پایگاه خبری تحلیلی فناوری و نوآوری

مشتریان گردشگری خواهان کسب اطلاعات درمورد مکان‌های جذاب، مراسم منحصربه‌فرد و فرصت‌های هیجان‌انگیز برای گذران تعطیلات هستند و انتظار دارند این‌گونه اطلاعات را به صورت آن‌لاین در دسترس داشته باشند. بسیاری از گردشگران به کشف و تجربه فرهنگ‌ها و مراسم جدید تمایل دارند.

نگاهی دقیق به روال رو به رشد صنعت توریسم جهانی، به‌خصوص از دهه 70 میلادی به بعد، نشان می‌دهد که تحولات به‌وجودآمده در این صنعت بسیار مدیون حرکت‌های جدی شرکت‌های سرمایه‌گذاری بین‌المللی نظیر شرکت‌های خطوط هوایی و زنجیره‌های بزرگ هتل‌داری در علمی کردن و به‌روزرسانی و اصلاح شیوه‌های گردش اطلاعاتی و عملیاتی و استفاده از فناوری‌های مدرن و به‌روز اطلاعات و ارتباطات بوده‌اند و از این بابت نه‌تنها نتایج به‌دست‌آمده بسیار مدیون این شرکت‌هاست که عمدتا از سرمایه‌های بخش خصوصی هستند، بلکه باعث شده این شرکت‌ها نتیجه و بازخورد تلاش‌ها و نواندیشی خود را در قالب به دست آوردن عمده‌ای از درآمدهای رو به رشد این صنعت دریافت کنند.

در گذر این تحولات، رشد و توسعه و تعمیم این فناوری‌ها، روش‌های مدرن در سایر بخش‌ها و از جمله سرمایه‌های کوچک‌تر و حصول دستاوردهای مشابه را برای آنان فراهم آورده است. از سوی دیگر، سبب ایجاد و شکل‌گیری و رشد روزافزون شرکت‌های تخصصی فعال در فناوری‌های اطلاعات و ارتباطات توریسم جهانی شده است که این خود در یک سیکل فعال مجددا سبب رشد و اثرگذاری‌های روزافزون فناوری‌های ICT در صنعت توریسم جهانی می‌شود.

استفاده از اینترنت برای مقاصد گردشگری باعث تغییر عادت‌ها، توقع و نیازهای کاربران می‌شود و این نکته است که باید مورد توجه سیاست‌گذاران و بخش‌های خدماتی گردشگری در تدوین استراتژی‌های گردشگری الکترونیکی (E.Tourism) قرار گیرد.

گردشگری مجازی (e.Tourism) مقوله جالبی است که حداکثر دو دهه از پدید آمدن آن نمی‌گذرد. گردشگری مجازی حضور در سرزمین دیجیتال وب و مشاهده داده‌های صوتی متنی و تصویری از دنیای کلی پیرامون ماست.

به وسیله این سیستم می‌توان تمامی نقاط گردشگری یک شهر یا یک کشور را با یک کلیک به صورت فیلم در اینترنت دید و این خود بدون شک یکی از راه‌هایی هست که در جهت جذب توریسم بیشتر می‌تواند موثر باشد، زیرا این امکان به گردشگر داده می‌شود تا قبل از این‌که سفر کند، ابتدا مکان مورد نظر خود را خلاصه‌وار ببیند. به‌علاوه اینترنت به کاربران این امکان را می‌دهد که تجارب سفر خود را برای استفاده دیگران روی سایت مرتبط منعکس کنند و از تجربه سایرین نیز مطلع شوند. گردشگری الکترونیکی، کاربرد کسب‌وکار الکترونیکی در مسافرت و گردشگری است. هم‌چنین بروشورهای الکترونیکی نیز که معمولا هزینه‌های پیاده‌سازی بسیاری کمتری نسبت به بروشورهای چاپی دارند و امکان دسترسی به آن‌ها از همه نقاط دنیا ممکن است، از عوامل گسترش توریسم هستند.

توزیع این بروشورها نیز از طریق کانال‌های توزیع هر یک از عرضه‌کنندگان صنعت شامل وب‌سایت‌ها، ای‌میل‌ها و نیز پرتال جامع گردشگری امکان‌پذیر است. یکی از ویژگی‌های بسیار مهم این بروشورها امکان به‌روزرسانی سریع آن‌هاست که سازمان‌ها می‌توانند بر اساس دوره‌های زمانی و بر مبنای تقاضای موجود در بازار این بروشورها را به‌روزرسانی کنند و در اختیار بازارهای هدف قرار دهند.

توریسم با تکیه بر جهان‌گردی شهری

هرچند مسافرت و جابه‌جایی، تاریخی به درازای تاریخ انسان دارد و آدمی بنا به دلایل گوناگون روحی، معنوی و مادی از همان اوان زندگی کره خاکی را عرصه آمد و رفت خود کرده، اما جهان‌گردی نوین هم‌گام با توسعه انقلاب صنعتی در انگلیس که ارزش‌ها و رسوم و آداب را در این کشور دگرگون کرد، پدیدار شده است.

در روزگاران گذشته جهان‌گردی ویژه نخبگان و اشراف بود و به سبب تنگناهای اقتصادی، زمانی و... نقش چندانی در شئون زندگی اجتماعی، اقتصادی و زیست‌محیطی آنان ایفا نمی‌کرد. اما هم‌گام با وقوع رویدادها و بروز تحولات عمیق اجتماعی و اقتصادی در زندگی جوامع و بهره‌مندی انسان از حقوق بشر و اوقات فراغت فزون‌تر، جهان‌گردی نوین به صورت یکی از مهم‌ترین فعالیت‌های انسان معاصر درآمد.

این نکته را نباید فراموش کرد که تاثیر فراوان جهان‌گردی بر ساختار طبیعت، زندگی روستایی و شهری و... امری انکارناپذیر است و به نوعی می‌توان توریسم را یکی از شاخصه‌های اصلی توسعه برای هر شهر و دیاری دانست که این امر صرف‌نظر از بخش مالی و منافع آن دارای اهمیت فرهنگی و توسعه و رشد یک شهر به لحاظ اجتماعی نیز هست و البته از منظر دیگر با دیدار از گنجینه‌ها و بناهای تاریخی، جست‌وجوی آثار تاریخی معتبر، به‌ویژه در مراکز شهرها، اهمیت می‌یابد. رونق دوباره جاذبه‌ها فقط برخاسته از توجه عاطفی عمومی مردم به‌خاطر شهر نیست، بلکه نتیجه کوشش مادی مسئولان برای تجهیز و ارتقای شهرشان نیز هست که البته یکی از عوامل انگیزشی برای این تلاش را می‌توان در توسعه توریسم دانست.

آمارها نشان‌دهنده توجه روزافزون به شهر است. صف‌های انتظار در برابر گنجینه‌ها و آثار تاریخی طولانی‌تر می‌شود. شمار بسیار زیادی از تبلیغات، در همه جا مردم را به مسافرت و گذراندن تعطیلات آخر هفته در شهری دورتر یا کشوری جدیدتر تحریک می‌کند. توریست کسی است که هنگام جابه‌جایی، دست‌کم یک شب را در جای دیگری غیر از محیط دائمی زیست خود می‌گذراند و دلیل بازدید یا جابه‌جایی‌اش چیزی جز انجام فعالیت‌هایی برای گرفتن حقوق در کشور یا جای مورد بازدید است.

اقامت کوتاه‌مدت، به جابه‌جایی‌هایی اطلاق می‌شود که دربرگیرنده گذران دست‌کم یک شب و حداکثر سه شب در خارج از منزلگاه دائمی هستند.

محیط زیست و نیروهای بومی نیز نقش مهمی را در این زمینه ایفا می‌کند.

رشد جهان‌گردی شهری با نوآوری در الگوها و تصویر‌ها و دگرگونی در فعالیت‌های فرهنگی و توسعه بازار در عرصه‌های جهان‌گردی در ارتباط است.

موارد مهم در این زمینه عبارت‌اند از:

تبلیغات

گسترش وسایل نقلیه در ارتباط با بحث توریسم

حمایت مالی دولت از بازنشستگان به لحاظ برنامه‌های تفریحی

توریسم با تکیه بر فرهنگ

درحقیقت جهان‌گردی فرهنگ یک ملت، شیوه فکر کردن و زیستن آن ملت را مورد توجه قرار می‌دهد و خود نیز از همین فرهنگ منبعث می‌شود.

باید گفت که جهان‌گردی جزء لاینفک زندگی و فرهنگی است که جامعه صنعتی به وجود آورده است. به‌طوری‌که زندگی بدون سفر و تعطیلات را غیرممکن می‌کند.

جهان‌گردی نیز به نوبه خود یکی از شیوه‌های فرهنگی مربوط به رفتارهای مردم است و میزان فعالیت و حوزه عمل آن در هر حوزه و هر لحظه در حال گسترش و تکوین است.

در زمینه توریسم پایدار در بحث فرهنگی، این مقوله دارای اهمیت است که در هر منطقه آداب و رسوم فرهنگی ویژه‌ای وجود دارد. در این زمینه باید توجه داشت که صنعت توریسم، مانع از به هم ریختن شرایط خاص فرهنگی آن محدوده شود.

به‌طور مثال در این زمینه می‌توان از شهرهای مذهبی یاد کرد که جهان‌گردان باید آداب و رسومی را که بر آن منطقه حاکم است، رعایت کنند.

مطلب دوم اجرای ضوابط ایمنی و هم‌چنین راه‌کارهایی برای محافظت از محدوده‌های باستانی است.

کشور ایران دارای جاذبه‌های بسیاری از آثار تاریخی است. هم‌چنین هجوم گردشگران به چند منطقه خاص مانند شیراز، اصفهان، یزد و... بیش از سایر مناطق است که علت این نابرابری و قطبی شدن مسئله گردشگری را می‌توان در توزیع نامناسب امکانات و توسعه نامتوازن آن دانست که باعث گرایش بیشتر مردم به این چند شهر بوده است.

تعطیلات طولانی‌مدت، زمینه‌ای برای افزایش گردشگری در ایران است که خود این امر باعث افزایش زباله، گران شدن مواد غذایی و هم‌چنین افزایش بار ترافیکی می‌شود. حال با توجه به این قضایا و صرف‌نظر از این توزیع نامناسب، بی‌توجهی مدیران به برنامه‌های حمایتی از توریسم مانند نظارت بر انجام مناسب خدمات شهری و تبلیغات و هم‌چنین امکانات رفاهی گردشگری باعث عدم رشد توریسم در بخش‌های دیگر و هم‌چنین رکود جهان‌گردی حتی در همان شهرهای مذکور می‌شود. رشد و توسعه توریسم بین‌المللی طی 70 سال اخیر نتیجه عوامل چندگانه‌ای بوده است که اهم آن عبارت‌اند از :

افزایش سطح درآمد

افزایش زمان اوقات فراغت از کار

پیشرفت و توسعه حمل‌ونقل

کاوش‌های عظیم و پردازش جغرافیایی

طول مدت اقامت در منطقه یا کشور پذیرای جهان‌گرد

این عوامل درکل و با هم باعث شده‌اند توریسم بین‌المللی در سطح جهانی و سیاحت و گشت‌وگذار داخلی در سطح کشورها توسعه یابد.

امروزه ما در عصری به سر می‌بریم که آن را عصر جدید جهان‌گردی نام نهاده‌اند.

در این عصر با تعاریف جدیدی از جهان‌گردی مواجه هستیم. در عصری که از آن به‌عنوان عصر دیجیتال و فناوری اطلاعات نام برده شده است، قاعدتا اطلاعات و امکانات استفاده از هواپیماهای مدرن زمینه مسافرت را در دوردست‌ترین مناطق به وجود آورده است.

نکته مهم در این رابطه آن است که به‌هرحال جهان‌گردان فعلی در مقایسه با جهان‌گردان دوران گذشته نیازهای جدیدی دارند که بیشتر سازگار این زمانه است. مسائل مربوط به تضمین کیفیت و درواقع اجرای برنامه‌هایی که میزان رضایتمندی مشتریان را به حد مورد انتظار آن‌ها برساند، امروزه نکته بسیار مهمی است. صنعت جهان‌گردی برای این‌که بتواند در عصر جدید جهان‌گردی، مسیر رشد خود را طی کند، نیازمند استفاده از تکنیک‌ها، مدل‌ها و اندیشه‌های نابی است که مسیر رشد این صنعت را متحول کند. سیاست‌ها و استراتژی‌های جدید که منجر به رشد و توسعه صنعت هم‌گام با رضایت مشتری باشد، بررسی عوامل توسعه، تکنولوژی‌های جدید آماده‌سازی محیط توریستی و هم‌چنین تغییر فرهنگ همگی از عواملی هستند که به رشد این صنعت کمک می‌کنند. طبق تعریف لیپر، گردشگری شامل سه عنصر اصلی است:

عنصر فعال که شامل مسافرت به مقصد مورد نظر است.

عنصر ایستا یا غیرفعال که شامل وقف در مقصد است.

عنصر مهمی که از دو عنصر بالا نتیجه می‌شود و به تاثیرات گردشگران بر سیستم‌های اقتصادی، اجتماعی و فیزیکی که به‌طور مستقیم یا غیرمستقیم با آن‌ها در ارتباط هستند، مربوط می‌شود.

از اهداف توریسم پایدار می‌توان عوامل زیر را نام برد:

افزایش و ارتقای سطح آگاهی و شناخت افراد جامعه از مشارکت‌های موثر و عمده گردشگران در حفظ محیط زیست و اقتصاد

توزیع عدالت و تشویق به انجام توسعه

بهبود کیفیت زندگی کشور میزبان

تامین فعالیت‌ها و تجربه‌های گردشگری با کیفیت عالی برای بازدیدکنندگان

حفظ کیفیت محیط زیست با تضمین اهداف مذکور

در این رابطه سومر می‌گوید گردشگری پایدار درواقع روش جدیدی برای اعمال توجه و تاکید بر توسعه پایدار است.

منبع: ماهنامه سرآمد