در
حوزه تبادلات فناوری و ارتباطات دوجانبه با سایر کشورها، تلاش وسیعی با
همکاری نزدیک معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و وزارت امورخارجه برای
افزودن سرفصل همکاریهای فناوری به همکاریهای دوجانبه کشور خصوصا در
حوزه فناوری‌های پیشرفته صورت گرفته است.
به گزارش پایگاه خبری تحلیلی فناوری و نوآوری،
توجه به شرکت های دانش بنیان در داخل کشور، سبب نشده است تا نگاه به آنسوی
مرزها که در حقیقت ضامن بقای آینده این شرکت ها خواهند بود، نادیده گرفته
شود. تلاش ها در این زمینه طی سال های اخیر، وسیع و بی سر و صدا و البته
موثر بوده است. در نتیجه، بسیاری از شرکت های دانش بنیانی که به تازگی
تاسیس شده اند یا فعالیت شان را جدی تر کرده اند، نیم نگاه به آن سوی مرزها
را در برنامه هایشان گنجانده اند که این امر، ناخواسته به ایجاد انگیزه و
افزایش کیفیت و تنوع محصولات آنان خواهد انجامید. تسهیل تعاملات و همکاریهای فناورانه با خارج از مرزها ایجاد و تقویت همکاری های بین المللی مهم
ترین وظیفه وزارت مور خارجه است که در سالهای گذشته رویکرد فناورانه این
وزاتخانه نتایج مثبتی به دست نیاورده بود تا اینکه با شروع فعالیت های
حوزه بین الملل معاونت علمی، این وزارتخانه در حال حاضر عنوان یکى از
بازوان اصلى نظام نوآورى کشور نقش‌آفرینی می‌کند و یکى از رسالتهاى خود
را، تسهیل تعاملات و همکارى‌هاى فناورانه مى‌د‌اند. حاصل این تعاملات طی سال گذشته امضای
تفاهمنامهاى با عنوان برنامه اقدام مشترک است که فیمابین معاونت علمى و
فناورى و وزارت امور خارجه امضا شد. در قالب این تفاهم‌نامه سرفصل‌هاى
آموزشى مربوط به دیپلماسی علم و فناوری به مجموعه آموزش‌هاى کارکنان جدید
وزارت امور خارجه و دوره‌های ارتقاء به رایزن یکمی و دبیر اولی و غیره
افزوده شد. در طی یک‌سال گذشته 7 دوره با حضور بیش
از 200 دیپلمات وزارت امور خارجه در پارک فناوری پردیس معاونت علمی برگزار
شده است. درحوزه تبادلات فناوری و ارتباطات دوجانبه با سایر کشورها، تلاش
وسیعی با همکاری نزدیک با وزارت امورخارجه برای افزودن سرفصل همکاریهای
فناوری به همکاریهای دوجانبه کشور خصوصا در حوزه فناوری‌های پیشرفته صورت
گرفته است. روسیه بالاترین سطح روابط دوجانبه در حوزه علمی
و فناوری در دو سال اخیر با کشور روسیه در قالب طراحی و ایجاد کمیسیون
عالی همکاریهای فناوری شکل گرفته است. همچنین برای تسهیل همکاری‌ها
مجموعه‌ای از ساز وکارها و زیرساخت‌ها از جمله صندوق‌های مالی مشترک،
مکانیزم‌های تشویقی، نشست‌های متخصصین با مشارکت طرفین در حال ایجاد است. چین همچنین برای تعامل با کشور چین به‌عنوان
یکی از کشورهای دارای ارتباط استراتژیک با ایران، زیرساختی برای هدایت و
حمایت از همکاریهای تحقیقاتی و فناوری با همکاری آکادمی علوم چین به
عنوان بزرگترین آکادمی علوم دنیا با عنوان "صندوق علمی راه ابریشم" فراهم
شده است. این صندوق بطور مشخص با تخصیص حمایت مالی از سه روش همکاری 1)
انجام پروژه‌های مشترک تحقیقاتی، 2) برگزاری کارگاه‌های مشترک و 3)
برنامههای تبادل محققین؛ در فناوری‌های پیشرفته حمایت می‌کند، همچنین
تفاهمات مشخصی با طرف چینی برای همکاری در ایجاد پارک علمی مشترک در فاز
توسعه پارک فناوری پردیس صورت گرفته است. سایر کشورها علاوه بر همکاریهای مذکور با کشور روسیه
و چین، ساختارهای تسهیلکننده همکاریهای فناوری و تبادل فناوری با
سایر کشورها در حال طراحی و ایجاد است؛ مانند بهرهگیری از ظرفیت
کمیسیونهای مشترک و تشکیل کارگروهها و کمیتههای تخصصی فناوری با شرکت
دستگاه‌های متناظر دو طرف از جمله در خصوص کشورهای اندونزی، اتریش،
صربستان، قزاقزستان، برزیل؛ طراحی و ایجاد صندوقمالی مشترک با طرف‌های
نظیر کشورهای چین، تاتارستان و مجارستان برای حمایت از همکاریهای فناوری
طرفین؛ تعریف برنامه های ایجاد پارکفناوری مشترک میان ایران- اندونزی،
ایران- چین و ایران- سنگاپور. همچنین می توان به سخنرانی های معاون
علمی و فناوری رییس‌جمهور در برخی رویدادهای معتبر جهانی از جمله مهمترین
موارد آن می‌توان به اجلاس سالانه علم و فناوری در جامعه در کشور ژاپن و
اجلاس جهانی علم در مجارستان اشاره کرد. میزبانی معاونت علمی در بیستمین اجلاس
سالانه آکادمی علوم جهان اسلام از دیگر فعالیت های بین المللی است که با
شرکت دانشمندان و متخصصان بیش از 21 کشور جهان به منظور توسعه علمی و
فناوری کشورهای اسلامی با شعار" علم، فناوری و نوآوری، ایجاد آینده مشترک
برای بشریت" را در سال 2015 برگزار شد. معاونت علمی و فناوری در شهریورماه 93
اقدام به ایجاد کریدور خدمات صادرات محصولات دانش بنیان به عنوان بازوی
اجرایی در خصوص توانمندسازی و رساندن شرکت‌ها به بلوغ صادراتی کرد. کریدور
بسته جامعی از خدمات حمایتی را در نظر گرفته که بر مبنای آن شرکت‌ها را
در مسیر صادرات قرار می‌دهد. بر مبنای آیین‌نامه‌های تدوین شده در
نیمه دوم سال 93 توسط کریدور و تایید از طرف معاونت، در 10 ماهه اول سال
94، تعداد 650 درخواست از 330 شرکت دانش بنیان به کریدور ارسال شده است.
از این تعداد درخواست‌ها489 درخواست تأیید شده‌اند که 266 درخواست از 148
شرکت تا کنون مورد حمایت قرار گرفته است. حضوردرنمایشگاه‌های تخصصی بین‌المللی از
ابزارهای اصلی توسعه صادرات محصولات است و شرکت‌های صادرکننده بزرگ همواره
حضور مستمر و پر رنگی درنمایشگاه‌ها بین‌المللی دارند. در راستای اجرای برنامههای
پشتیبان‌ساز، بسته حمایت از صادرات محصولات دانش‌بنیان با پیشنهاد معاونت
علمی و جهت ارائه تسهیلات حمایت از صادرات محصولات دانش بنیان در صندوق
نوآوری و شکوفایی به تصویب رسید. ارائه تسهیلات ذیل در قالب بسته های
مختلف تسهیلات سرمایه در گردش به میزان 70% صادرات و تا سقف 20 میلیارد
ریال، تسهیلات سرمایه ثابت به میزان 70% صادرات و تا سقف 50 میلیارد ریال،
یارانه سود تسهیلات به میزان 7% و تا سقف 5 میلیارد ریال، تسهیلات حمایت
از انتقال فناوری به میزان 50% ارزش کارشناسی و تا سقف 20 میلیارد ریال،
تسهیلات توانمندساز به مبلغ 500 میلیون ریال، تسهیلات حمایت از صادرات به
مبلغ 3 میلیارد ریال، تسهیلات توسعه بازار صادراتی و صدور ضمانتنامه بانکی
ارائه خواهد کرد. معاونت علمی و فناوری با هدف ایجاد
زیرساخت‌های اطلاعاتی لازم برای صادرات محصولات دانش‌بنیان از طریق انتخاب
خوشه‌های تخصصی صادرات گرا در حوزه‌های مختلف فناوری از قبیل زیست
فناوری، نانوفناوری، فناوری اطلاعات و ارتباطات، پزشکی و تجهیزات پزشکی،
صنایع هوایی و غیره اقدام به حمایت در ایجادشرکت‌هایمدیریتصادرات کرده
است. همچنین در راستای توسعه صادرات محصولات دانش بنیان و کمک به شرکت‌های
دارای پتانسیل صادراتی در ورود به تجارت بین‌الملل، پایگاه‌های صادراتی
تخصصی را در کشورها ایجاد کرده و در حال گسترش آنها است. معاونت علمی و فناوری در راستای اجرای
برنامه برندساز در حوزه صادرات، اقدام به حمایت از شرکت‌های تخصصی حوزه
دانش‌بنیان در برندسازی به منظور ایجاد برندهای بین‌المللی و ایجادحداقل 5
برند ایرانیADEECO (تجهیزات پزشکی)، AVICINNA وHERBEMARKET (داروهای
گیاهی)، BRILLIANT SOFT (فناوری اطلاعات) کرده است. پارک فناوری پردیس پارک فناوری پردیس معاونت علمی با رویکرد
فرابخشی و جلب همکاری همه دستگاه‌های مرتبط در کشور در جهت رفع نیازهای
استراتژیک در حوزه فناوری، همچنین، تاثیرگذاری و توسعه همکاریهای
بین‌المللی ایجاد شده است. پارک دارای یک شبکه داخلی و خارجی همکار با بیش
از 30 سازمان داخلی، 12 سازمان خارجی و عضویت در 4 انجمن بین‌المللی علمی
و فناوری از جمله انجمن بین‌المللی پارک‌های علمی(IASP) و انجمن شهرهای
علمی جهان(WTA) است. نتایج اقدامات و فعالیت ستاد پارک را
می‌توان در انجام طرح‌های مهمی همچون برگزاری نشست‌های تبادل فناوری،
برگزاری برنامههای دوره‌ای ارتباط صنعت و دانشگاه، راه‌اندازی فن بازار
ملی ایران، تدوین و ارایه طرح ایجاد اولین شهر تخصصی کشور با ماموریت علم و
فناوری، مشارکت در راه‌اندازی مدل سرمایه‌گذاری ریسک‌پذیر (VC) در کشور و
تدوین مدل بومی تجاری‌سازی و اجرای آن برای صدها طرح و پروژه فناورانه
دید. همچنین تهیه بسته حمایتی صادرات فناوری‌های پیشرفته با کمک سازمان
توسعه تجارت، راه‌اندازی صندوق توسعه فناوری‌های نوین، راه‌اندازی مرکز
خدمات تخصصی فناوری، ایجاد بوستان دانشمندان ایران و جهان، برگزاری نخستین
دوره جایزه علمی و فناوری پیامبر اعظم(ص) ، برگزاری سالانه نمایشگاه
بین‌المللی فناوری و نوآوری (INOTEX)، ایجاد شبکه تبادل فناوری (فن‌بازار)
هشت کشور اسلامی (D8)، تاسیس مرکز رشد فناوری نخبگان، ایجاد مرکز شتابدهی
نوآوری و مرکز توسعه کسب و کار فناوری، مشارکت در راه‌اندازی بورس
شرکت‌های دانش‌بنیان با سازمان بورس و اوراق بهادار و انعقاد قرارداد
تجاری‌سازی نتایج یافته‌ها و دستاوردهای واحدهای فناور از دیگر اقدامات
پارک پردیس است. نمایشگاه بین‌المللی فناوری و نوآوری (INOTEX) پارک فناوری پردیس معاونت علمی پس از دو
سال تجربه موفق برگزاری نمایشگاه بین‌المللی فناوری‌های پیشرفته، برآن شد
تا در سال سوم برگزاری این نمایشگاه، با هدف‌گذاری مناسب زمینه را برای
حضور شرکت‌های توانمند فناور از کشورهای مختلف دنیا در کنار شرکت‌های
فناور ایرانی فراهم کند تا هدف اصلی نمایشگاه را که بسترسازی برای تبادلات
فناوری میان شرکت‌های توانمند خارجی و شرکت‌های دانش‌بنیان و فناور
ایرانی است، هر چه بهتر فراهم آورد. در سال 94 در مجموع از بین حدود 125 شرکت
ایرانی ارزیابی شده،71 شرکت جهت حضور در نمایشگاه واجد شرایط شناخته
شدند. در بخش شرکت‌های خارجی نیز از میان حدود 60 شرکت متقاضی 47 شرکت
مورد تأیید قرار گرفته و در نمایشگاه حضور پیدا کردند. جایزه مصطفی(ص) برگزاری جایزه مصطفی(ص) در سال 91 به
پیشنهاد ایران آغاز شد. معاونت علمی و فناوری که ریاست شورای سیاستگذاری
جایزه را دارد، وظیفه تعیین خطی‌مشی و اصول حاکم بر جایزه و همچنین نظارت
بر این رویداد جهانی را برعهده دارد متشکل از اعضای هیئت علمی دانشگاه‌ها و
نیز مراکز علمی عضو سازمان همکاریهای اسلامی است. این جایزه به اثری
شاخص در مرزهای دانش اعطا خواهد شد که تأثیراتی مشخص بر زندگی بشر داشته و
منجر به بهبود آن شده و همچنین توسعه‌دهنده مرزهای دانش با استفاده از
روشهای نوین علمی باشد. جایزه علمی فناوری مصطفی(ص)، با مدیریت پارک
فناوری پردیس معاونت علمی به صورت دوسالانه به دانشمندان و پژوهشگران
برتر جهان اسلام اهدا می‌شود.
