دکتر منتظر با اشاره به اینکه براساس آیین‌نامه‌های جدید در سال جاری علاوه بر حمایت از برگزیدگان نوآوری و علم و فناوری، برگزیدگان ادبی نیز مورد حمایت قرار خواهند گرفت، گفت: بنیاد تلاش کرده است در دور جدید شاخص‌های دقیق‌تری را برای شناسایی اجتماعات نخبگانی در عرصه‌های مختلف در نظر بگیرد.
به گزارش پایگاه خبری تحلیلی فناوری و نوآوری، دکتر غلامعلی منتظر؛ معاون برنامه‌ریزی و نظارت بنیاد ملی نخبگان ضمن بیان اینکه بنیاد در سال جاری براساس سند راهبردی کشور در امور نخبگان به دنبال شناسایی، هدایت، توانمندسازی صاحبان استعدادهای‌برتر و زمینه‌سازی برای اثرگذاری تخصصی نخبگان در جامعه است، گفت: محدوده وظایف بنیاد ملی نخبگان به طبقه برگزیده جامعه محدود می‌شود؛ به عبارت دیگر برنامه‌های بنیاد برای توانمندسازی لوکوموتیورانان قطارهای علم و فناوری کشور در همه زمینه‌ها و شاخه‌ها است.
وی با بیان اینکه در سال گذشته تقریبا تمامی آیین‌نامه‌های بنیاد ملی نخبگان مورد بازبینی دقیق قرار گرفته است، افزود: براساس تغییرات و تصویب آیین‌نامه‌های جدید، بنیاد تلاش کرده است شاخص‌های دقیق‌تری را برای شناسایی اجتماعات نخبگانی در عرصه‌های مختلف تدوین کند تا براساس آن شناسایی و ایجاد محیط برای توانمندسازی آنان با سرعت و تاثیرگذاری بیشتری صورت پذیرد.
دکتر منتظر اظهار داشت: براساس رویکرد جدید بنیاد ملی نخبگان مبنی بر برون‌سپاری در امور اجرایی و پرهیز از تصدی‌گری در امور اجرایی، از سال جاری بنیاد ملی نخبگان تمامی جشنواره‌های برگزار شده از سوی نهادها و دانشگاه‌های مختلف مانند دانشگاه آزاد اسلامی، پارک‌های علمی و فناوری، بسیج و غیره را بر اساس ضوابط خود تحت نظارت قرار خواهد داد و پس از بررسی‌های لازم، افراد برگزیده این جشنواره‌ها را در صورت کسب امتیازات لازم مورد حمایت قرار می‌دهد.
وی ادامه داد: یکی از تغییرات جدی که از سال پیش شروع شده است و در سال جاری نیز با جدیت بیشتری ادامه خواهد یافت، حمایت از ابتکارهای ذهنی افراد برای تبدیل آن به محصولی نیمه‌صنعتی و در نهایت تولید محصولی تجاری مورد نیاز کشور و قابل رقابت در بازار است.
معاون برنامه‌ریزی و نظارت بنیاد ملی نخبگان ضمن اشاره به تسهیلات درنظرگرفته شده بنیاد برای تبدیل محصول نیمه‌صنعتی افراد به یک شرکت دانش‌بنیان ِنوپا گفت: تمامی هزینه‌های تبدیل یک اختراع به شرکت دانش‌بنیانِ نوپا از طرف بنیاد ملی نخبگان و با استفاده از ظرفیت‌های نهادهای ذی‌ربط مانند بنیادهای نخبگان استانی، پارک‌های علم‌وفناوری، مراکز رشد دانشگاه‌ها و جهاددانشگاهی پرداخت خواهد شد. البته آموزش‌های خوبی نیز در حوزه بازاریابی، مسائل حقوقی-تجاری و حقوق مالکیت فکری به افراد داده خواهد شد.
منتظر درباره جشنواره‌های سال جاری گفت: امسال 8 جشنواره در حوزه خلاقیت و اختراع در سراسر کشور و با عنوان «جشنواره‌های منطقه‌ای رویش» برگزار خواهد شد. بنیاد ملی نخبگان تمامی این جشنواره‌ها را که از تابستان آغاز می‌شوند، تحت نظارت قرار می‌دهد و براساس ضوابط مشخص افراد صاحب استعدادبرتر را شناسایی و مورد حمایت و هدایت قرار خواهد داد.
وی خاطرنشان کرد: تمام تسهیلات در نظرگرفته شده برای افراد تحت حمایت بنیاد ملی نخبگان در راستای ارتقای توانمندسازی این افراد در حوزه فعالیت خود و جلوگیری از پراکنده‌کاری در نظرگرفته شده است.
معاون برنامه‌ریزی و نظارت بنیاد ملی نخبگان با اشاره به تسهیلات در نظرگرفته شده برای شرکت‌های دانش‌بنیان گفت: معاونت علم‌وفناوری رئیس‌جمهور و بنیاد ملی نخبگان تسهیلات متنوعی را برای حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان و افراد شاغل در این شرکت‌ها در نظر گرفته است که در این بین می‌تواند به تسهیلات مالی و مالیاتی و طرح نظام‌وظیفه تخصصی برای افراد شاغل در شرکت‌های دانش‌بنیان اشاره کرد.
وی اضافه کرد: از ابتدای اردیبهشت سال جاری، دانش‌آموختگان برتر در مقاطع کارشناسی‌ارشد و دکتری که در شرکت دانش‌بنیان مشغول فعالیت هستند، می‌توانند با معرفی شرکت مزبور و پس از بررسی‌های بنیاد ملی نخبگان از تسهیل نظام‌وظیفه تخصصی برخوردار شوند؛ به این ترتیب که فرد نصف مدت معمولی سربازی را می‌تواند با گذراندن یک طرح پژوهشی در یکی از مراکز مورد تائید ستاد کل نیروهای مسلح سپری کند.
دکتر منتظر در ادامه به تسهیلات در نظرگرفته شده برای حوزه علم و فناوری اشاره کرد و گفت: جامعۀ هدف در حوزه علم و فناوری متشکل از سه گروه «دانشجویان صاحب استعدادبرتر»؛ «دانش‌آموختگان‌برتر» و «اعضای هیئت علمی کارآمد» است.
وی ادامه داد: طبق آیین‌نامه‌های جدید بنیاد ملی نخبگان، مجموع فعالیت‌های نخبگانی افراد در طول دوران تحصیل ملاک ارزشیابی محسوب خواهد شد و اگر دانشجو بتواند توانمندی‌های خود را در میان همتایان خود در دانشگاه به اثبات برساند، از سوی دانشگاه به بنیاد معرفی می‌شود و در صورت کسب امتیازات لازم می‌تواند از تسهیلات گسترده‌ای در زمینه‌های آموزشی، تحقیقاتی و نوآوری برخوردار شود.
معاون برنامه‌ریزی و نظارت بنیاد ملی نخبگان با تأکید بر اینکه در یک‌سال گذشته بازخوردهای خوبی بدست آمده است، پیرامون تسهیلات درنظر گرفته شده گفت: 4 نوع جایزه آموزشی، پژوهشی، فناوری و فرهنگی برای دانشجویان‌برتر دانشگاهی درنظر گرفته شده است که دانشجویان صاحب استعدادبرتر تمام دانشگاه‌های کشور و از جمله دانشگاه آزاد اسلامی یا دانشگاه فرهنگیان می‌توانند از آن برخوردار شوند چراکه بنیاد براساس رویکردهای جدید تفاوتی میان دانشگاه‌ها قائل نمی‌شود.
وی با بیان اینکه تاکنون حدود 4000 نفر براساس مقررات جدید از تسهیلات دانشجویی بهره‌مند شده‌اند گفت: طبق آیین‌نامه‌های پیشین حدود 1900 نفر تحت حمایت قرار گرفته بودند که از این تعداد تنها حدود 400 نفر در دوره تحصیلات تکمیلی حضور داشتند، اما باتوجه به حساسیت تحصیلات تکمیلی، در دور جدید تسهیلات بنیاد به سمت دوره تحصیلات تکمیلی متمایل شده است به طوری که حدود 2000 نفر از 4000 نفر مشمول این تسهیلات، دانشجویان دوره کارشناسی‌ارشد و دکتری هستند.
دکتر منتظر با بیان اینکه تسهیلات درنظر گرفته شده از تنوع خوبی برخوردار است، گفت: درحال حاضر به دانشجوی دکتری به ازای هر ماه فعالیت آموزشی، پژوهشی یا فناورانه در دانشگاه ماهانه 900 هزار تومان پرداخت می‌شود. از طرفی اگر دانشجوی دوره تحصیلات تکمیلی بخواهد به فرصت مطالعاتی اعزام شود به مدت نه ماه و ماهانه معادل 1000 دلار از سوی بنیاد به او پرداخت خواهد شد و اگر همرا با همسر اعزام شود این مبلغ به 1400 دلار افزایش می‌یابد.
وی با تأکید بر ضرورت نقش فرهنگ در برنامه‌های بنیاد ملی نخبگان، پیرامون تسهیلات ازدواج گفت: علاوه بر هدیه ازدواج، تسهیل ودیعه مسکن نیز به منظور ترغیب و تشویق دانشجویان دوره کارشناسی‌ارشد و دکتری به ازدواج و تشکیل خانواده، برای دانشجویان درنظر گرفته شده است؛ ضمن اینکه برخلاف بقیۀ تسهیلات بنیاد که مدت زمان یکساله دارند، افراد می‌توانند از تسهیل ودیعه مسکن تا پایان دوران تحصیل خود برخوردار شوند.
معاون برنامه‌ریزی و نظارت بنیاد ملی نخبگان در بخش دیگری از سخنان خود دربارۀ معیارهای شناسایی دانش‌آموختگان برتر، با تأکید بر گسترده شدن دایره شناسایی دانش‌آموختگان‌برتر گفت: طبق آیین‌نامه‌های جدید، افراد فقط با داشتن دو مقاله و معدل بالای 17 نمی‌توانند از تسهیلات دانش‌آموختگان‌برتر استفاده کنند. با توجه به تبعت منفی این سیاست مبنی بر تبدیل فرایند مقاله‌نویسی به مقاله‌سازی و حتی مقاله‌فروشی، مجموع فعالیت‌های افراد در دوران تحصیل، ملاک بنیاد ملی نخبگان برای شناسایی دانش‌آموخته‌برتر است.
منتظر ادامه داد: دانش‌آموخته‌برتر می‌تواند از تسهیلات متنوعی مانند نظام‌وظیفه تخصصی، طرح شهید چمران ویژه دانش‌آموختگان دوره دکتری (حداکثر دوسال به عنوان پژوهشگر دوره دکتری در دانشگاه فعالیت کنند و تمام هزینه‌های فرد در طول این مدت توسط بنیاد پرداخت خواهد شد)؛ وام خرید مسکن (یک میلیارد ریال) و دیگر تسهیلات برنامه‌ریزی شده برخوردار شوند.
وی به فرآیند جذب دانش‌آموختگان‌برتر در دانشگاه اشاره کرد و اظهار داشت: طبق مصوبه شورای عالی جذب، اگر بنیاد فردی را به عنوان دانش‌آموخته‌برتر برای عضویت در کادر هیات علمی به دانشگاهی معرفی کند، دانشگاه موظف است ظرف مدت حداکثر دو ماه نتیجۀ بررسی او را اعلام کند.
معاون برنامه‌ریزی و نظارت بنیاد ملی نخبگان ادامه داد: از سوی دیگر اگر دانشگاه دانش‌آموخته‌برتر را به عنوان عضو هیات علمی بپذیرد، 200 میلیون ریال اعتبار به دانشگاه و 200 میلیون ریال اعتبار خرید لوازم آزمایشگاهی و تجهیزات به فرد تعلق می‌گیرد به این ترتیب دانشگاه با پذیرش این فرد می‌تواند از حضور یک دانش‌آموخته برتر با سطح علمی بالا و پشتوانه مالی خوب برخوردار شود. از آنجا که در این طرح نیز شناسایی دانش‌آموخته‌برتر با ضوابط بنیاد ملی نخبگان و توسط دانشگاه صورت می‌گیرد، سبب جلوگیری از رانت احتمالی نیز خواهد شد.
منتظر درباره تسهیلات در نظرگرفته شده برای استادان سرآمد نیز گفت: بر اساس آیین‌نامه‌های جدید، فعالیت‌های اعضای هیئت علمی دانشگاه‌ها در 4 حوزه «آموزش»، «پژوهش»، «فناوری»، «مدیریت و فرهنگی» مورد ارزیابی قرار خواهد گرفت و اگر فرد در یکی از این زمینه‌ها امتیازات لازم را کسب کند می‌تواند از تسهیلات درنظرگرفته شده برای ارتقاء فعالیت خود در همان حوزه برخوردار شود.
معاون برنامه‌ریزی و نظارت بنیاد ملی نخبگان در ادامه از حمایت بنیاد ملی نخبگان از برگزیدگان ادبی کشور در دو گروه سرآمدان ادبی و استعدادهای‌برتر ادبی خبر داد و اظهار داشت: با توجه به پیشینه غنی فرهنگی کشور و جایگاه رفیع ایران در ادبیات دنیا، طبق آیین‌نامه حمایت از برگزیدگان ادبی که در پایان سال 93 به تصویب رسید، از سال جاری و با کمک نهادها و دستگاه‌های ذی‌ربط مانند وزارت ارشاد، سازمان تبلیغات اسلامی، فرهنگستان زبان و ادب و دیگر نهادهای مرتبط، امکانات خوبی برای ارتقاء و رشد افراد مستعدِ فعال در حوزه ادبیات برنامه‌ریزی شده است.
منتظر در ادامه با اشاره به ظرفیت بالای متخصصان و سرآمدان علمی و فناوری غیرمقیم، بر لزوم همکاری با این افراد تأکید کرد و گفت: بنیاد ملی نخبگان در تلاش است با همکاری نهادها و سازمان‌های مرتبط با حوزه دانشمندان و متخصصان غیرمقیم، مشکلات پیش‌روی این افراد برای همکاری با جامعه علمی کشور را برطرف و زمینه لازم برای اثرگذاری آنان را در جامعه تخصصی فراهم کند.
وی تأکید کرد: رویکرد بنیاد ملی نخبگان در بحث متخصصان غیرمقیم، استفاده از توان و دانش این افراد است و الزامی به حضور فیزیکی آنان در کشور ندارد. به همین منظور برخی از مراکز علمی و پژوهشی کشور که می‌توانند با این افراد همکاری کنند شناسایی شده‌اند و تفاهم‌نامه‌هایی نیز با آنها منعقد شده است. در این بین بنیاد ملی نخبگان نقش تسهیل‌گر دارد که البته این طرح به صورت پایلوت در حال اجرا است.
دکتر منتظر در پایان بحث نظام‌وظیفه این افراد را یکی از مسائل مهم دانست و اظهار داشت: افراد متقاضی براساس دانشگاه محلی تحصیل، رشته و مجموع فعالیت‌های علمی خود مورد بررسی قرار خواهند گرفت و در صورت کسب امتیازات لازم می‌توانند از تسهیلات نظام‌وظیفه برخوردار شوند.
