شرکتهای فناوری مالی استارتآپ یا کار نوپا هستند که سعی میکنند واسطهها را در
سیستمهای مالی متداول حذف کنند و موسسات سنتی را که کمتر به نرمافزارها
وابستهاند، به چالش بکشند.
به گزارش پایگاه خبری تحلیلی فناوری و نوآوری، فناوری مالی(Financial technology) که به اختصار فینتک (FinTech) نامیده
میشود، از دیدگاه اقتصادی نوعی صنعت است که از مجموعهای از شرکتها با
هدف بهبود عملکرد خدمات مالی با کمک فناوری تشکیل شدهاند. به صورت کلی
شرکتهای فناوری مالی استارتآپ یا کار نوپا هستند که سعی میکنند
واسطهها را در سیستمهای مالی متداول حذف کنند و موسسات سنتی را که کمتر
به نرمافزارها وابستهاند، به چالش بکشند. مرکز ملی پژوهشهای دیجیتال در شهر دوبلین
ایرلند فناوری مالی را اینگونه تعریف میکند: نوآوری در خدمات مالی. این
مفهوم به مرور کلیتر میشود و به موارد دیگری هم تعمیم مییابد، مانند
تازهواردهای دنیای اقتصاد که با بازیگران موجود در بخشهای مختلف در
رقابتاند و حتی مواردی مانند پول دیجیتال یا بیتکوین (Bitcoin)فناوری
مالی شامل راهحلها و نوآوریهایی در خدمات، فرآوردهها یا مدلهای
اقتصادی، که در حوزههایی با یکدیگر متفاوتاند. الف) بخش بانکداری و بیمه بهعنوان بخش
بالقوه اقتصادی هستند و راهحلهای جدید در صنعت بیمه بیشتر فناوری بیمه
InsurTech نامیده میشود. ب) نوآوریها در ارتباط با بخشهای
اقتصادی مختلف متفاوت است. بهعنوان مثال اطلاعات مالی، پرداخت،
سرمایهگذاری، مشاوره و تلفیقی از آنها، یک مثال نوآوری در پرداختهای
غیرحضوری است. ج) مشتری مورد نظر بخش اقتصادی از دیدگاه
بانکداری خرد، خصوصی و مشارکتی و همچنین بیمههای عمر و غیر عمر متفاوت
است. بهعنوان مثال، بیمههای بر پایه تلهماتیکس (Telematics) نرخ پرداختی
مشتریان را بر اساس رفتارهای آنها در حوزه بیمه غیر عمر میسنجد.
برهمکنشها میتواند به صورت مشتری به مشتری (C2C)، کسبوکار به کسبوکار
(B2B) و کسبوکار به مشتری (B2C) باشد. ه) نوآوریهای اقتصادی بر اساس جایگاه
بازار آنها متفاوت است. برخی خدمات تکمیلی مانند سیستمهای مدیریت مالی
شخصی ارائه میکنند و بعضی بر راهحلهای رقابتی مانند سیستم قرض همتا به
همتا (peer-to-peer lending) متمرکزند. دادههایی که فرصتها را نشان میدهند سرمایهگذاری جهانی در فناوری مالی بین
سالهای 2008 تا 2014 بیش از 12 برابر شده و از 930 میلیون دلار به بیش از
12 میلیارد دلار افزایش داشته است. صنعت نوظهور خدمات مالی طی چندین سال
گذشته از نرخ رشد بسیار سریعی برخوردار بوده و بر اساس اعلام شهرداری لندن
بیش از 40 درصد از نیروی کار پایتخت بریتانیا در حوزه خدمات فناوری و مالی
شاغلاند. شرکتهای فندینگ سیرکل (FundingCircle)، ناتمگ (Nutmeg) و
ترانسفروایز (TransferWise) از شرکتهای مهم ارائه خدمات فناوری مالی در
لندن هستند. در اتحادیه اروپا در سال 2014 حدود 5/1
میلیارد دلار در شرکتهای فعال در فناوری مالی سرمایهگذاری شد که شرکتهای
فعال در لندن مقصد بیش از 539 میلیون دلار از این پولها بوده است و 306
میلیون دلار سهم شرکتهای آمستردامی بود و 266 میلیون دلار در کمپانیهای
خدمات مالی در استکهلم سوئد سرمایهگذاری شده است. بعد از لندن پایتخت سوئد
بالاترین میزان سرمایهگذاری مالی را در کل اتحادیه اروپا دارد. در ایالات
متحده آمریکا هم فناوری مالی رشد خوبی داشته و شرکتهای معروفی مانند
آیایایکس (IEX)، مانی نت (Money.net)، اسکوئر (Square) در این زمینه
فعالاند. در حوزه آسیا و اقیانوسیه پیشرفتها در
این زمینه شامل ایجاد یک مرکز خدمات مالی در سیدنی و یک آزمایشگاه فناوری
خدمات مالی در هنگ کنگ است. از دیدگاه تحقیقات آکادمیک در زمینه فناوری
مالی، انجمن علمی دادههای مالی توسط تعدادی از فعالان دانشگاهی در
حوزههای هوش مصنوعی، یادگیری ماشینی و فناوری پروسه درک زبان پایهگذاری
شده است. این انجمن با هدف ایجاد یک بستر پژوهشی در زمینه تحقیقات علوم
کامپیوتر و آمار سرمایهگذاری ایجاد شده است. از دیدگاه اقتصادی شرکت
فناوری مالی وارتن (Wharton) در دانشکده وارتن دانشگاه پنسیلوانیا در اکتبر
سال 2014 با هدف ارتباط نوآوران، پژوهشگران و دانشگاهیان با فعالان این
صنعت ایجاد شد. معرفی چند استارتآپ مطرح فینتک ژونگآن (ZhongAn) بیمه ژونگآن یک شرکت بیمه آنلاین
نوآورانه است. ژونگآن از فناوری دادههای بزرگ برای ارائه خدماتی چون
مدیریت ریسک سرمایهگذاری، تعهدات اتوماتیک، طراحی محصولات و ادعای خسارت
استفاده میکند. این شرکت در سال 2013 در شانگهای پایهگذاری شد و اولین
شرکتی است که در چین بیمهنامه آنلاین صادر میکند. ژونگآن نوعی همکاری
بین گروه هلدینگ علی بابا (شرکت خدمات الکترونیک)، هلدینگ تنسنت (شرکت
ارائه خدمات آنلاین بازی و شبکههای اجتماعی) و شرکت بیمه پینگ است.
ژونگآن عرضهکننده مجموعه گستردهای از خدمات بیمهای به صورت آنلاین در
بازار چین است و بیشتر به مشتریانی از گروههای مختلف اجتماعی-اقتصادی
خدمات ارائه میکند و تمرکز خدمات شرکت هم بیشتر بر بیمه سفر، سلامت و
تصادفات است. این شرکت موفق شده در سال 2015 میلادی در حدود 931 میلیون
دلار سرمایه از بخشهای مختلف، ازجمله بزرگترین بانک داخلی چین را به خود
جلب کند. ژونگآن تصمیم دارد بیش از دو میلیارد دلار در داخل کشور چین در
زمینه فناوری مالی برای سال 2016 میلادی سرمایهگذاری داشته باشد. مدیرعامل
این شرکت میگوید ژونگآن اولین و تنها شرکت ارائه خدمات بیمه به صورت
آنلاین است که توانست مجوز فعالیتش را از کمیسیون تنظیمات بیمه دریافت کند
و در زمینه بیمه اجباری تصادفات و خدمات اطلاعات بیمهای فعال است.
بنیانگذاران این شرکت خصوصی، جک ما، پونی ما و ما مینژ هستند. اسکار (Oscar) شرکت اسکار بر استفاده از فناوری در
سادهسازی کل خدمات بهداشتی-درمانی متمرکز است. تیمی از متخصصان فناوری و
خدمات بهداشتی-درمانی سیستم موجود در ایالات متحده آمریکا را مورد پایش
قرار دادهاند و از تجربه مشتریان چندان رضایت نداشتند. در پاسخ به این
نقصهای موجود آنها در حال بررسی و ابداع سیستم جدیدی هستند. هدف متخصصان
تیم اسکار ایجاد سیستمی جدید برای مدیریت خدمات درمانی، پروسه ادعاهای
پزشکی، کنترل هزینههای بهداشتی-درمانی و افزایش شفافیت این خدمات است. با
وجود تمام پیچیدگیهای موجود متخصصان در حال هوشمند و آسانترسازی سیستم
خدمات بهداشتی-درمانی هستند. به گفته جاش کاشنر از بنیانگذاران و همچنین
مدیرعامل این شرکت، اسکار زمانی بنیانگذاری شد که قبض بیمه خودمان را نگاه
میکردیم و متوجه معنا و مفهوم آن نمیشدیم. اسکار در سال 2013 میلادی در
نیویورک ایجاد شد. کوین ناظمی و ماریو شلوسر از دیگر بنیانگذاران این شرکت
هستند. ولت فرانت (Wealthfront) ولت فرانت ارائهدهنده خدمات سرمایهگذاری
اتوماتیک است که تجربیات جهانی در زمینه خدمات مالی را با تکنولوژی روز
برای مدیریت دقیق سرمایهگذاری با قیمت مناسب و قابل پرداخت برای هر
بودجهای با یکدیگر تلفیق کرده است. ولت فرانت دسترسی به مدیریت درازمدت
سرمایهگذاری را برای همگان بدون وجود هزینههای بالا آسان کرده است. هدف
این تیم فراهمآوری دسترسی به مشاوره با کیفیت بالا در حد و اندازهای که
توسط موسسات مالی و مدیران خصوصی ثروت ارائه میشود (مانند مدیریت و تعدیل
مالیات) اما بدون هزینههای آنچنانی و بسیار بالاست. به گفته ادم ناش،
مدیرعامل ولت فرانت، این شرکت نگران فاصله رقابتی شرکتهای بزرگ نیست، زیرا
آنها نمیتوانند راهکارها و خدمات جدید را با سرعت مناسب ارائه دهند.
هدف ولت فرانت تمرکز بر معنا کردن سرمایهگذاری برای نسل جدید
سرمایهگذاران است. این شرکت در سال 2011 در پالوآلتو و در ایالات متحده
آمریکا بنیان نهاده شد. پایه خدمات این شرکت ارائه راهکار برای
سرمایهگذاری آسان و بدون دردسر و همچنین حذف مشکلات مالیاتی برای مشتریان
است. دانیال کرول و اندی راشلف از دیگر مدیران ارشد و بنیانگذاران این
شرکت هستند. مدیر تیم مشاوره سرمایهگذاری ولت فرانت دکتر برتون مالکیل،
اقتصاددان و نویسنده کتاب «پیادهروی تصادفی در والاستریت» است. پایه
برنامهها متنوعسازی سود با سرمایهگذاری در بخشهای مختلف و متنوع عمدتا
دور از هم با بهینهسازی امکان و تحمل ریسک سرمایهگذاران است. افراد به
صورت یکسان در جهات مختلف سرمایهگذاری میکنند و در درازمدت به سود مورد
نظر خود میرسند. سرمایهگذاری به صورت مستمر بررسی و پایش میشود تا سود
تنظیم شود و شانس موفقیت افزایش یابد. همچنین امکان تعدیل مالیاتی در
زمینههای مختلف بررسی میشود تا همه چیز درنهایت به نفع مشتریان تمام شود. کفنگی (Qufenqi) کفنگی یک شرکت ارائه خدمات الکترونیک برای
فروش اقساطی به دانشآموزان، دانشجویان و شاغلان در چین است. اولویت اول
این شرکت فروش تلفنهای هوشمند، لپتاپ و سایر تجهیزات دیجیتال به صورت
آنلاین است و به مشتریان اجازه میدهد خود الگوی پرداخت اقساط ماهانه را
انتخاب کنند. مشتریان میتوانند بهای تجهیزات الکترونیک خریداریشده خود را
طی دو سال پرداخت کنند. بهعلاوه سایت این شرکت به دانشجویان اجازه میدهد
برای همکلاسیهای خود نوعی مغازه دیجیتال فروش خوردنی دانشجویی راه
بیندازند. تحقیقات دانشگاه ژیائوتونگ نشان میدهد که تقریبا 30 میلیون
دانشجو در دانشگاههای مختلف این کشور مشغول تحصیلاند. این گروه بزرگ
تعداد قابل توجهی مشتری بالقوه ایجاد میکند. خدمات این شرکت بیشتر مناسب
نسل جوان، محصلان، دانشجویان و کارمندهاست. اقساط ماهانه و قیمت نهایی
برای هر وسیلهای که برای فروش عرضه میشود، روشن و مشخص است. شرکت کفنگی
بهتازگی اعلام کرد که موفق شده 200 میلیون دلار سرمایه گروه سرمایهگذاری
علی بابا، کالندز، بلو ران و ونچرز را به خود جذب کند. این پنجمین موفقیت
این شرکت در جذب سرمایه است که عدد داراییهای آن را به بیش از 400 میلیون
دلار میرساند. شعار شرکت کمک به دانشجویان در کسب کردیت مالی است. این
شرکت خصوصی در سال 2014 میلادی در پکن چین به وسیله مین لو بنا نهاده شد. فاندینگ سیرکل (Funding Circle) بنیان این شرکت بر اساس این ایده بود که
در سیستمهای بانکداری منسوخ و قدیمی انقلابی ایجاد شود، به گونهای که
همگان بیشتر و بهتر از آن منتفع گردند. دفاتر این شرکت در آمریکا،
انگلستان، اسپانیا، هلند و آلمان است. فاندینگ سیرکل اولین بازار بزرگ برای
کسبوکارهای کوچک است که با ایجاد بستری برای سرمایهگذاری انتخابهایی از
کسبوکارهای کوچک که توسط شرکت تایید شدهاند، فراهم میآورد که میتوانند
با بررسی و آمار و ارقام یکی یا چند عدد را بهعنوان مقصد پولهای خود
انتخاب کنند. کسبوکارها پس از تایید سایت میتوانند میزان سرمایه مورد
نیاز خود را اعلام کنند و سرمایهداران هم میتوانند سود مورد نظر را در
این بازار دیجیتال روشن سازند و درنهایت هر دو طرف به یک توافق دست یابند.
«بهتر برای سرمایهگذاران، بهتر برای کسبوکار و بهتر برای همگان» شعار و
هدف پایهای این شرکت فناوری مالی است. این کمپانی در سال 2010 در
سانفرانسیسکو ایالات متحده آمریکا بنیانگذاری شد. سمیر دسایی از
بنیانگذاران و مدیرعامل این شرکت است و سایر افراد کلیدی فاندینگ سیرکل
شامل جیمز میکینز، اندرو مولینجر و سم هاج، همگی از موسسان آن هستند. منبع: «ماهنامه سرآمد»