محققان دانشگاهی تبریز، به‌منظور کنترل سرعت و میزان رهاسازی دارو، اقدام به سنتز نانو حامل‌هایی زیست‌تخریب‌پذیر و زیست سازگار کردند. این نانوحامل که موردحمایت تشویقی ستاد توسعه فناوری نانو قرارگرفته، از مواد اولیه‌ی کم‌هزینه و به روشی ساده تهیه‌شده است.
به گزارش پایگاه خبری تحلیلی فناوری و نوآوری، در دارورسانی سنتی، مصرف متناوب دارو سبب ایجاد افت‌وخیز غلظت دارو در جریان خون، بین دو حد زیانبار و بی‌اثر می‌شود. برای رفع مشکلات دارورسانی سنتی فعلی، می‌توان از سامانه‌های رهاسازی نوین استفاده کرد.
دکتر ابراهیم احمدی، فواید این سیستم‌های دارورسانی را این‌گونه توضیح داد: رهاسازی کنترل شده‌ی دارو، امکان انتقال مواد فعال شیمیایی به بافت هدف در سرعت و مدت‌زمان لازم در دسترس قرار می‌دهد. بدین ترتیب می‌توان سرعت رهاسازی و سطح غلظت دارو را در حد دلخواه کنترل کرد.
وی افزود: از طرفی هنگامی‌که داروی موردنظر به مقدار لازم برروی یک بستر زیست سازگار و زیست‌تخریب‌پذیر بارگذاری شود، تعداد دفعات مصرف دارو نیز کاهش خواهد یافت.
این محقق بیان کرد: نانوحامل سنتز شده در این طرح از جنس نانوذرات سیلیکای متخلخل است که سطح آن اصلاح‌شده است. این نانوحامل به‌منظور بارگذاری داروی ایبوپروفن، که یک داروی ضدالتهاب و مسکن است، طراحی‌شده است.
به گفته‌ی احمدی، نتایج آزمایش‌ها نشان داده که اصلاح سطح نانوذرات سیلیکا توسط گروه‌های آمینی به طرز قابل‌توجهی سبب افزایش بارگذاری دارو شده و نرخ رهاسازی دارو را نیز کاهش می‌دهد. لذا با رهاسازی آهسته‌ی دارو، می‌توان از بروز اثرات ناخواسته و زیانبار و افراط در استفاده از مواد دارویی جلوگیری به عمل آورد.
وی در ادامه به روش سنتز و بررسی این نانوحامل پرداخت و افزود: سطح نانو ذرات سیلیکای هگزاگونال SBA-15 توسط ترکیب 3-آمینو پروپیل تری اتوکسی سیلان اصلاح شده است. سپس فرایند بارگذاری به‌منظور حصول بیشترین مقدار بارگذاری دارو بهینه‌سازی شد. ذرات سنتز شده توسط روش‌های دستگاهی XRD، SEM، TGA و FTIR مشخصه‌یابی شدند. بهینه‌سازی بارگذاری دارو نیز توسط تغییر عوامل مؤثر نظیر دما، زمان، سرعت هم‌زدن و نسبت دارو به سیلیکا انجام شد.
نتایج این تحقیقات در مجله‌ی DRUG DELIVERY (جلد 21، شماره 3، سال 2014، صفحات 164 تا 172) منتشرشده و حاصل تلاش‌های دکتر ابراهیم احمدی، عضو هیأت علمی دانشگاه زنجان، نعمت‌الله دهقان نژاد، دانش‌آموخته کارشناسی ارشد شیمی آلی دانشگاه زنجان، و سایر همکارانشان است.
علاقه‌مندان برای استفاده از حمایت تشویقی ستاد توسعه فناوری نانو معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری می‌توانند به صفحه حمایت تشویقی مقالات ISI مراجعه کنند.
