بسته خبری که در ذیل آمده، سه پرونده مهم اوضاع دانشگاه پیام نور و وزارت علوم، اوضاع سازمان فضایی و مناسبات علمی در پسا تحریم را مورد بررسی قرار داده است.
به گزارش پایگاه خبری تحلیلی فناوری و نوآوری، بسته خبری که در ذیل آمده، سه پرونده مهم اوضاع دانشگاه پیام نور و وزارت علوم، اوضاع سازمان فضایی و مناسبات علمی در پسا تحریم را مورد بررسی قرار داده است.
پرونده اول: «سازمان فضایی و ۵ سال عقبگرد»
زی روزهای قبل محسن بهرامی، رئیس سازمان فضایی ایران در موردمصوبه شورای عالی اداری مبنی بر جداشدن پژوهشگاه هوافضا از پژوهشگاه فضایی ایران گفت: «پژوهشگاه هوافضا چند سال پیش از وزارت علوم جدا شد و به پژوهشگاه فضایی ایران منتقل شد، هم اکنون نیز با رای مجدد شورای عالی اداری، پژوهشگاه هوافضا بار دیگر به وزارت علوم بازگشته است و به طور قطع برای آن ردیف بودجه جداگانه ای درنظر گرفته خواهد شد.
همچنین شنیده شده حدود ۳۰۰ نفر از اعضای هیات علمی در دانشگاه پیام نور که یا قرارداد پیمانی دارند یا مدت‌هاست فرایند جذب آنها در حال انجام است، در دستور کار حذف و لغو همکاری قرار گرفتند. در این حین معاون آموزشی دانشگاه پیام‌نور نیز این خبر را تکمیل کرد و با اشاره به تجمیع واحدهای این دانشگاه گفت: آیین‌نامه ادغام و تجمیع برخی از واحدهای دانشگاه پیام‌نور در دستور کار شورای دانشگاه قرار گرفته است. به نظر میرسد کوچک سازی و ادغام واحدهای دانشگاهی متاثر از روند کاهشی داوطلبان کنکور و ایجاد صندلی خالی در دانشگاه ها، از دانشگاه پیام نور شروع شده است. چراکه مدتی است انتقاد از توسعه کمی آموزش عالی در دستور کار وزیر و معاونانش قرار گرفته و مجموعه ضعف های بوجود آمده را متاثر از افزایش کمی دانشگاه ها در ۱۲ سال اخیر می‌دانند. همچنین به نظر میرسد سیاست وزارت علوم بر کوچک سازی واحد های دانشگاهی و تعطیلی یا ادغام برخی از آنها معطوف شده است غافل از اینکه رشد علمی پرشتاب کشور طی سالیان گذشته متاثر از این توسعه کمی بوده است.
در این زمینه اشاره به وضعیت چند سال اخیر سازمان فضایی جالب است. این سازمان در سال ۸۹ با مصوبه شورای عالی اداری کشور از وزارت ارتباطات جدا شده و با ادغام چندین پژوهشگاه و پژوهشکده از وزارت جهاد کشاورزی و وزارت علوم، زیرنظر نهاد ریاست جمهوری قرارگرفت. اما جایگاه سازمان فضایی در نهاد ریاست جمهوری به عنوان یک معاونت تثبیت نشد. نهایتا پس اس کش و قوس‌های فراوان این سازمان به وزارت ارتباطات رسید و پژوهشکده ها به محل سابق خود بازگشتند. در این میان برخی کارشناسان برخلاف سخنان رئیس سازمان فضایی معتقدند اینگونه جداسازی سازمان ها طرح‌های کلانی را که در نقشه جامع علمی کشور به تصویب رسیده است با مشکلات متعددی روبه رو می‌کند. چراکه قسمت‌هایی از این طرح‌ها اصولا از حیطه وظایف وزارت ارتباطات خارج می‌باشد. در حال حاضر هم انتظار چند ماهواره فضایی برای پرتاب طی دوسال گذشته خود حاکی از اوضاع نابسامان سازمان های متولی هوافضای کشور است. البته امید است مرکز ملی فضایی که چندی پیش با هدف پیگیری مصوبات شورای عالی فضایی در معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری تشکیل شد بتواند در راستای هماهنگی این مجموعه و سیاست گذاری هوافضای کشور نقش موثری ایفا کند.
پرونده دوم: «توجه به پیامدهای منفی در کنار بهره‌گیری از پیامدهای مثبت رفع‌تحریم‌ها »
پس از توافق هسته ای در روزهای گذشته علم و فناوری نیز شاهد رویکردهای متفاوت مسئولین پیرامون اوضاع علمی کشور و رشد فناوری‌ها در دوران پسا تحریم بود. دکتر اسماعیل قادری‌فر، مدیر کل دفتر تجاری‌سازی فناوری معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری، با تاکید بر ضرورت توجه به پیامدهای منفی در کنار بهره‌گیری از پیامدهای مثبت و ارزنده رفع‌تحریم‌ها در دوران پساتحریم، اتحادهای راهبردی فناورانه، انتقال فناوری از کشورهای پیشگام و همچنین اکتساب درون‌زای فناوری از طریق پرداختن به فعالیت های تحقیق و توسعه با منطق نوآوری باز را از جمله راه هایی دانست که می‌تواند باعث پیشرفت کشور در زمینه فناوری شود.
کرمی مشاور معاون علمی و فناوری رئیس جمهور نیز با نگاهی متفاوت به این مسئله معتقد است ذوق‌زده شدن زیاد از حد و تحریک عواطف می‌تواند ملت را از اهداف اصلی‌اش دور کند. وی معتقد است عالمان و نخبگان و فرهیختگان ایرانی وقتش رسیده تا دین خویش را به کشور ادا و راه را برای فعالیت‌های دانش‌بنیان هموار کنند.
همچنین رئیس سازمان امور دانشجویان با اشاره به محدودیت‌هایی که برخی کشورها برای ادامه تحصیل دانشجویان ایرانی در بعضی رشته‌های خاص ایجاد کرده بودند، گفت: «با تعهداتی که برای طرف غربی ایجاد شده است، امیدواریم محدودیت ها پایان یابد و شاهد رفتارهای تبعیض آمیز دانشگاه های غربی نباشیم و دانشجویان ایرانی قادر باشند بر روی هر طرحی که تمایل دارند به راحتی کار کنند.»
پرونده سوم: « دردسرهای عظیم وزارت علوم »
سه‌شنبه گذشته سوال چند تن از نمایندگان مجلس درحالی فرهادی را به کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس کشاند که وضعیت دانشگاه پیام نور نیز به یکی از سوالات اصلی تبدیل شده بود. در این جلسه مسائل مختلفی از جمله توقف رشد علمی کشور و مسائل فرهنگی دانشگاه ها مطرح شد. موضوع ادامه دار بورسیه ها نیز در حالی در زمره پیگیری های نمایندگان مجلس بود و به همین منظور وزیر علوم مکلف شد که با افراد مسبب موضوع بورسیه‌ها برخورد قانونی کند.اما همچنان خبری از به سرانجام رسیدن وظایف کمیته مامور به رسیدگی و همکاری وزارت علومی ها نیست.
سایر اخبار مهم علم و فناوری در هفته گذشته:
از سال ۸۶ تاکنون آمار خروج نخبگان از کشور معلوم نیست
هفته گذشته معاون علمی و فناوری رئیس‌جمهور گفت: تغییر نگرش به تحقیقات و پژوهش مستلزم یک کار فرهنگی است و البته این کار فرهنگی برخلاف آنچه مرسوم است، نه فقط از طریق تخصیص منابع مالی بلکه براساس نوآوری‌ها بدیع انجام می‌شود و تنها راه حل موضوع “مهاجرت نخبگان” ایجاد درآمد از مسیر پژوهش و تحقیقات است. مهاجرت نخبگان به سوژه ای برای قائم مقام بنیاد ملی نخبگان نیز تبدیل شد و در اظهاراتی مدعی شد آمارخروج نخبگان ازسال ۱۳۸۶ تا ۱۳۹۴ در رشته های ریاضی و فنی ، افزایش داشته است. وی گفت: البته اطلاعات ارائه شده درباره وضعیت خروج نخبگان از سال ۸۶ تاکنون، اطلاعاتی کلی است که به دلیل جمع آوری نشدن آمارهای دقیق،ارائه جزئیات در این زمینه امکان پذیر نیست.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی: بررسی صلاحیت رؤسای دانشگاه ها در آینده نزدیک
جلسه ۶۵ ستاد راهبری اجرای نقشه جامع علمی کشور، روز سه شنبه به ریاست دکتر محمدرضا مخبر دزفولی دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی درمحل دبیرخانه این شورا برگزار شد. وی پس از این جلسه در نشستی به توضیحاتی پیرامون گفتمان سازی نقشه جامع علمی کشور، برگزاری جلسه بررسی صلاحیت روسای دانشگاه‌ها و اعلام نتیجه جلسات بورسیه ها پرداخت.
استفاده از تجربیات دیگر کشورها در سیاست گذاری علم و فناوری
مشاور امور بین الملل دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در حوزه علم و فناوری در گفتگو با پایگاه اطلاع رسانی دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی، درخصوص برگزاری کارگاه بین المللی «بررسی تجربه نیم قرن سیاست گذاری علم و فناوری و توسعه اقتصاد دانش بنیان در کشور هند»، یکی از وظایف شورای عالی انقلاب فرهنگی در حوزه سیاست گذاری علم و فناوری را پیگری اسناد بالادستی و اجرای نقشه جامع علمی کشور عنوان کرد. وی فرهنگی در حوزه علم و فناوری در ادامه از برنامه دعوت از کشورهای چین، ژاپن، کره جنوبی و یکی از کشورهای اروپایی و استفاده از تجربیات سیاست گذاری و اجرای فعالیت های علم و فناوری این کشورها خبرداد.
دبیر ستاد توسعه فرهنگ علم، فناوری و اقتصاد دانش بنیان منصوب شد
طی حکمی از سوی معاون علمی و فناوری رئیس جمهور دبیر ستاد توسعه فرهنگ علم، فناوری و اقتصاد دانش بنیان منصوب شد.
با حضور معاون پژوهش و فناوری وزیر علوم، مرکز مبادلات فناوری ایران و قزاقستان افتتاح شد
مرکز مبادلات فناوری ایران و قزاقستان با حضور دکتر وحید احمدی معاون وزیر پژوهش و فناوری علوم، تحقیقات و فناوری ایران، سان سری معاون وزیر صنایع و فناوری های نو قزاقستان و جمعی از مدیران دولتی قزاقستان و روسای پارک‌های علم و فناوری ایران و قزاقستان در تکنوپارک قزاقستان افتتاح شد.
احکام پیشنهادی علم و فناوری برنامه ششم توسعه در حوزه انرژی بررسی شد
در شصت و دومین جلسه کمیسیون تدوین و هماهنگی سیاست‌های علم و فناوری احکام پیشنهادی علم و فناوری برنامه ششم توسعه در حوزه انرژی ارائه شد.
گسترش همکاری‌های رسانه ملی و صندوق حمایت از پژوهشگران و فناوران معاونت علمی
رییس صندوق حمایت از پژوهشگران و فناوران معاونت علمی و فناوری رییس جمهوری (بنیاد ملی علم ایران) در دیدار با رییس رسانه ملی به معرفی ماموریت، برنامه ها، و حمایت های این بنیاد پرداخت و دو طرف بر گسترش و استمرار همکاری ها تاکید کردند.
شرایط سرمایه‌گذاری شرکت‌های بزرگ اقتصادی در حوزه دانش‌بنیان فراهم می‌شود
معاون توسعه مدیریت و منابع معاونت علمی در باره فراهم شدن این شرایط و بستر آن اظهار کرد: با توجه به اهمیت سرمایه گذاری در شرکت های دانش بنیان در فضای کنونی جامعه، معاونت علمی تصمیم گرفت تا برای فراهم کردن بستر و شرایط سرمایه گذاری سرمایه گذاران و هلدینگ های بزرگ در حوزه دانش بنیان اقداماتی انجام دهد.
معاون حقوقی وزیر علوم برنامه‌های این معاونت را تشریح کرد
معاون حقوقی و امور مجلس وزیر علوم گفت: اهداف و اقدامات مورد نظر به تفکیک، مطابق نمودار تشکیلاتی دفاتر امور مجلس، حقوقی و اداره کل تدوین لوایح و تنقیح قوانین و مقررات تبیین شده و تلاش خواهد شد با برنامه‌ریزی مناسب در کوتاه مدت و نهایتا درازمدت تحقق یابند تا ان‌شاءالله گامی به پیش گذاشته و ضمن حفظ میراث پیشینیان، ارتقاء داده شوند.
معاون پژوهشی وزارت علوم: براساس پایگاه ISI در رتبه ۲۲ قرار داریم
معاون پژوهشی وزارت علوم: امروزه جایگاه ایران از نظر تولید مقالات علمی، در دنیا رتبه‌ی ۱۶ است بر اساس پایگاه ISI در رتبه ۲۲، در منطقه رتبه‌ی ۲ و از لحاظ استناد بر مقالات رتبه‌ی ۲۲ را به خود اختصاص داده است. وی افزود: همچنین در بحث فناوری کشور ما در منطقه رتبه اول را به خود اختصاص داده است.
پایان نامه های دانشجویی به شرکت دانش بنیان تبدیل می شوند
رئیس صندوق نوآوری از برنامه این صندوق برای تبدیل پایان نامه ها و رساله های کاربردی به شرکت های دانش بنیان دانشگاهی خبر داد و گفت: در این طرح دانشگاه و صندوق نوآوری به عنوان سهام داران تعیین می شوند.
سند توسعه دریایی کشور در مراحل نهایی
قائم مقام ستاد راهبری نقشه جامع علمی کشور گفت: سند توسعه دریایی کشور در مراحل نهایی تدوین است و در جلسه‌ای تا دو هفته آینده این سند برای اصلاح نهایی و ابلاغ از سوی رئیس جمهور در دستور کار قرار می‌گیرد.
بازدید معاون علمی و فناوری رییس جمهوری از دو مرکز فعال حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات
معاون علمی و فناوری رییس جمهوری به منظور حمایت از دستاوردهای دانش بنیان حوزه فناوری اطلاعات، ارتباطات و مخابرات از چند مرکز فعال این حوزه ها دیدن کرد.
تصویب دستورالعمل ارزیابی شرکتها و طرح های ویژه در هیات عامل صندوق نوآوری و شکوفایی
با تصویب این دستورالعمل ضمن تصویب شرایط تلقی یک شرکت یا طرح بعنوان شرکت یا طرح ویژه، مقرر شد ضمن ارائه خدمات ویژه ارزیابی ها به لحاظ زمانی در مدت کوتاه تری صورت گرفته و نتیجه جهت بهره برداری به شرکت ها اعلام شود.
