پژوهشگران دانشگاه آزاد اسلامی واحد تنکابن، برای سنتز نانوذرات طلا، عصاره‌ی گیاه استویا را به‌عنوان جایگزینی برای حلال‌ها و کاهنده‌های شیمیایی انتخاب کردند. روش پیشنهادی آنها که موردحمایت تشویقی ستاد توسعه فناوری نانو قرارگرفته، ساده، سریع و بدون ایجاد آلودگی‌های زیست‌محیطی است.
به گزارش پایگاه خبری تحلیلی فناوری و نوآوری،. روش‌های شیمیایی مختلفی برای سنتز نانوذرات طلا گزارش‌شده و مصرف این ذرات را افزایش داده است. این روش‌ها، مشکلاتی از جمله آلودگی محیط‌زیست و پیچیدگی سنتز را با خود به همراه دارند. در این مطالعه، امکان استفاده از عصاره‌ی برگ استویا، برای کاهش یون‌های طلا به شکل نانوذرات اتمی بررسی‌شده است.
دکتر بابک صادقی گرمارودی، یکی از محققین این طرح، در خصوص مزیت‌های روش پیشنهادی گفت: عدم استفاده از روش‌های شیمیایی در سنتز نانوذرات طلا و کمک به حفظ محیط‌زیست در جهت اهداف شیمی سبز، از مهم‌ترین فواید استفاده از روش پیشنهاد شده در این طرح است. علاوه به راین، به دلیل وفور گیاه استویا در کشور، هزینه‌های تولید نیز کاهش خواهد یافت.
به گفته‌ی این محقق، عصاره‌ی گیاه استویا
که نقش عامل کاهنده و پایدار کننده را دارد، زیست سازگار است. در کنار این
خصوصیت، ساده بودن روش نیز، امکان بیوسنتز سریع نانوذرات طلا را با
اندازه‌های مختلف به راحتی فراهم می‌نماید.
از آنجایی که خاصیت میکروب
کشی نانوذرات طلا به خوبی اثبات شده است، از این ماده می‌توان در صنایع
شوینده، صنایع بسته بندی، ساخت داروهای پزشکی و... استفاده کرد.
صادقی گرمارودی در ادامه به مقایسه‌ی نانوذرات تولید شده در این طرح با روش‌های متداول پرداخت و افزود: نانوذرات طلای پایدارشده با عصاره‌ی گیاهی (گیاه استویا)، بیش از نانوذرات پوشیده شده با پایدارکننده‌های شیمیایی (پلیمرها)، توسط سلول‌ها جذب می‌شوند. این پدیده به این دلیل است که نانوذرات پایدار شده توسط عصاره گیاهی، حاوی پروتئین‌ها و فیبرهای متنوعی روی سطح خود هستند.
وی ادامه داد: در این حالت احتمال ورود به سلول‌ها، از طریق گیرنده‌های چندگانه‌ی پروتئین، در مقایسه با گیرنده‌های دوگانه‌ی پروتئین و پلیمر شیمیایی، بیشتر است. بنابراین انتظار می‌رود به کمک این نتایج بتوان انتقال پروتئین و داروها به سلول را با تغییر شکل و اندازه نانوذرات متصل به آنها، تنظیم کرد.
این نانوذرات با روش‌های مختلف ازجمله طیف‌سنجی UV-VIS، طیف‌سنجی FT-IR، پراش اشعه ایکس (XRD)، میکروسکوپ الکترونی روبشی (SEM) و میکروسکوپ الکترونی عبوری (TEM) مشخصه‌یابی شده‌اند. آزمایش میکروسکوپ الکترونی نشان داده که نانوذرات طلای سنتز شده، کروی و دارای توزیع یکنواخت بوده و اندازه‌ی آن در محدوده‌ی 5 تا 20 نانومتر است. الگوی پراش اشعه‌ی ایکس نیز نشان از خلوص بالای نانوذرات طلا داشت.
این تحقیقات حاصل همکاری دکتر بابک صادقی گرمارودی، دکتر بابک باباخانی- اعضای هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تنکابن- و محبوبه محمدزاده- کارشناس ارشد فیتوشیمی این دانشگاه- است و نتایج آن در مجله‌ی Journal of Photochemistry and Photobiology B: Biology (جلد 148، شماره 1، سال 2015، صفحات 101 تا 106) به چاپ رسیده است.
علاقه‌مندان برای استفاده از حمایت تشویقی ستاد توسعه فناوری نانو معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری می‌توانند به صفحه حمایت تشویقی مقالات ISI مراجعه کنند.
