جلسه تشریح «آیین‌نامه شناسایی و پشتیبانی از برگزیدگان ادبی کشور» با حضور معاون برنامه‌ریزی و نظارت بنیاد ملی نخبگان و نمایندگان وزرات فرهنگ و ارشاد اسلامی، وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و فرهنگستان زبان و ادب فارسی برگزار شد.

به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی بنیاد ملی نخبگان؛ در این نشست که در محل سالن جلسات بنیاد ملی نخبگان برگزار شد، دکتر غلامعلی منتظر؛ معاون برنامه‌ریزی و نظارت بنیاد ملی نخبگان ضمن بیان اینکه بنیاد در دور جدید به دنبال سعه دایره نخبگانی است، گفت: برخلاف آنچه در وهله اول به نظر می‌رسد، فعالیت‌های بنیاد ملی نخبگان فقط شامل رشته‌های فنی‌ومهندسی و علوم‌پایه نیست، بلکه طبق سند راهبردی کشور در امور نخبگان، این بنیاد در همه حیطه‌ها به جز ورزش و برخی بخش‌های نظامی فعالیت دارد.

منتظر با بیان اینکه حدود 1 تا 1/2% جمعیت کشور می‌توانند در مسیر نخبگی قرار بگیرند، اظهار داشت: دورنمای بنیاد ملی نخبگان بنا به فرمایش مقام‌معظم رهبری، سپردن مدیریت تحولات کشور به دست نخبگان است»؛ در این بین شناسایی و هدایت سرآمدان و مستعدان‌برتر حوزه ادبی از ضروریات است چراکه نخبگان ادبی نقشی غیرقابل انکاری در مدیریت تحولات کشور دارند.

وی گفت: در یکسال‌ونیم گذشته جلسات متعددی با نهادهای ذی‌ربط مانند فرهنگستان زبان و ادب فارسی برگزار شده است تا روند شناسایی و پشتیبانی از سرآمدان و مستعدان‌برتر ادبی به بهترین نحو انجام پذیرد. در نهایت به منظور ارتقای زبان و ادب فارسی و با هدف شناسایی اجتماعات نخبگانی در زمینة ادبیات و در چارچوب گفتمان نظام اسلامی آیین‌نامه شناسایی و پشتیبانی از برگزیدگان ادبی به تصویب هیئت‌امنای بنیاد ملی نخبگان رسید.

معاون برنامه‌ریزی و نظارت بنیاد ملی نخبگان ضمن تعریف اجتماع نخبگانی، بیان داشت: در حوزه ادبی دو گروه سرآمدان و مستعدان‌برتر ادبی مدنظر بنیاد هستند. مستعدان‌برتر ادبی در ابتدا بر اساس معیارهای مشخصی مانند فعالیت‌های ادبی و پیشینه علمی در حوزه ادبیات شناسایی می‌شوند و سپس می‌توانند با برخورداری از تسهیلات بنیاد در مسیر «هدایت و تواناسازی» قرار گیرند. چنانچه در شناسایی فردی به عنوان سرآمد ادبی شناخته شد، تسهیلات بنیاد به سمت «زمینه‌سازی برای اثرگذاری» او در جامعه سوق پیدا می‌کند.

منتظر در ادامه با بیان اینکه سرآمد ادبی فردی است که بر اساس ذوق، خلاقیت سرشار و تلاش خود به جایگاهی ممتاز در میان همگنان خود دست یافته باشد، گفت: سرآمد ادبی باید صاحب سبک و شیوه‌‎ای نوآورانه درآفرینش آثار ادبی باشد و سال‌های متمادی از عمر خود را در آن شاخه ادبی به صورت فعال و پیشرو سپری کرده باشد، احوال و آثار او معرف تخلّق به ادب اسلامی، التزام عملی به نظام اسلامی و آیین ملّی باشد و در نهایت در محدودة سنی بالاتر از 40 سال باشد.

وی با اشاره به حوزه‌های ادبی مورد نظر بنیاد ملی نخبگان عنوان کرد: با بررسی‌های دقیق و همچنین بهره‌مندی از نظرات افراد و نهادهای ذی‌صلاح حوزه‌ ادبی به سه بخش «شعر»، «داستان» و «تخصص‌های زبانی و ادبی» تقسیم‌بندی شده است که تخصص‌های ادبی شامل نویسندگی، ویرایش، آموزش زبان فارسی، ترجمه، پژوهش‌های زبانی و ادبی و غیره می‌شود.

منتظر خاطرنشان کرد: شورایی متشکل از معاونان برنامه‌ریزی بنیاد ملی نخبگان، معاون فرهنگی وزارت ارشاد، قائم مقام وزیر علوم، معاون پژوهشی فرهنگستان و معاون سازمان تبلیغات اسلامی و همچنین افراد شاخص این حوزه تشکیل می‌شود که دبیرخانه آن در بنیاد فعالیت خواهد کرد. علاوه بر آن کارگروهی تخصصی نیز برای شناسایی سرآمدان و مستعدین‌برتر ادبی در فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی تشکیل خواهد شد.

معاون برنامه‌ریزی و نظارت بنیاد ملی نخبگان با اشاره به نحوه شناسایی سرآمدان و مستعدین‌برتر ادبی گفت: اطلاعات افراد در ابتدا چه به‌صورت خود اظهاری و چه دیگراظهاری در سامانه به ثبت می‌رسد. پس از ثبت نهایی این اطلاعات به دبیرخانه کارگروه تخصصی برگزیدگان ادبی ارجاع داده می‌شود و پس از بررسی‌های اولیه سوابق افراد به دبیرخانه شورای ادبی در بنیاد ملی نخبگان ارسال می‌شود. افرادی که در نهایت از سوی شورای ادبی انتخاب شوند به فراخور سرآمد بودن و یا مستعدبرتر بودن ادبی می‌توانند از تسهیلات بنیاد ملی نخبگان برخوردار شوند.

وی ادامه داد: معمولاً افرادی که به عنوان مستعدبرتر شناخته می‌شوند بیشتر به تسهیلات ادامه تحصیل نیازمندند به همین دلیل بنیاد تلاش خواهد کرد مسیر حرکت علمی و ادبی آنها را هموار کند. البته تسهیلات خوبی نیز برای حضور این افراد در همایش‌های ادبی و مجامع مرتبط در نظر گرفته شده است.

منتظر با اشاره به خدمت نظام‌وظیفه تخصصی گفت: طی جلسات متعدد دکتر ستاری با ستاد کل نیروهای مسلح و سردار فیروزآبادی، امکان استفاده از خدمت نظام‌وظیفه تخصصی برای دانش‌آموختگان برتر نیز فراهم شده است و یکی از امتیازهای جدول مربوطه، امتیاز ناشی از مستعد ادبی است.

معاون برنامه‌ریزی و نظارت بنیاد ملی نخبگان درباره سرآمدان ادبی نیز گفت: برخی تسهیلات مانند وام‌ مسکن با تسهیلات ویژه و بیمه تکمیلی ازجمله امکاناتی است که بنیاد برای این قبیل افراد در نظر گرفته است. اگر سرآمد ادبی عضو هیئت علمی دانشگاه باشد می‌تواند تعدادی پژوهشگر پسادکتری را بپذیرد و در مدت سه سال امکان حضور در مجامع ادبی داخلی و خارجی را خواهد داشت. البته تسهیلاتی نیز برای انتشار آثار سرآمدان ادبی در نظر گرفته شده است.

وی با بیان اینکه برخی از فعالان حوزه ادبیات در فضای دانشگاهی حضور ندارند، تأکید کرد: در این حوزه با دو اجتماع متفاوت روبرو هستیم؛ یکی فعالان ادبی حاضر در محیط‌های دانشگاهی و دیگر گروهی که در این فضا حضور ندارند به همین دلیل در این مقررات هدف آن است که هر دو گروه شناسایی شوند و در این مسیر نیازمند استفاده از تجارب سایر دستگاه‌ها هستیم تا شاخص‌های مناسبی برای شناسایی این اجتماعات تدوین کنیم. ضمن اینکه بسیار ضروری است تسهیلات در نظر گرفته شده برای آنان متناسب با نیاز حرفه‌ای این بزرگواران باشد و در این مسیر همکاری دستگاه‌های ذی‌ربط مانند وزارت ارشاد و فرهنگستان ادب بسیار حائز اهمیت است.