دکتر منتظر، ضمن تشریح روند شناسایی مشمولانِ استفاده از تسهیلات جایزههای تحصیلی، از به پایان رسیدن این روند در آذرماه و اعلام اسامی مشمولان به دانشگاه‌ها و بنیادهای نخبگان استانی خبر داد.
به گزارش پایگاه خبری تحلیلی فناوری و نوآوری، دکتر غلامعلی منتظر؛ معاون برنامه‌ریزی و نظارت بنیاد ملی نخبگان در گفت‌وگو با پایگاه اطلاع‌رسانی بنیاد ملی نخبگان با اشاره به آیین‌نامه جایزههای تحصیلی ویژه دانشجویان صاحب استعدادبرتر، گفت: تا پیش از این تنها ملاک شناسایی این افراد، رتبه‌برتر در کنکور سراسری و برگزیده‌شدن در المپیادهای علمی بود و افراد بر اساس همین روند شناسایی می‌توانستند از تسهیلات بنیاد که عمدتاً کمک هزینۀ مالی بود، برخوردار شوند. یکی از اشکالات جدی این روند، نحوه شناسایی صاحبان استعدادبرتر بود. زیرا در این روش اگر فرد در کنکور به رتبه‌ای دست می‌یافت می‌توانست از تسهیلات بهره‌مند شود و در غیر این‌صورت در هیچ حالتی حتی اگر در تمامی دوران تحصیل رتبه اول دانشگاه هم می‌شد نمی‌توانست وارد دایره حمایتی بنیاد شود.
منتظر ادامه داد: از سال تحصیلی 94-93 و بر اساس اصل سعه دایره نخبگانی و توجه به فعالیت‌های نخبگانی افراد که در سند راهبردی کشور در امور نخبگان مورد تأکید است، آیین‌نامه شناسایی و حمایت از دانشجویان صاحب استعدادبرتر تغییر کرد. بر اساس این تغییرات علاوه بر نتیجه کنکور سراسری و المپیادهای علمی بلکه مجموع فعالیت‌های نخبگانی افراد در طول تحصیل ملاک شناسایی و برخورداری از تسهیلات است. از سوی دیگر تسهیلات اعطایی نیز متنوع و در مسیر توانمندسازی افراد طراحی شده است.
معاون برنامه‌ریزی و نظارت بنیاد ملی نخبگان اضافه کرد: طبعاً در سال اول ورود افراد به دانشگاه، تنها ملاک بنیاد در شناسایی مستعدبرتر، نتیجه کنکور و المپیادهای علمی است اما در سال‌های بعد آنچه مهم است مجموع فعالیت‌های علمی و فرهنگی فرد در دانشگاه است.
وی تصریح کرد: بنیاد مقررات را با تصویب در هیأت‌امنا در قالب نرم‍‌‌افزاری رایانه‌ای طراحی کرده و افراد با مراجعه به این سامانۀ اطلاعاتی بنیاد، اطلاعات خود را در آن بارگذاری می‌کنند. بعد از محاسبه امتیازات، افرادی که بالاترین امتیاز را دارند برگزیده می‌شوند. راستی‌آزمایی اطلاعات دانشجویان از طریق دانشگاه و سپس بنیادهای نخبگان استانی انجام می‌شود و در نهایت اسامی از سوی بنیاد ملی نخبگان مشخص می‌شود. این اقدام در واقع تفکیک کار است. بنیاد ملی نخبگان سیاست‌گذاری، برنامه‌ریزی، هدایت و نظارت را بر عهده دارد و اجرا در دانشگاه انجام می‌شود.
منتظر اضافه کرد: بر اساس تجربیات سال‌های گذشته، برای 25 دانشگاهی که بیشترین تراکم مستعدان‌برتر در آنها بود، سهمیه‌ای جداگانه و برای هر استان نیز یک سهمیه مشخص تعیین شده است. لازم به ذکر است در استان‌هایی مانند خراسان رضوی، اصفهان، فارس و آذربایجان شرقی که هم دانشگاه‌برتر دارند و هم سایر دانشگاه، سهمیه استان علاوه بر سهمیه دانشگاه‌برتر در نظر گرفته شده است. به این ترتیب نه تنها سهیمه‌ای از دانشگاهی کسر نشده بلکه تعداد بیشتری از افراد می‌توانند از تسهیلات بنیاد ملی نخبگان ویژه دانشجویان صاحب استعدادبرتر برخوردار شوند.
معاون برنامه‌ریزی و نظارت بنیاد ملی نخبگان تصریح کرد: این روند از تیرماه سال جاری آغاز شد و مقرر بود تا پایان شهریور اسامی نهایی افراد مشخص شود اما از آنجا که این فرآیند برای اولین‌بار اجرا می‌شود، روند شناسایی افرادی که می‌توانند تحت عنوان دانشجوی صاحب استعدادبرتر از تسهیلات استفاده کنند تا پایان آذرماه طول کشید. در حال حاضر شناسایی افراد تقریبا به طور کامل انجام شده و بیش از 90 درصد دانشجویان برتر شناسایی و به دانشگاه‌ها و بنیادهای نخبگان استانی نیز اعلام شده است.
منتظر افزود: همچنین کتابچه‌ای تحت عنوان «راجا دانشجویی» منتشر شده است که دانشجویان مشمول می‌توانند با مراجعه به وبگاه بنیاد ملی نخبگان نسخه الکترونیکی آن را تهیه کنند. نسخه‌های مکتوب این کتابچه نیز در بنیادهای نخبگان استانی و دانشگاه‌های بزرگ در دسترس دانشجویان قرار دارد که می‌توانند با مطالعه آن چگونگی استفاده از تسهیلات و پاسخ بسیاری از سوالات خود را بیابند.
معاون برنامه‌ریزی و نظارت بنیاد ملی نخبگان با بیان اینکه راتبه‌های نیمه‌اول سال به حساب مستعدان‌برتر واریز شده است، اظهار داشت: پول واریزی در قبال فعالیت دانشجویی افراد در دانشگاه اعطا می‌شود. برای دوره کارشناسی 20 ساعت، دوره کارشناسی‌ارشد 12 ساعت و دوره دکتری‌تخصصی 8 ساعت فعالیت دانشجویی در دانشگاه باید صورت بپذیرد. ادامه برخورداری از راتبه در نیمسال‌دوم سال تحصیلی منوط به ارائه گزارش‌کاردانشجویی فرد از سوی دانشگاه است.
وی ادامه داد: در دوره تحصیلات تکمیلی دستیار آموزشی(آموزش‌یار)، دستار پژوهشی(پژوهش‌یار) و دستیار فناورانه(فن‌یار) نیز برای دانشجویان مستعدبرتر در نظر گرفته شده است. آموزش‌یار به فردی اطلاق می‌شود که در فعالیت‌های آموزشی (مانند: برگزاری کلاس حل تمرین و تصحیح اوراق امتحانی) به استاد خود کمک می‌کند. پژوهش‌یار فردی است که در آزمایشگاه دانشگاه در کنار استاد خود فعالیت تحقیقاتی انجام می‌دهد و فن‌یار دانشجویی است که در شرکت زایشی دانشگاه در کنار استاد خود به فعالیت فناورانه مشغول است. گزارش‌کار این فعالیت‌ها در قالب قراردادی ساده بین دانشجو و دانشگاه به بنیاد ملی نخبگان ارائه می‌شود. واریزها هر نیم‌سال دوبار انجام می‌شود و پرداخت‌ها منوط به ارائه گزاش‌کار دانشگاه است. مبلغ این جایزه برای دانشجویان کارشناسی ارشد ماهانه 5000000 ریال و برای دانشجویان دکتری ماهانه 9000000 ریال است.
منتظر تصریح کرد: با هماهنگی انجام‌شده با سازمان بیمه تامین‌اجتماعی، افرادی که بتوانند از تسهیلات دستیار آموزشی، دستار پژوهشی و دستیار فناورانه برخوردا شوند، می‌توانند با مراجعه به شعب بیمه تامین اجتماعی در سراسر کشور و ارائه قرارداد خود را بیمه اشتغال کنند. علاوه بر این همه دانشجویان شناسایی شده، می توانند از تسهیلات بیمه تکمیلی بنیاد بهره‌مند شوند و برای این کار لازم است تمایل خود را به اطلاع بنیادهای استانی برسانند و با پرداخت 30 درصد حق بیمه، از مزایای بیمه تکمیلی استفاده کنند.
معاون برنامه‌ریزی و نظارت بنیاد ملی نخبگان با اشاره به امکان استفاده از شبکه آزمایشگاهی راهبردی، گفت: دانشجویان برتر مقاطع تحصیلات تکمیلی همچنین می‌توانند از امکانات شبکه آزمایشگاه‌های راهبردی کشور نیز برخوردار شوند. این شبکه در برگیرنده مجموع آزمایشگاه‌های مهم و تحقیقاتی کشور است که افراد می‌توانند طبق تعرفه آن آزمایشگاه از امکانات آنها برخوردار شوند که 60% این تعرفه تا سقف پانزده میلیون ریال از سوی بنیاد ملی نخبگان پرداخت می‌شود.
وی با بیان اینکه با تصویب آیین‌نامۀ جدید تعداد افرادی که می‌توانند از تسهیلات بنیاد ملی نخبگان استفاده کنند، 5/2 برابر شده است، اظهار داشت: رشد تعداد افراد مشمول آئین‌نامه جایزههای تحصیلی ویژه دانشجویان برتر عمدتاً در مقاطع تحصیلات تکمیلی بوده است؛ البته این حمایت‌ها به نوعی حمایت از دانشگاه و استادان نیز محسوب می‌شود چراکه از این طریق اعتبار قابل توجهی به دانشگاه وارد می‌شود.
معاون برنامه‌ریزی و نظارت بنیاد ملی نخبگان با اشاره به تسهیلات فرهنگی، بیان داشت: در بُعد فرهنگی نیز جوایز خوبی برای دانشجویان مستعدبرتر در نظر گرفته شده است که هدیه 20 میلیون ریالی ازدواج یکی از آنها است. وام ودیعه مسکن 250 میلیون ریالی برای تهران و 150 میلیون ریالی برای سایر شهرها دیگر از جمله موارد سبد فرهنگی است. این ارقام شاید نتواند فرد را برای ازدواج ترغیب کند اما برای دانشجویی که قصد تاهل دارد می‌تواند کمک خوبی باشد. لازم به یادآوری است به دلیل ترویج فرهنگ ازدواج، وام ویعه مسکن و برخلاف دیگر جوایز بنیاد ملی نخبگان یکساله نیست و فرد می‌تواند تا پایان دوره تحصیل در مقطعی که پذیرفته شده از آنها بهره‌مند شود ضمناً بازپرداخت وام ودیعه مسکن در پایان دوره تحصیلی از طریق صندوق‌های رفاه وزارت علوم/ وزارت بهداشت انجام می‌شود.
منتظر در ادامه به تسهیل فرصت مطالعاتی ویژه دانشجویان دوره دکتری اشاره کرد و گفت: به دلیل وجود مراکز علمی و تحقیقاتیِ سطح بالا در کشور، گذراندن فرصت مطالعاتی در داخل کشور یکی از تسهیلات جدید بنیاد ملی نخبگان است. برای گذراندن دوره فرصت مطالعاتی در داخل کشور تا سقف 16 میلیون ریال در ماه به دانشجو پرداخت می‌شود، از سوی دیگر اگر دانشجو بخواهد در خارج از کشور دورۀ فرصت مطالعاتی را بگذارند باید دو اصل را رعایت کند؛ اول اینکه دانشگاه مقصد طبق رتبه‌بندی‌های بین‌المللی جزء دویست دانشگاه‌برتر دنیا باشد و دوم اینکه موضوع مورد تحقیق از اولویت‌های کشور باشد. با رعایت این دو اصل فرد تا سقف 9 ماه بسته به مجرد و یا متاهل‌بودن می‌تواند از 1000 تا 1400 دلار در ماه از بنیاد ملی نخبگان دریافت کند.
معاون برنامه‌ریزی و نظارت بنیاد ملی نخبگان تصریح کرد: مبلغ در نظر گرفته شده برای گذراندن دوره فرصت مطالعاتی علاوه بر کمک‌هایی است که فرد از دانشگاه و یا وزارتخانه‌های ذی‌ربط دریافت می‌کند و هیچ منافاتی با آن ندارد.
منتظر در پایان با بیان اینکه سهمیه دانشگاه آزاد اسلامی به صورت جداگانه تعیین شده است، افزود: مجموع دانشگاه‌های آزاد کشور سهمیه جداگانه‌ای دارند که این سهمیه به ستاد مرکزی این دانشگاه اعلام شده است. دانشجویان این دانشگاه نیز مانند سایر دانشجویان به سامانه بنیاد ملی نخبگان مراجعه و اطلاعات خود را بارگذاری می‌کنند. راستی‌آزمایی اطلاعات نیز توسط ستاد مرکزی دانشگاه آزاد و سپس بنیاد نخبگان استان تهران انجام می‌شود و اسامی نهایی به بنیاد ملی نخبگان اعلام می‌شود. بر اساس نتایج بدست آمده با اجرا شدن این شیوه، دانشجویان دانشگاه‌های آزاد شهرهای دیگر نیز از تسهیلات بنیاد ملی نخبگان برخوردار شدند.
