نشست تشریح «آیین‌نامه جایزه‌های تحصیلی دانشجویان صاحب استعدادبرتر» با حضور معاون برنامه‌ریزی و نظارت بنیاد ملی نخبگان، جمعی از روسای بنیادهای استانی و معاونان دانشگاه‌های مادر شهرهای اصفهان، مشهد، شیراز و تبریز برگزار شد.
به گزارش پایگاه خبری تحلیلی فناوری و نوآوری، در این نشست که در محل بنیاد ملی نخبگان برگزار شد، دکتر غلامعلی منتظر؛ معاون برنامه‌ریزی و نظارت بنیاد ملی نخبگان ضمن تشریح ویژگی‌های فرد نخبه و صاحب استعدادبرتر، گفت: اثرگذاری فرد نخبه باید مورد تائید جامعه تخصصی خود باشد به همین دلیل بنیاد معتقد است اعضای هیئت علمی دانشگاه همگی متخصص هستند اما الزاماً نخبه محسوب نمی‌شوند.
وی افزود: دورنمای بنیاد ملی نخبگان شناسایی، حمایت و هدایت مستعدان‌برتر برای رسیدن به اثرگذاری بی‌بدیل و یا کم‌بدیل در جامعه تخصصی و در نهایت به دست گرفتن مدیریت تحولات کشور در سال‌های آینده است.
منتظر با اشاره به اینکه جایزه تحصیلی از سال 86 به افراد مورد تائید بنیاد اعطا شده است، گفت: پیش از این جوایز تحصیلی، غالباً به صورت کمک هزینه‌های مالی اعطا می‌شد و بنیاد ملی نخبگان راساً شناسایی افراد و پرداخت جوایز را به عهده داشت. به همین دلیل هیچ ارتباط مستقیمی بین بنیاد و دانشگاه‌ها که مرجع اصلی تربیت دانشجویان هستند، وجود نداشت.
معاون برنامه‌ریزی و نظارت بنیاد ملی نخبگان ادامه داد: از سال 93 بنیاد با هدف پررنگ کردن نقش دانشگاه، شناسایی مستعدان‌برتر را در چارچوب مقررات بنیاد ملی نخبگان به دانشگاه واگذار کرد.
وی با اشاره به تغییرات اعمال شده در آیین‌نامه جایزه‌های تحصیلی، اظهار داشت: در ذیل تغییرات انجام شده تلاش شده است فرد بداند داشتن استعدادبرتر یک نعمت تعهدآور است و نه یک مزیت توقع‌آفرین. به عبارت دیگر صاحب استعدادبرتر به دلیل برخورداری از هوش و توانایی بالاتر نسبت به دیگران، مسئولیت بیشتری در قبال جامعه خود دارد.
منتظر اضافه کرد: یکی دیگر از تغییرات مهم آیین‌نامه جدید شرط تداوم فعالیت نخبگانی است. به این معنا که فرد صاحب استعدادبرتر نمی‌تواند تنها به دلیل موفقیت در یک آزمون و یا رقابت علمی به صورت مادام از تسهیلات ارائه شده برخوردار شود، او تنها تا زمانی می‌تواند مشمول جوایز بنیاد شود که فعالیت نخبگانی خود را تداوم بخشد.
وی با بیان اینکه چهار جایزه آموزشی، پژوهشی، فناورانه و فرهنگ برای دانشجویان صاحب استعدادبرتر در نظر گرفته شده است، تصریح کرد: در دوره کارشناسی، جایزه فرهنگ پررنگ‌تر است چرا که در این مقطع انتظار فعالیت پژوهشی زیادی از دانشجو نیست. البته دانشجوی کارشناسی نیز می‌تواند با شرکت در برنامه‌های متعدد مانند برنامه‌های جمعه کارآور (استارتاپ‌ویکند) مهارت‌های کارآفرینی را در خود تقویت کند.
معاون برنامه‌ریزی و نظارت بنیاد ملی نخبگان خاطرنشان کرد: تمام اعتبارهای پرداختی به دانشجویان در ازای فعالیت دانشجویی پرداخت می‌شود تا علاوه بر جلوگیری از پرداخت پول بی‌تکلف، مستعدبرتر بداند هوش برتر او تعهدآور است. امکان برخورداری از بیمه تکمیلی نیز برای دانشجویان صاحب استعدادبرتر در هر سه مقطع در نظر گرفته شده است.
وی با بیان اینکه در دوره کارشناسی ارشد جایزه پژوهشی بیشتر می‌شود، اظهار داشت: در سال تحصیلی 1394-95 اعتبارهای آموزش‌یاری و پژوهش‌یاری فقط در ازای قرارداد با دانشگاه به افراد پرداخت می‌شود. فعالیت دانشجو باید در دانشگاه و زیر نظر استاد راهنما و یا مدیر گروه باشد. به این ترتیب با تخصیص دانشجوی خوب به استاد از استاد هم حمایت می‌شود.
منتظر با اشاره به تسهیلات دوره دکتری تخصصی، گفت: در این مقطع چون حضور مداوم دانشجو در دانشگاه از اهمیت بالایی برخوردار است تلاش شده است جوایز پژوهشی تا حد امکان افزایش یابد.
معاون برنامه‌ریزی و نظارت بنیاد ملی نخبگان با اشاره به ایجاد امکان فرصت مطالعاتی، ادامه داد: علاوه بر امکان گذراندن فرصت مطالعاتی در خارج از کشور، تشویق‌های خوبی برای گذراندن فرصت مطالعاتی در داخل در نظر گرفته شده است ضمن اینکه مراکز خوبی مانند مپنا، انستیتو پاستور و یا رویان نیز در کشور وجود دارند که فرد می‌تواند فرصت مطالعاتی خود را با کیفیت بالایی در آنها بگذراند.
منتظر در ادامه خاطرنشان کرد: افراد از بین سه جایزه آموزش‌یاری، پژوهش‌یاری و فن‌یاری تنها می‌توانند از یکی استفاده کنند و از بین دو جایزه هسته پژوهشی و هسته فناوری نیز می‌توانند از یکی برخوردار شوند. ضمن اینکه در صورت بهره‌مندی از یکی از تسهیلات آموزش‌یاری، پژوهش‌یاری، فن‌یاری و یا فرصت مطالعاتی فرد تا مدت استفاده از تسهیل مذکور از بیمه اشتغال نیز برخوردار می‌شود.
وی در بخشی از سخنان خود با بیان اینکه طبق شیوه‌نامه جایزه‌های تحصیلی، دانشگاه‌های برتر کشور از سهمیه‌ای خاص برخوردار هستند، اظهار داشت: دانشجو برای مشمول شدن باید حداقل امتیاز مذکور در شیوه‌نامه را کسب کند که البته این حداقل امتیاز متناسب با سطح علمی هر دانشگاه تعیین می‌شود و از یک دانشگاه به دانشگاه دیگر متفاوت است. به جز سهمیه دانشگاه‌های‌برتر، هر استان سهمیه جداگانه‌ای نیز دارد که این سهمیه در اختیار بنیادهای نخبگان استانی قرار دارد البته سهمیه دانشگاه آزاد در اختیار خود دانشگاه است و جزو این سهمیه محسوب نمی‌شود.
معاون برنامه‌ریزی و نظارت بنیاد ملی نخبگان با بیان اینکه اصول آیین‌نامه ثابت اما شیوه‌نامه پویا و قابل اصلاح است، به انتشار کتاب «راجا» اشاره کرد و گفت: در این کتاب تمام آنچه باید افراد و دانشگاه‌ها در خصوص آیین‌نامه جایزه‌های تحصیلی بدانند گردآوری شده است ضمن اینکه فصلی به نام پرسشگان نیز در این کتاب است که در آن سوالات متداول به همراه پاسخ آنها آورده شده است.
منتظر در بخش دیگری از سخنان خود به مسئله خروج نخبگان از چرخه خدمت اشاره کرد و گفت: مهاجرت به معنای خروج مهندسان، پزشکان و کارگران ماهر تعریف می‌شود، بر این اساس طبق آمارهای جهانی ایران کشوری مهاجر فرست نیست. البته آنچه برای مجموعه بنیاد مهم است، حضور آنان در چرخه خدمت به جامعه است. ممکن است فردی در کشور باشد اما خدمتی به جامعه نکند همانطور امکان دارد متخصصی در خارج از کشور باشد اما حضوری پررنگ در چرخه خدمت به جامعه داشته باشد.
وی افزود: در سال گذشته اقدامات خوبی در راستای همکاری با متخصصان غیرمقیم انجام شده است که تاکنون نیز نتایج قابل توجهی به دست آمده است.
معاون برنامه‌ریزی و نظارت بنیاد ملی نخبگان در پایان با اشاره به لزوم استفاده از ظرفیت‌ها و پتانسیل‌های دیگر دستگاه‌ها، گفت: بنیاد علاوه بر گسترش تعامل با وزارتخانه‌ها و نهادهای دیگر در صدد است زمینه همکاری با خیرین را نیز فراهم کند تا بتواند از توانمندی آنان نیز در تحقق اهداف بنیاد بهره‌مند شود.
