پایگاه خبری تحلیلی فناوری و نوآوری

در سال‌های اخیر ستاد توسعه علوم و فناوری‌های شناختی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری با حمایت از طرح‌های پژوهشی محققان این رشته نقش به سزایی را در توسعه و رشد فناوری‌های مرتبط با این رشته داشته است، برنامه‌های تحقیقاتی در این ستاد ابعاد متفاوت و متنوعی از این دانش همچون علوم اعصاب شناختی، علوم اعصاب محاسباتی، گفتار و زبان، شبکه‌های عصبی و هوش مصنوعی را شامل می‌شود.

بی تردید از آنجا که حیات انسان و جامعه وابسته به کارکردهای مغزی اوست، شناخت ما از مغز و ذهن می‌تواند تأثیر به سزایی بر همه ابعاد حیات انسان داشته باشد در این راستا ستاد از پروژه‌هایی همچون کنترل سیستم‌های عصبی با استفاده از اپتوژنتیک، طراحی الگوی جامع آموزش و پرورش شناختی برای مدارس ابتدایی ایران، طراحی، توسعه و ارزیابی سیستم fNIRS  آزمایشگاهی 16 کاناله، طراحی و ساخت ربات طوطی‌نما، مکان‌یابی منابع مغزی با استفاده از داده‌های الکتروانسفالوگرام و مغزنگاری مغناطیسی بر پایه حسگرهای اتمی حمایت کرده است، حمایت از فناوری‌هایی که بیشتر آنها در مرز دانش قرار دارند و دستیابی به آنها برای نخستین بار محقق شده است، بر این اساس 42 طرح پژوهشی در شهریور سال 92 و 190 طرح در سال 93 مصوب شد.

به عنوان نمونه دستیابی محققان دانشگاه شهید بهشتی به تکنولوژی مغزنگار مغناطیسی برای نخستین بار در کشور با حمایت این ستاد انجام شده است محمد مهدی طهرانچی رئیس دانشگاه شهید بهشتی و مجری این پروژه دستیابی به این تکنولوژی جدید را موجبات ارتقاء علم مغزنگاری و علوم شناختی در کشور دانست.

کمال خرازی دبیر ستاد توسعه علوم و فناوری‌های شناختی معاونت علمی حمایت از پژوهشگران و محققان این حوزه را امری لازم می‌داند به گفته وی، علوم شناختی علم میان رشته‌ای است و یکی از اهداف آن، ترویج مطالعات میان رشته‌ای است بنابراین از طرح‌هایی که اساتید و محققان رشته‌های مختلف در آن‌ها درگیر باشند، حمایت می‌شود.

واضح است که کشور ما و دنیا نیاز مبرمی به رشته علوم شناختی دارد و دانشمندان با سرعت مشغول فعالیت بر روی این حوزه هستند چرا که در آینده انواع بیماری‌های عصبی مثل آلزایمر، اختلال حافظه مربوط به بالا رفتن سن ، پارکینسون و بسیاری دیگر که هزینه‌های بسیاری را بر دوش جامعه می‌گذارد به این طریق درمان می‌شود.

از طرف دیگر، سهم مکانیسم‌های شناختی در مغز و پیاده سازی آن در ربات می‌تواند تحولات صنعتی زیادی به وجود آورد که آینده اقتصاد دنیا را در دست خواهد گرفت. صنایع نظامی هم بسیار متاثر از این رشته است به طوری که در حال حاضر در دنیا میلیاردها دلار در زمینه علوم اعصاب شناختی صرف بخش نظامی می‌شود.
به گفته حامد اختیاری دبیر کارگروه آموزش ترویج ومنابع انسانی ستاد علوم شناختی، علوم و فناوری‌های شناختی رشدی تصاعدی را در سال‌های گذشته تجربه کرده است. تخصیص بودجه‌های کلان و برنامه ریزی دقیق برای گسترش این حوزه در کشورهای جهان توجه متخصصان حوزه‌های همجوار علوم شناختی را به این مهم جلب کرده است. این ماهیت رو به گسترش، فرصت‌ها را برای جذب نیروی انسانی به این حوزه افزایش داده است.
بنابراین باید شرایط کار و تحقیق در این زمینه در کشور ما فراهم شود، بعلاوه این امکانات به شکل منطقی و به موقع توزیع شودچرا که دنیا به سرعت در این حوزه در حال پیشرفت است و منتظر ما نمی‌ایستد و فردا دیر است.
بر طبق پیش بینی‌ها با همگرایی دانش علوم شناختی، نانو، فناوری اطلاعات، علوم شناختی و زیست فناوری، زندگی انسان تا پایان قرن حاضر متحول شود. ستاد توسعه علوم و فناوری های شناختی، به دنبال توسعه این رشته است در این مسیر نیز از رساله‌ها و پژوهش‌های مدرسان حمایت و دانشجویان این رشته را بورسیه می‌کند و خوشبختانه تا امروز با برنامه‌ها و فعالیت‌های ستاد رشد خوبی را در این حوزه شاهد هستیم.