به گزارش پایگاه خبری تحلیلی فناوری و نوآوری، دکتر محمدجواد دهقانی اظهار کرد: یکی از دغدغه‌های اساسی در تمام کشورها، کاربردی کردن علم تولید شده است. سیاست‌های کلان علم و فناوری ابلاغی توسط مقام معظم رهبری و همچنین نقشه جامع علمی کشور نیز به تبدیل علم به ثروت و قدرت با حفظ ارزش‌های اسلامی تاکید کرده‌اند.
وی افزود: تا قبل از جنگ جهانی دوم دانشگاه‌ها نهادهای عمدتا آموزش محور بودند، اما بعد از جنگ انتظارات پژوهشی از دانشگاه‌ها افزایش یافت.
دهقانی خاطرنشان کرد: از سال ۱۹۹۴ به این طرف دنیا به دنبال تولید علم کاربردی است؛ علمی که علاوه بر تاثیرگذاری در شبکه علم بین‌المللی، در حوزه‌های اقتصادی و اجتماعی نیز کارآمد باشد. از همین رو، شاخص‌های سنجش میزان پیشرفت علمی نیز تغییر کرده و مرتبا در حال تکامل هستند.
وی اظهار کرد: نوآوری از مهمترین ارکان دنیای تجارت است و از آنجایی که یکی از مهمترین متولیان تولید علم دانشگاه‌ها بوده و هستند و همچنین علم سنگ زیربنای نوآوری است، انتظار می‌رود دانشگاه‌ها علمی را تولید کنند که علاوه بر اثربخشی اقتصادی و اجتماعی به نوآوری در دنیای تجارت نیز کمک کند.
دهقانی گفت: نوآوری غالبا به خلق ایده‌ها یا محصولات جدید دلالت دارد و نیازمند تفکر خلاقانه است، بُعدی که تقویت آن نیازمند برنامه‌ریزی و هدایت سیاستگذاران علمی در دانشگاه‌ها است.
سرپرست ISC خاطرنشان کرد: از دیدگاه معناشناسی، «نوآوری» مفهومی گسترده با معانی مختلف است که این امر سنجش آن را دشوار می‌کند. با پایان جنگ جهانی دوم و به صورت همزمان با پررنگ‌تر شدن نقش اقتصاد در عرصه بین‌الملل، اقتصاددانان، محققان و سرمایه‌گذاران همواره به دنبال شاخص‌های کمی بودند تا از آن طریق بتوانند نوآوری را بسنجند.
وی گفت: در این میان پایگاه استنادی ISI (تامسون رویترز) در سال ۲۰۱۵ به رتبه‌بندی دانشگاه ها بر اساس میزان نوآوری آنها پرداخت. این‌ها کامل‌ترین شاخص‌هایی بوده‌اند که تاکنون در سطح بین‌المللی برای سنجش میزان نوآوری دانشگاه‌ها ارائه شده‌اند.
دهقانی یادآور شد: این شاخص‌ها نشان می‌دهند که کدام دانشگاه‌ها علمی را تولید می‌کنند که بیشترین میزان نوآوری را دارد؛ بعبارت دیگر اثربخشی علم تولید شده در حوزه تجارت و اقتصاد مورد سنجش قرار گرفته است و یکصد دانشگاه برتر دنیا در حوزه نوآوری توسط موسسه تامسون رویترز (ISI ) معرفی شدند.
وی تصریح کرد: ابتدا ۵۰۰ موسسه دولتی و دانشگاهی که بیشترین تعداد مقالات را بین سال‌های ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۳ در نشریات علمی نمایه شده در پایگاه مجموعه web of science تامسون رویترز منتشر کرده بودند، شناسایی شدند.
سرپرست ISC گفت: در گام بعدی برای همین دوره زمانی دانشگاه‌هایی که بیشترین تعداد اختراعات را به ثبت رسانده بودند، نیز انتخاب شدند. با این پیش‌فرض که استناد اختراعات به مقالات بیانگر استفاده از آن مقاله علمی برای اختراع بوده است، سپس، تعداد استنادهای صورت گرفته از کل اختراعات ثبت شده به مقالات علمی ۵۰۰ دانشگاه انتخاب شده محاسبه شد.
دهقانی ادامه داد: توالی زمانی اختراعات ثبت شده، تعداد اختراعات ثبت شده، تعداد استنادهای دریافت شده توسط اختراع‌های ثبت شده، تعداد استنادهای اختراعات ثبت شده به کمیت تولید علم دانشگاه، تعداد مقالات مشارکتی دانشگاه با بخش صنعت، کمیت تولید علم و تاثیر استنادی مقالات صنعتی دانشگاه، معیارهای اصلی تعیین و رتبه بندی نوآورترین دانشگاه‌های دنیا توسط ISI بوده‌اند.
وی افزود: بر اساس رتبه بندی ISI، نیمی از دانشگاه‌های نوآور دنیا متعلق به آمریکا هستند. دانشگاه‌های استنفورد، موسسه فناوری ماساچوست، هاروارد، واشنگتن، میشیگان و دانشگاه نورث وسترن پنج دانشگاه برتر دنیا از لحاظ نوآوری هستند.
سرپرست پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC) خاطرنشان کرد: همچنین کشورهای ژاپن، فرانسه، کره جنوبی، آلمان، انگلستان، سوییس، هلند، بلژیک، کانادا ، چین، دانمارک و سنگاپور هر کدام به ترتیب بین ۹ تا ۱ دانشگاه در بین ۱۰۰ دانشگاه نوآور دنیا دارند.
وی گفت: کشورها برای پیشرفت علمی ناگزیرند نه تنها پارادایم‌های جدید را درک کنند، بلکه باید به هدایت نهادهای علمی‌شان در همین راستا بپردازند.
دهقانی گفت: در کشور ما طی سال‌های گذشته بیش از هر چیز کمیت تولید علم و تعداد مقالات مورد تاکید قرار گرفته است. کیفیت علمی یکی از اساسی‌ترین شاخص‌های سنجش میزان پیشرفت علمی کشورها است؛ زیرا علمی که مورد استفاده قرار نگیرد، علمی اثربخش نیست.
سرپرست (ISC) افزود: دیپلماسی علمی علاوه بر این که در اسناد بالادستی صراحتا مستند شده، امروزه به عنوان ابزاری برای تبدیل علم به قدرت و همچنین ثروت مورد توجه پیشرفته‌ترین کشورهای علمی دنیا قرار گرفته است، به نحوی که قدرتمندترین سیاستمداران بر آن تاکید ویژه‌ای دارند.
وی تاکید کرد: اثرگذاری اقتصادی و اجتماعی نیز یکی از ابعاد مهم علم مدرن است. بنابراین دانشگاه‌ها در علم مدرن در بُعد نوآوری نیز اثربخش هستند.
انتهای پیام
