محققان دانشگاه صنعتی اصفهان در فاز آزمایشگاهی موفق به ساخت حسگر تشخیص زودهنگام سرطان خون با استفاده از نانوذرات طلا شدند که به گفته آنها این حسگر در تشخیص زودهنگام و کم‌هزینه بیماری سرطان خون در آزمایشگاه‌های تشخیص طبی قابل استفاده است.
به گزارش پایگاه خبری تحلیلی فناوری و نوآوری، پروفسور علی‌اصغر انصافی، عضو هیأت علمی دانشگاه صنعتی اصفهان و محقق طرح اظهار کرد: لوسمی لنفوسیتی مزمن نوع خطرناک از بیماری سرطان خون است که عمدتا زنان و مردان میانسال به آن مبتلا می‌شوند. این نوع سرطان در سال‌های اخیر به‌شدت ذهن دانشمندان و محققان را درگیر کرده و تلاش شده است تا روش‌های نوین و تأثیرگذار درمانی برای درمان این بیماری ارائه کنند. مهمترین مساله در درمان این سرطان عدم گزینش پذیری داروهای ضد سرطان نسبت به سلول‌های سرطانی و سالم است.
وی افزود: تشخیص سرطان در مراحل اولیه ظهور بیماری از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. در این راستا تشخیص سریع جهش در DNA مورد توجه بوده است.
انصافی با اشاره به مزایای روش‌های تشخیص الکتروشیمیایی در مقایسه با سایر روش‌ها، گفت: روش‌های الکتروشیمیایی یکی از مهمترین روش‌های تشخیص است که به علت انتخاب‌گری و حساسیت بالا و هزینه پایین بیش از سایر روش‌ها مورد توجه قرار گرفته است. در این طرح به تولید و معرفی یک زیست حسگر به منظور تشخیص دو نوع سلول‌های سرطانی از یکدیگر پرداخته شده است.
وی، اساس کار این حسگر را روش طیف‌نگاری امپدانس الکتروشیمیایی دانست و ادامه داد: اصلاح سطح این حسگر موجب شده که بتوان از آن به منظور آنالیز یک گونه ویژه استفاده کرد، به نحوی که نتایج حاصل شده از ضریب اطمینان بالایی برخوردار باشد.
انصافی با تاکید بر این که در این طرح سطح حسگر به وسیله نانوذرات طلا اصلاح شده است، خاطر نشان کرد: همچنین بخشی از ژن ZAP70 (توالی تک‌رشته‌ای 25 نوکلئوتیدی) نیز بر روی سطح این حسگر استقرار یافته است.
به گفته این محقق، ژن مکمل ژن مذکور می‌تواند به صورت جهش یافته و یا جهش نیافته در نمونه مورد آزمایش موجود باشد. هنگامی‌که این ژن در تماس با مکمل خود قرار می‌گیرد، بسته به جهش‌یافته بودن یا نبودن آن، رفتار متفاوتی را از خود نشان می‌دهد؛ همین تفاوت اساس آنالیز کمی و کیفی در نظر گرفته می‌شود.
عضو هیأت علمی دانشگاه صنعتی اصفهان اضافه کرد: ابتلا به بیماری لوسمی لنفوسیتی مزمن بر دو نوع با و بدون جهش ژنی تقسیم می‌شود که طول عمر و وخامت حال افراد مبتلا به هریک از این دو نوع با هم متفاوت است. بنابراین تمایز بین این دو نوع مبتلایان به منظور تجویز دارو و نوع درمان از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. حسگر تولید شده نیز در این طرح قادر است بین این دو گروه از مبتلایان به لوسمی لنفوسیتی مزمن تمایز ایجاد کند.
انصافی به بیان مراحل تولید و ارزیابی این زیست حسگر پرداخت و گفت: برای این منظور ابتدا نانو ذرات طلا به‌وسیله اعمال پتانسیل بر روی سطح الکترود از جنس طلا نشانده شدند. در ادامه پروب DNA نیز بر روی سطح الکترود استقرار یافت و در ادامه بررسی‌های ریزساختاری بر روی سطح الکترود انجام گرفت که نتایج، تثبیت نانو ذرات طلا را بر روی سطح الکترود به اثبات رساند.
محقق این طرح با بیان این که حسگر تشخیص زودهنگام سرطان خون در مقیاس آزمایشگاهی تولید شد، یادآور شد: این حسگر که به کمک نانوذرات طلا بهینه شده، قادر است در تشخیص زود هنگام و کم‌هزینه بیماری سرطان خون در آزمایشگاه‌های تشخیص طبی مورد استفاده قرار گیرد.
نتایج این تحقیقات که حاصل تلاش‌های پروفسور علی‌اصغر انصافی عضو هیأت علمی دانشگاه صنعتی اصفهان و دکتر مریم امینی محقق دوره پسادکترای این دانشگاه است، در مجله Biosensors and Bioelectronics منتشر شده است.
