دبیر ستاد توسعه فناوری‌های لیزر، فوتونیک و ساختارهای میکرونی معاونت علمی در راستای جایگاه ایران در حوزه لیزر در دنیا گفت: ایران در آسیا رتبه اول را دراختیار دارد و همچنین در تولید برخی از انواع لیزر از جمله لیزرهای دیسک جزو 3-2 کشور اول دنیاست.

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی فناوری و نوآوری، واژه لیزر (Laser) مخفف عبارت «Light Amplification by Stimulated Emission of Radiation» به معنی «تقویت نور به روش گسیل القایی تابش» است.

لیزر ابزاری است که نور را به صورت پرتوهای موازی و همدوس که یک طول موج مشخص دارند، ساطع می‌کند. این دستگاه از ماده‌ای جمع‌کننده یا فعال کنده نور تشکیل شده که درون محفظه تشدید نور قرار دارد. این ماده پرتو نور را که به وسیله یک منبع انرژی بیرونی (از نوع الکتریسیته یا نور) به وجود آمده، تقویت می‌کند.

کار لیزر به این گونه‌است که با تابش یک فوتون به یک ذره (اتم یا مولکول یا یون) برانگیخته، یک فوتون دیگر نیز آزاد می‌شود که این دو فوتون با هم، هم فرکانس هستند. با ادامه این روند شمار فوتون‌ها افزایش می‌یابد که می‌توانند باریکه‌ای از فوتون‌ها را به وجود بیاورند.

 نور لیزر می‌تواند سخت‌ترین فلزات را سوراخ کند یا به راحتی از جسم سختی مانند الماس عبور و در آن ایجاد حفره کند. بنابراین، تقریبا هر ابزاری را که برای انجام کارهای مختلف به کار گرفته می‌شود، می‌توان با لیزر جایگزین کرد.

اگرچه درحال حاضر انواع لیزرها شامل لیزرهای حالت جامد در صنعت کاربرد دارد؛ اما لیزرهای نیمه‌هادی و فیبر‌، بیش از دیگر لیزرها در عرصه صنعت و پزشکی، نگاه‌ها رامتوجه خود کرده اند. این فناوری‌ها علاوه بر بخش‌‌های مختلف صنعت‌، در زمینه‌‌‌‌‌های تشخیص و درمان در حوزه‌ی پزشکی نیز کاربرد دارد. به نحوی که در حال‌حاضر تشخیص سرطان با استفاده از لیزر به راحت و سریع‌تر انجام می‌شود.

به کارگیری این فناوری در جراحی‌ها و به‌طور‌ خاص استفاده از لیزر به عنوان سنگ‌شکن کلیه، رایج ترین مورد مصرف این فناوری در کشور به شمار می‌رود؛ ضمن آن که در بخش کشاورزی نیز امروزه از لیزر برای تسطیح زمین، اصلاح گونه‌‌‌‌‌های بذری و آشکارسازی آفت‌‌‌‌‌های میوه‌ها و نباتات استفاده می‌کنند. این فناوری در صنعت نیز در مواردی که به برشکاری و جوشکاری نیاز است، به‌کار می‌رود.
                 
کاربردهای لیزر در فرآیندهای مختلف

محمدصادق ذبیحی، دبیر ستاد توسعه فناوری‌های لیزر، فوتونیک و ساختارهای میکرونی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، در رابطه با جایگاه لیزر ایران در دنیا گفت: فناوری لیزر از مهمترین فناوری‌‌‌‌‌های قرن بیست و یکم و یکی از ده فناوری برتر و کلیدی دنیا قلمداد می‌شود. در حال حاضر کشورهای آمریکا، فرانسه، آلمان، روسیه و ایران کشور های پیشرو در زمینه دانش لیزر هستند، ایران در آسیا نیز رتبه اول را دراختیار دارد و در این عرصه حتی از چین، کره، ژاپن و ترکیه نیز جلوتر است و همچنین در تولید برخی از انواع لیزر از جمله لیزرهای دیسک جزو 3-2 کشور اول دنیاست.

وی توضیح داد: استفاده از فناوری لیزر در زمره ضروریات توسعه و پیشرفت ایران اسلامی است. لیزرها در بسیاری از زمینه‌‌‌‌‌ها؛ از جمله صنعت، پزشکی، مخابرات، کاربردهای نظامی، کاربردهای آزمایشگاهی و تحقیقاتی و... کاربردهای فراوانی دارد. لیزر قابلیت‌‌‌‌‌های متنوعی در مرزهای علم و فناوری دارد و می‌تواند نقش مهمی را در ارتقاء بخش‌‌‌‌‌های مختلف و خلق فناوری‌‌هایی که به ارتقای قدرت دفاعی، علمی و اقتصادی کمک می‌کنند ایفا کند.