است اما تخمک از شخص ثالث دریافت می شود که همین دوگانگی و بی ارتباط بودن صاحبان گامت در نظام حقوقی ایران یک چالش مهم محسوب می شود چرا که فقها و در نتیجه حقوق دانان معتقدند که نسب هر شخص بر پایه ارتباط ژنتیکی او با والدینش تعریف می‌شود.

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی فناوری و نوآوری،سید محمد آذین با بیان این مطلب که فروش تخمک منع اخلاقی و حقوقی ندارد گفت: تخمک یکی از فرآورده های بدن انسان است که در دید عرف امروز، مالیت و ارزش مالی پیدا کرده و منفعت عقلایی مشروع دارد بنابراین همان طور که فقیهان و حقوق دانان فروش گیسو یا خون را به جهت منفعت و مالیتشان صحیح دانسته اند، نمی توان ایرادی متوجه فروش تخمک دانست.

این دکترای حقوق خصوصی از دانشگاه تهران تاکید کرد: مشکل زمانی مطرح می شود که بنا بر دیدگاه سنتی، نسب بر مبنای ژن تعیین می شود و در نتیجه، تخمک پس از انتقال به مالکیت زن و شوهر متقاضی درآمده باشد، هنوز نسب به اهداکننده تخمک برمی گردد؛ بنابراین مشکل همچنان وجود دارد مگر آن که فقیهان بپذیرند که با انتقال تخمک، نسب نیز به زن متقاضی منتقل می شود و تا زمانی که نواندیشی در حوزه فقه و حقوق در این باره صورت نپذیرد، روندی که امروزه در کشور ما در حال انجام است، با معضلات جدی حقوقی و شرعی همراه است.

ارث و نسب از چالش های اصلی طفل متولد شده حاصل از اهدای تخمک

این عضو هیأت علمی پژوهشگاه رویان با اشاره به اینکه ارث و نسب یکی از چالش های اصلی در حوزه حقوقی است، افزود: فرزند حاصل با صاحب تخمک و اسپرم ارتباط نسبی پیدا می کند و چون ارث بر پایه نسب ایجاد می شود، پس بین او و صاحبان سلول های جنسی رابطه توارث برقرار می شود. این در حالی است که بر پایه رویه شکل گرفته در کشور ما، اطلاعات مربوط به صاحب تخمک محرمانه باقی می ماند و در اختیار زن و مرد متقاضی قرار نمی گیرد؛ بنابراین نسب مادری طفل گم می شود و رابطه توارث میان آنها گرچه برقرار است اما قابلیت اجرا نخواهد داشت.

آذین ادامه داد: از سوی دیگر، چون شناسنامه فرزند حاصل به نام زن و مرد متقاضی صادر می شود، وی با زن متقاضی رابطه توارث پیدا می کند، در حالی که بر پایه دانسته های فقهی و حقوقی این دو نفر از یکدیگر ارث نمی برند.

این وکیل پایه یک دادگستری با بیان این مطلب که فرزند به لحاظ محرمیت هیچ گونه مشکلی از لحاظ شرعی با زن و مرد متقاضی ندارد گفت: زن متقاضی جنین بارور شده در آزمایشگاه در رحم خود می‌پرورد و به دنیا می آورد، بنا بر یک نظر فقهی معتبر می توان با قیاس اولویت نسبت به مادر رضاعی، این زن را در حکم مادر رضاعی طفل و محرم او دانست و از طرف دیگر در رابطه نسبی صاحب اسپرم با کودک و محرمیت میان آن دو تردیدی نیست.

مجازاتی برای کسانی که بیش از یک بار مبادرت به اهدای تخمک می کنند وجود ندارد

وی در پایان با اشاره به اینکه هیچ قانونی در رابطه با اهدای تخمک در ایران نداریم افزود: مجازاتی برای کسانی که بیش از یک بار مبادرت به اهدای تخمک می کنند وجود ندارد اما خود مراکز درمان ناباروری معتبر مانند پژوهشگاه رویان، با توجه به گزارش اهداهای قبلی از پذیرش کسانی که بیش از حدی که برای سلامتشان مجاز است، متقاضی اهدا هستند خودداری می کنند. البته در مراکز درمانی کوچک تر بعید می دانم این حد از نظارت هم اعمال بشود.