پایگاه خبری تحلیلی فناوری و نوآوری

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی فناوری و نوآوری، قبله و تعیین قبله، از موضوعاتی هستند که همیشه برای مردم و مکان های مقدس اسلامی مهم است. به همین دلیل تعیین قبله با روش شاخص خورشیدی یکی از روش های علم پسند به شمار می رود چراکه همه مردم می توانند از این روش استفاده کنند. با این روش، دانش ستاره شناسی در خدمت موضوعات دینی و اجتماعی عموم مردم قرار دارد.

مسعود عتیقی، مدیر انجمن نجوم آماتور ایران در خصوص تعیین قبله با بیان اینکه عرض جغرافیایی خانه خدا ۲۱درجه و۲۶دقیقه کمان است، به خبرنگار مهر گفت: وقتی قرار است خورشید اول تیرماه، از ۲۳ و نیم درجه به سمت درجات پایین تر حرکت کند و دوباره به ۲۱درجه و ۲۶ دقیقه برسد، زمان تعیین قبله مشخص می شود.

وی افزود: در ساعت ۱۳ و ۵۷ دقیقه روز پنجشنبه ۲۵ تیرماه سال جاری که زمان اذان ظهر به وقت مکه مکرمه است، خورشید دقیقا عمود بر خانه خدا می تابد به نحوی که خانه کعبه سایه ای ندارد. اگر در این لحظه، در هر کجای زمین روبروی خورشید بایستیم دقیقا به سمت قبله ایستاده ایم.

عتیقی اظهار داشت: برای تعیین دقیق تر جهت قبله کافی است یک شاخص یا شاقولی را بر زمین عمود کرده و امتداد سایه را علامتگذاری کنیم تا از امتداد این خط به سمت خورشید، سمت دقیق قبله در مکان مورد نظر تعیین شود.

به گفته وی، تنها دوبار درسال می توان به تعیین قبله پرداخت و این اتفاق در هفتم خردادماه و بیست و پنجم تیرماه روی می دهد.

تعیین قبله توسط هر فرد

تعیین قبله هنگامی است که خورشید در اول تابستان به میل ۲۳.۵ درجه رفته و باز به سمت استوای آسمان باز می گردد و زمانیکه میل خورشید ۲۱ درجه و ۲۵ دقیقه کمان و منطبق با عرض جغرافیایی خانه کعبه است، خورشید به نصف النهار محلی ناظر در خانه خدا و به سمت الراس (سرسو) می رسد، از این رو  می توان جهت دقیق قبله را مشخص کرد. به همین دلیل همه مردم می توانند از طریق خورشید این کار را انجام بدهند و برای هیچکس انجام این کار سخت نیست تا از طریق یک شاخص، جهت قبله را تعیین کند.

در برخی از مساجد و منازل یا پارک ها و اماکن عمومی که به درستی قبله آنها مشخص نیست و یا نسبت به آن شک وجود دارد، می توان در این زمان قبله دقیق را به وسیله یک شاقول  تعیین کرد.

 می توان با عمود کردن یک شاقول و یا یک نخ نازک بر زمین  همانند آویزان کردن یک نخ به خط کشی که به  صندلی آویزان شده است، قبله را تعیین کرد. در واقع سایه ایجاد شده بر روی زمین در زمان اذان ظهر به وقت مکه روز ۲۵تیرماه، همان جهت قبله است. بدیهی است هر چه خط نازکتر باشد دقت در ترسیم سایه  و نهایتا تعیین قبله بالاتر است.

البته در روزهای قبل و بعد از این تاریخ هم می توان با دقت کمتر و تقریب نسبتا خوبی جهت قبله را تعیین کرد.

توصیه می شود در جریان تعیین جهت قبله هرگز به خورشید مستقیما نگاه نشود چراکه مخاطرات جدی در پی خواهد داشت.