معاون علمی‌وفناوری رئیس‌جمهور گفت: در گذشته ساختمان‌ها و امکانات مناسبی در اختیار پژوهشکده‌ها قرار داده شده است اما به دلیل اهمیت ندادن به مغز و تفکر پژوهشگر، افزایش تعداد مقالات غیرکاربردی تنها خروجی این پژوهشکده‌ها بوده و این یعنی سیگنال اشتباه دادن به محقق.
به گزارش پایگاه خبری تحلیلی فناوری و نوآوری، سورنا ستاری؛ معاون علمی‌وفناوری رئیس‌جمهور و رئیس بنیاد ملی نخبگان در نشست هم‌اندیشی «دستیابی به مرجعیت علمی جهان» ضمن بیان اینکه فرهنگ نفتی تمام زوایای زندگی روزمره کشور را تحت‌تاثیر قرار داده است، گفت: به دلیل نوع نگرش اشتباه به مقوله پژوهش در گذشته، خسارت‌های زیادی به کشور وارد شده است.
وی با اشاره به اینکه لوکس بودن فعالیت پژوهشی و عدم بازگشت‌سرمایه و سوددهی آن، از جمله نگرش‌های اشتباه به مقوله پژوهش بوده است، افزود: تمامی پژوهشکده‌های دولتی با نیت صحیح و به منظور رفع مشکلات وزارتخانه‌ها و گسترش ارتباط بین صنعت و دانشگاه احداث شده‌اند، اما به دلیل اینکه راه اشتباه طی شده است، نه تنها خروجی مناسبی نداشته‌اند بلکه برای کشور هزینه‌بر نیز بوده‌اند.
ستاری با تأکید بر اینکه نیروی انسانی متفکر روح پژوهش است و نه امکانات و تجهیزات آزمایشگاهی، ادامه داد: در گذشته ساختمان‌ها و امکانات مناسبی در اختیار پژوهشکده‌ها قرار داده شده است اما به دلیل اهمیت ندادن به مغز و تفکر پژوهشگر، افزایش تعداد مقالات غیرکاربردی تنها خروجی این پژوهشکده‌ها بوده است، این یعنی سیگنال اشتباه دادن به محقق.
معاون علمی‌وفناوری رئیس‌جمهور با اشاره به لزوم تفکیک دو حوزه تجاری‌سازی و مرز دانش و علوم، اظهار داشت: فعالیت تجاری در حوزه علم و فناوری با پول دولت امکان‌پذیر نیست، چراکه حضور در این عرصه شرایط و مقتضیات خاص خود را دارد. حضور در عرصه تجاری‌سازی برعهده شرکت‌های دانش‌بنیان و مراکز فناوری است، نه دانشگاه.
وی با بیان اینکه نگاه نفتی سبب شده است تمام بودجه دانشگاه‌های کشور از طریق دولت تأمین شود، خاطرنشان کرد: در دانشگاه‌های بزرگ دنیا، بخشی زیادی از بودجه از راه ارتباط با صنعت و شرکت در پروژه‌های بزرگ تأمین می‌شود.
رئیس بنیاد ملی نخبگان ادامه داد: در سیستم اقتصاد نفتی، استخدام در دولت، تلقی فارغ‌التحصیلان از اشتغال است. به همین دلیل افراد به آموزش نیاز ندارند بلکه به دنبال گرفتن مدرک هستند. این دید اشتباه باعث مدرک‌گرایی در میان جامعه علمی کشور شده است. دانشجو باید به دنبال کارآفرینی و تولید ارزش‌افزوده باشد؛ نه اینکه در پی استخدام در دولت حرکت کند. به همین دلیل باید آموزش‌های لازم برای بالابردن اعتمادبه‌نفس به منظور تاسیس شرکت دانش‌بنیان به او داده شود.
ستاری با بیان اینکه دولت باید در علوم مرزدانش هزینه کند، عنوان کرد: در سال گذشته بیشترین سرمایه‌گذاری در دولت در معاونت علمی‌وفناوری و در علوم مرزدانش انجام شده است که در پی آن 13 ستاد راهبردی مانند هوا و فضا، نانو، بایو و سلول‌های بنیادین در این معاونت تشکیل شده است.
معاون علمی‌وفناوری رئیس‌جمهور در ادامه با تأکید بر ضرورت تفکیک بین علوم مرزدانش و حوزه تجاری‌سازی، گفت: مرز دانش، محل اقتدار ملی است و دولت باید در پژوهش‌های اقتدار ملی هزینه کند. بزرگترین اشتباه تفکیک قائل نشدن بین این حوزه با حوزه تجاری‌سازی است. البته در حال حاضر حدود 20% اساتید دانشگاه‌های کشور توانایی حضور در عرصه تجاری‌سازی را دارند.
نایب‌رئیس هیئت‌امنای صندوق نوآوری و شکوفایی با بیان اینکه تسهیلات خوبی برای فعالان در عرصه تجاری‌سازی درنظر گرفته شده است، ادامه داد: با اقدامات مناسبی که در سال گذشته انجام شد، موفقیت‌های خوبی در حوزه تجاری‌سازی به دست آمد و علاوه بر آن جهت‌گیری دانشگاه‌ها نیز به سمت حضور فعال در عرصه تبدیل ایده به محصولات تجاری متمایل شد. به همین دلیل با آزاد شدن بخشی از سرمایه، در سال جاری بودجه کلان‌تری به مرزدانش اختصاص خواهد یافت.
معاون علمی‌وفناوری رئیس‌جمهور با تأکید بر محدودیت منابع دولت، به صرف هزینه زیاد در حوزه پژوهش اشاره کرد و گفت: متاسفانه در سال‌های گذشته در حوزه پژوهش منابع درست مدیریت نشده است. کیفیت پژوهشکده‌ها افت کرده است و این درحالیست که این پژوهشکده‌ها در روز اول افتتاح در رتبه خوبی در جهان قرار داشتند.
وی ضمن بیان اینکه مجموعه معاونت علمی‌وفناوری معتقد است می‌توان فناوری را از دانشگاه استخراج کرد، گفت: مشکلات اجرایی و بودجه‌ای بسیاری پیش‌روی دولت است و امسال یکی از سخت‌ترین سال‌ها به لحاظ بودجه‌ای است.
نایب‌رئیس هیئت‌امنای صندوق نوآوری و شکوفایی به لزوم جذب بخش خصوصی تأکید کرد و گفت: نطفه شرکت دانش‌بنیان در دانشگاه بسته می‌شود اما به دلیل مستعد نبودن محیط نمی‌توانند در دانشگاه رشد کنند. بدون مشارکت بخش خصوصی نمی‌توان در عرصه تجاری‌سازی موفق شد. باید بستر به نحوی فراهم شود که شرکت‌های بزرگ خصوصی در کنار دانشگاه‌ها فعال شوند.
وی با اشاره به تسهیلات بنیاد ملی نخبگان برای حمایت از استعدادهای‌برتر گفت: فرصت مطالعاتی یک‌ساله برای دانشجویان دوره دکتری و تسهیلات نظام‌وظیفه تخصصی از طریق ستاد کل نیروهای مسلح، که پس از آزمون جامع به این افراد تعلق می‌گیرد از جمله راه‌کارهای مناسب برای ترغیب و تشویق آنان به سمت پژوهش است.
ستاری با بیان اینکه در دور جدید تمام مراحل شناسایی افراد صاحب استعدادهای‌برتر توسط دانشگاه و تحت نظارت بنیاد ملی نخبگان انجام می‌شود، گفت: به دلیل نزدیکی و تعامل بیشتر دانشگاه با افراد، دانشگاه بهترین مرجع برای انتخاب صاحبان استعدادبرتر است البته این انتخاب در چارچوب آئین‌نامه‌ها و تحت نظارت بنیاد ملی نخبگان انجام می‌شود.
ستاری در پایان به تسهیلات درنظر گرفته شده برای متخصصان غیرمقیم اشاره کرد و گفت: اگر محققان سرآمد بتوانند متخصصان غیرمقیم شاغل در یکی از 200 دانشگاه برتر دنیا را برای همکاری جذب کنند، می‌توانند از تسهیلات خوبی برخوردار شوند. در این زمینه نیز دستاوردهای خوبی در طول این مدت کم بدست آمده است که با سرعت بیشتری در آینده انجام خواهد شد.
