بسیاری از پدرها و مادرها تصور می‌کنند که میزان وقتی که برای فرزندشان صرف می‌کنند، آینده او را تحت تاثیر قرار می‌دهد و کودک را در مسیر موفقیت هدایت می‌کند. اما مطالعات نشان داده است که کیفیت و نه کمیت این حضور و وقت‌گذرانی می‌تواند عاملی برای پیش‌بینی فرزند شما باشد.
به گزارش پایگاه خبری تحلیلی فناوری و نوآوری، پدر یا مادر شدن اتفاق عجیبی است که نه فقط شما را از نظر احساسی درگیر می‌کند، بلکه چالش بزرگی هم برای شماست تا ببینید که آیا می‌توانید فرزند موفقی تربیت کنید و به اصطلاح او را به سرانجام برسانید یا نه. صدها کتاب درباره مهارت‌های فرزندآموزی منتشر شده و انواع و اقسام دستورالعمل‌ها در این زمینه وجود دارد. ما هم قرار نیست برای تربیت فرزند موفق نسخه بپیچیم، اما پژوهش‌های روان‌شناسان در این زمینه عوامل موثری را شناسایی کرده است که می‌تواند منجر به موفقیت در این زمینه شود. برای آشنایی با این عوامل ادامه مطلب را از دست ندهید.
1. انتظارات بالای والدین از فرزندان
اطلاعات به‌دست‌آمده از پژوهشی که در دانشگاه کالیفرنیای آمریکا و روی 6600 کودک متولد سال 2001 میلادی انجام گرفت، نشان داد که انتظاراتی که والدین از فرزندانشان دارند، به‌طور مستقیم روی دستاوردهای زندگی فرزندانشان اثر می‌گذارد.
پروفسور نیل هال فن (Neal Halfon)، سرپرست این تیم تحقیقاتی، می‌گوید: «والدینی که از کودکی در آتیه فرزندشان می‌بینند که او می‌تواند به دانشگاه راه پیدا کند، بهتر می‌توانند زندگی کودک را مدیریت کنند تا او بتواند به این هدف دست پیدا کند.»
نتایج این مطالعه نشان داده است که در 96 درصد موارد کودکانی که والدینشان انتظارهای بالایی از آن‌ها داشتند و امیدوار بودند که فرزندشان بتواند وارد دانشگاه شود، به موفقیت‌های بیشتر و بهتری دست یافته‌اند. این بررسی‌ها دقیقا هم‌راستا با پدیده روانشناختی اثر پیگمالیون است که بر اساس آن افراد مختلف نسبت به انتظاراتی که دیگران از آن‌ها دارند، واکنش‌های مستقیم نشان می‌دهند. درواقع انتظارات والدین از فرزندانشان نوعی پیش‌گویی کام‌بخشانه (self-fulfilling prophecy) را در کودکان به وجود می‌آورد تا انتظار والدینشان را تحقق ببخشند و برای این منظور تمام تلاششان را انجام دهند.
2. شرایط اجتماعی و اقتصادی بالاتر
متاسفانه بسیاری از کودکان و نوجوانان در فقر و شرایط اقتصادی و اجتماعی ضعیف زندگی می‌کنند که این مسئله باعث محدود شدن بسیاری از توانایی‌های بالقوه آن‌ها می‌شود. دکتر دان پینک (Dan Pink)، از اعضای این تیم تحقیقاتی، با اشاره به رشد روزافزون فقر در میان خانواده‌های آمریکایی می‌گوید: «مطالعه ما نشان داده است که دانش‌آموزانی که در خانواده‌هایی با شرایط اقتصادی بهتر و رفاه بیشتر و درآمد بالاتر زندگی می‌کنند، در آزمون پایان دوره دبیرستان نمرات بالاتری کسب می‌کنند.» در این راستا به نظر می‌رسد که وضعیت اقتصادی و اجتماعی خانواده یکی از مهم‌ترین عوامل موثر بر وضعیت تحصیلی و عملکرد کودکان و نوجوانان در مدرسه است.
3. سطح تحصیلات بالاتر
در سال 2014 مطالعه‌ای در دانشگاه میشیگان توسط روان‌شناسی به نام ساندرا تانگ (Sandra Tang) انجام شد و نشان داد که مادرانی که در سطح عالی تحصیل کرده و مدارک دانشگاهی دارند، فرزندان موفق‌تری تربیت می‌کنند و احتمال این‌که فرزندشان هم از نظر تحصیلی شرایطی مانند آن‌ها را به دست آورد، بالاتر است. این مطالعه روی بیش از 14000 کودک آمریکایی انجام گرفته که در فاصله سال‌های 1998 تا 2007 وارد کودکستان شده‌اند. نتایج به‌دست‌آمده حاکی از آن است که مادرانی که در سنین پایین و با مدرک علمی پایین بچه‌دار شده‌اند، فرزندانی تربیت کرده‌اند که در ورود به دانشگاه خیلی موفق نبوده‌اند. مطالعه دیگری در همین راستا نشان داده است که مدرک تحصیلی پدر یا مادر در سن هشت سالگی کودک می‌تواند به‌خوبی وضعیت کودک را از نظر شغلی و علمی در 40 سال آینده پیش‌بینی کند.
4. شروع آموزش از سنین پایین
پژوهشی جامع که در سال 2007 روی 35 هزار کودک در دوره پیش‌دبستانی در آمریکا، کانادا و انگلستان انجام شده، حاکی از اهمیت شروع آموزش و یادگیری از سنین پایین است. جالب این‌که کودکانی که پیش از ورود به مدرسه اعداد را می‌شناختند و با مفاهیم ساده ریاضی آشنا بودند، نه فقط در این درس موفقیت بیشتری داشتند، بلکه در کسب مهارت خواندن هم از سایر هم‌کلاسی‌هایشان جلو می‌افتادند. بر این اساس والدینی که به نیازهای کودکشان برای شناخت محیط اطراف سریع‌تر و بهتر واکنش نشان می‌دهند، در آینده فرزندان موفق‌تری هم تربیت می‌کنند.
5. بی‌توجهی به کیفیت حضور در کنار فرزندان
بسیاری از پدرها و مادرها تصور می‌کنند که میزان وقتی که برای فرزندشان صرف می‌کنند، آینده او را تحت تاثیر قرار می‌دهد و کودک را در مسیر موفقیت هدایت می‌کند. اما مطالعات نشان داده است که کیفیت و نه کمیت این حضور و وقت‌گذرانی می‌تواند عاملی برای پیش‌بینی فرزند شما باشد. درواقع اگر هنگامی که فرزندتان 3 تا 11 ساله است، مدام استرس داشته باشید که چطور به کارهای خانه برسید، سرکار بروید، مسئولیت‌های همسری‌تان را انجام دهید و لابه‌لای همه این کارها مادر خوبی هم باشید، احتمالش خیلی ضعیف است که بتوانید رابطه‌ای درست با فرزندتان برقرار کنید. این مسئله ناشی از پدیده‌ای به نام سرایت روانی است که باعث می‌شود احساسات شما مثل بیماری سرماخوردگی به فرزندتان هم انتقال پیدا کند. بنابراین اگر پدر یا مادری خسته، عصبی، کلافه یا سردرگم هستید، انتظار زیادی است اگر بخواهید فرزندی شاداب، سالم، موفق با آینده درخشان داشته باشید.
6. آموزش طرز فکر موفق به کودک
دکتر ماریا پوپووا (Maria Popova)، روان‌شناس و استاد دانشگاه استنفورد، می‌گوید همه افراد به دو شیوه مشخص درباره موفقیت فکر می‌کنند. گروه اول کسانی هستند که تصور می‌کنند شخصیت، هوش، توانایی‌ها و خلاقیتشان کاملا ثابت و مشخص است و به مرور تغییری نمی‌کند و تحت تاثیر ویژگی‌های ژنتیکی است. گروه دوم کسانی هستند که شکست را به‌عنوان مدرکی برای کم‌هوش بودن در نظر نمی‌گیرند و باور دارند که با تلاش کردن می‌توانند مهارت‌هایشان را تقویت کنند.
پس اگر می‌خواهید فرزند موفقی تربیت کنید، به جای این‌که به او یاد بدهید که نمره بیستی که در مدرسه گرفته نتیجه هوشش بوده، به او بفهمانید که این موفقیت را با تلاش به دست آورده و می‌تواند این موفقیت‌ها را در آینده نیز تکرار کند و روز به روز بیشتر پیشرفت کند.
