معاون علمی و فناوری رییس جمهور با بیان این که لازم است دانشگاه‌ها بخش عمده‌ای از درآمدهای خود را از فروش پژوهش داشته باشند بر خروج از تفکر و فرهنگ نفتی در کشور تاکید کرد.
به گزارش پایگاه خبری تحلیلی فناوری و نوآوری، سورنا ستاری در جمع استادان و پژوهشگران دانشگاه زنجان گفت: متاسفانه نفت حدود صد سال است که بلایی بر سر کشور آورده که به خاطر آن بودجه‌ها بر اساس تفکر نفتی تخصیص می‌یابند؛ به این معنا که چون پول نفت وجود دارد احتیاجی به تولید علم نداریم. این تفکر خام فروشی نفت سبب شده است که احتیاجی به تولید دانش احساس نشود.
به گفته ستاری، این موضوعی است که از آن به عنوان نفرین منابع یاد می‌شود؛ به این معنا که کشورهایی که دارای منابعی مانند نفت هستند پیشرفت نکرده و کشورهایی که هیچ منبعی ندارند، رشد می‌کنند. بنابراین برای رهایی از نفرین منابع،باید ابتدا فرهنگ را اصلاح کرد.
وی افزود: متاسفانه این تفکر در همه بخش‌های کشور وارد شده است و ما دولت‌های نفتی داریم که بیشترین میزان درآمد نفتی آنها صرف بودجه‌های جاری می‌شود. همین اتفاق در دانشگاه‌ها نیز می‌افتد و حدود 99.5 درصد بودجه‌ها صرف پرداخت دستمزدها می‌شود.
ستاری خاطرنشان کرد: هم اکنون با دانشگاه‌هایی روبرو هستیم که منتظر تخصیص بودجه هستند و افراد به جای فکر و دانش به ابزار فیزیکی توجه دارند و معمولا ارزیابی‌ها بر اساس امکاناتی مانند ساختمان انجام می‌شود. این در حالی است که هم اکنون در دنیا برای تولید دانش، مغزها و تفکرات مطرح هستند.
معاون علمی و فناوری رییس‌جمهور اظهار کرد: هم اکنون فضایی در داخل کشور حاکم است که دانشجو برای استخدام در مراکز دولتی به دنبال مدرک است و دانشگاه‌ها به دنبال تربیت افراد کارآفرین نیستند. اشتباهی که در تفکر عمومی در کشور وجود دارد این است که تصور می‌کنند پژوهش ابزاری دانشگاهی است. این در حالی است که دولتها وظیفه دارند در مرزهای دانش حرکت کنند و این نوع پژوهش از پژوهش تجاری که مکانیزیمی بازاری دارد متفاوت است.
رییس بنیاد ملی نخبگان یادآور شد: بر اساس همین تفکر در گذشته دفتر ارتباط با صنعت در دانشگاه‌ها ایجاد شد ولی ارتباطی بین صنعت و دانشگاه‌ها شکل نگرفت لذا لازم است این نوع تفکر عوض شود. چرا که تجاری‌سای در حوزه رقابت است و باید بر اساس بازار آنالیز شود و همچنین دانشگاه‌ها درصد بالایی از درآمد خود را با فروش محصولات علمی و قراردادهای منعقد شده پژوهش‌های خود به دست آورند و 15 تا 20 درصد استادان در زمینه این نوع پژوهش‌ها فعال باشند.
وی عنوان کرد: هم اکنون پژوهشگاهی در کشور وجود دارد که عمر آن 7 سال است ولی نتوانسته مشکلی را حل کند که دلیل آن اشتباه بودن روش‌های پژوهشی است لذا می‌توان گفت نهادهای واسطی مانند پارک‌های علم و فناوری و شرکتهای دانش بنیان حلقه واسط بخش تجاری و دانشگاهی هستند.
ستاری تاکید کرد: هر پژوهشی باید مشتری خود را داشته باشد. مسوولان و اساتید حق ندارند دانشجو را به سمت پژوهش‌هایی سوق دهند که حاصل آن فقط چند مقاله باشد. بلکه باید جهت‌گیری‌ها به سوی پژوهش‌هایی باشد که دارای مشتری هستند. همه باید در راستای اقتصاد دانش بنیان حرکت کنند و فرهنگ نفتی کنار گذاشته شود.
ستاری تصریح کرد: خوشحال هستیم که سال آینده کمتر از 30 درصد بودجه کشور به نفت وابسته است و تجربه نیز نشان داده است که قیمت فروش نفت هر چه باشد فرقی برای مردم ندارد و مردم همانند افراد ثروتمند که نیازی برای کار و تلاش نمی‌بینند پول خرج می‌کنند. بودجه نفت نباید صرف حقوق و دستمزد شود بلکه این بودجه باید در جهت توسعه کشور خرج شود.
وی اعلام کرد: معاونت علم و فناوری ریاست‌جمهوری، دستگاهی فراسازمانی است که می‌تواند ارتباطات سازمانی پژوهشگران را فراهم کند و توصیه می‌شود که پژوهشگران فعالیتهای خود را در قالب شرکتهای دانش بنیان انجام دهند که در این صورت با مشکلاتی مانند مالیات روبرو نیستند. هم اکنون بیش از هزار و 100 شرکت دانش بنیان ثبت شده در کشور وجود دارد که از امکانات صندوق نوآوری و شکوفایی استفاده می‌کنند.
به گفته ستاری، این صندوق جزو معدود مواردی در کشور است که هم اکنون مشکل مالی ندارد و توصیه می‌شود پژوهشگران شرکت دانش بنیان از امکانات آن استفاده کنند. همچنین باید به پژوهش‌های علوم انسانی توجه شود. هم اکنون بیش از دو میلیون دانشجو در زمینه علوم انسانی مشغول به تحصیل هستند که می‌توانند در فرهنگسازی تاثیر بسزایی داشته باشد.
ستاری ادامه داد: دانشگاه‌ها باید از پژوهش‌هایی حمایت کنند که مشکلات استانی را حل کنند زیرا جز پژوهشگران دانشگاه‌های استان‌ها کسان دیگر نمی‌توانند در حل مشکلات استان تاثیر چندانی داشته باشند.
