مهمترین منبع بىنامونشانى که قادر است ما را به یک انرژى بادوام در آینده برساند، من و شما هستیم. ما قادریم این منبع را تحت کنترل خودمان دربیاوریم، بدون اینکه به هیچ دانش تازهاى در زمینه شیمی مواد نیاز داشته باشیم.
به گزارش پایگاه خبری تحلیلی فناوری و نوآوری، چطور میتوانید هزینه قبض برق منزلتان را کاهش دهید؟ باورتان میشود که اگر بدانید همسایهها چقدر برای برق میپردازند، چطور در هزینههایشان صرفهجویی میکنند، شما هم میتوانید؟ آلکس لاسکی که صاحب شرکت مشاوره کوچکی در زمینه صنایع همگانی است، در یک سخنرانی نشان میدهد که چطور مدیریت رفتار میتواند به صرفهجویی در مصرف انرژی منجر شود.
چند نفر از شما امروز ایمیلهایتان را چک کردهاید؟ بجنبید؛ دستهایتان را بالا ببرید. چند نفرتان الان مشغول این کار هستید؟ اوضاع مالیتان چطور است؟ کسی امروز وضع مالیاش را چک کرده است؟ کارتهاى اعتبارى و حساب سرمایهگذاریتان چطور؟ این هفته چطور؟ سری به حسابهایتان زدهاید؟
خب، حالا درباره میزان مصرف انرژى لوازم خانگیتان چه نظری دارید؟ کسى امروز این موضوع را کنترل کرده است؟ این هفته چطور؟ هفته قبل؟ چند نفر نابغه انرژى توی این اتاق هستند که واقعا از دیدنشان خوشحالم. اما بقیه ما که در این اتاق هستیم، درباره ساختن آینده این سیاره بسیار مشتاقیم، حتى اگر توجهى به مصرف انرژى که تغییرات آبوهوایى را در کره زمین به پیش مىراند، نداشته باشیم. میخواهم امروز داستان زنی را تعریف کنم که با او در نخستین تعطیلات خانوادگیمان آشنا شدم. توجه هریت به مقدار انرژى مصرفىاش برای من عجیب بود و قطعاً او یک نابغه انرژى نبود. صحبتهای امروز من درباره این است که چطور شد هریت به اهمیت این مسئله پی برد.
شما زغالسنگ را میشناسید. زغالسنگ متداولترین منبع الکتریسته روی کره زمین است و انرژى کافى در یک تکه زغال وجود دارد تا یک لامپ را بیش از یک سال روشن نگه دارد. اما متاسفانه، از تبدیل زغالسنگ به روشنایی لامپ، بیشتر انرژى موجود در آن به گرما تبدیل میشود یا به دلیل نشتی خطوط انتقال انرژی هدر مىرود. درواقع، تنها 10درصد از انرژی زغالسنگ بهعنوان نور مورد استفاده قرار میگیرد و این زغال تنها کمى بیش از یک ماه عمر خواهد کرد. اگر مىخواستید این لامپ را براى یک سال روشن نگه دارید، به حجم زیادی زغال نیاز خواهید داشت. خبر بد این است که براى هر واحد انرژى که مصرف مىکنیم، 9 واحد از انرژی را هدر مىدهیم. اما این قضیه خبر خوبی است! چون براى هر واحد انرژى که ذخیره مىکنیم، 9 واحد دیگر هم ذخیره مىشود. پس سوال اصلی این است که چطور مىتوانیم کارى کنیم که آدمهاى توى این اتاق و آدمهای سراسر دنیا شروع به توجه کردن به میزان مصرف انرژی در طول روز کنند و کمتر آن را هدر بدهند.
پاسخ این سوال از یک آزمایش علمى رفتارى به دست میآید که 10 سال پیش، در تابستانى داغ و در منطقهای که تنها 90 مایل با اینجا فاصله داشت، یعنی در سان مارکوس، کالیفرنیا انجام شد. برای انجام این آزمایش دانشجویان دوره لیسانس علامتهایى را روى در تکتک خانههای این منطقه چسباندند و از مردم خواستند کولرها را خاموش و پنکهها را روشن کنند. یکچهارم از اهالی این خانهها پیغامى دریافت کردند که مىگفت: آیا مىدانستید که در این تابستان هر ماه مىتوانید 54 دلار پسانداز کنید؟ کولرتان را خاموش و پنکههایتان را روش کنید. گروه دیگرى از اهالی پیغامی محیط زیستى دریافت کردند و گروه سوم هم پیغامى در اینباره گرفتند که شهروند خوب بودن، مانع از قطع برق مىشود. بیشتر افراد حدس میزدند که پیغام صرفهجویى در هزینه بهتر از همه پیامها جواب میدهد. اما درواقع، هیچکدام از این پیغامها تاثیری نداشت، یا بهتر است بگویم تاثیرشان بر مصرف انرژى صفر بود. انگار نه انگار که این دانشجویان دوره لیسانس اصلا در آنجا بوده و پیغامی روی درها چسباندهاند.
اما پیغام چهارى هم در کار بود که مىگفت: «موقع نظرسنجىها، 77 درصد از همسایگان شما اعلام کردهاند که کولرهایشان را خاموش کردند و جای آن از پنکه استفاده میکنند. لطفا به آنها محلق شوید. کولرهایتان را خاموش و پنکههایتان را روشن کنید.» و نمىدانید که این پیام تا چه حد موثر بود! در خانههایی که صاحبانشان این پیام را دریافت کرده بودند، کاهش قابل توجهى در مصرف انرژى دیده شد و آن هم فقط به این خاطر که شنیده بودند همسایهشان چه کار کرده است.
این ماجرا چه پیامی برای ما دارد؟ اگر پای موضوع ناراحتکنندهای در میان باشد، حتى اگر هم به آن معتقد باشیم، تحریک اخلاقى، تشویقهاى مالى و... چندان ما را تحت تاثیر قرار نمىدهد. اما فشار اجتماعى، وسیله قدرتمندى است و اگر بهدرستى تحت کنترل دربیاید، مىتواند تبدیل به نیرویى پرقدرت در جهت خیر شود.
با الهام از این بینش، دوستم ، دَن یَتس و من شرکتی به نام اُپاور راه انداخته و نرمافزارى ساختیم و با شرکتهاى مرتبط با صنایع همگانى وارد مشارکت شدیم، یعنی کسانى که مىخواستند به مشتریهایشان در ذخیره کردن و صرفهجویی در انرژى کمک کنند. ما گزارشهای شخصیشدهای را در مورد میزان مصرف انرژی در منازل به مردم ارائه مىدهیم تا به آنها نشان دهیم که میزان مصرف انرژی در منزل آنها در قیاس با همسایگانشان که خانهای با متراژ مشابه دارند، چقدر است. درست مثل قضیه پیامهای هشدار که آن دانشجوها روی در منازل نصب کردند، ما این امکان را فراهم میکنیم تا مردم بتوانند خودشان را با همسایگانشان مقایسه کنند و سپس ما به آنها توصیههای هدفمندی را ارائه میکنیم تا بتوانند در زمینه مصرف انرژی در منزل شخصیشان صرفهجویی کنند. اول کارمان را با کاغذ شروع کردیم و سپس آن را به اپلیکیشنهای موبایلی و فضای وب منتقل کردیم و حالا حتى یک ترموستات قابل کنترل داریم و طى پنج سال گذشته، بزرگترین آزمایش علم رفتارى در جهان را انجام دادهایم.
بهطوریکه صاحبخانهها و مستاجرانی که مشتری ما هستند، بیش از 250 میلیون دلار در قبضهاى انرژیشان صرفهجویی کردهاند و این تازه اول کار ماست. امسال قصد داریم با مشارکت بیش از 80 شرکت که در زمینه صنایع همگانى در شش کشور مختلف مشغول فعالیت هستند، تا دو تراوات ساعت (تراوات برابر 10 به توان 12است) دیگر در مصرف برق صرفهجویى کنیم. نابغههاى انرژى که الان در این اتاق هستند، مىدانند که دو تراوات ساعت واقعا یعنى چه. اما براى بقیه میگویم که دو تراوات ساعت انرژی، از کل انرژى مورد نیاز براى برقرسانى به سنت لوییز و سالت لیک سیتى به مدت یک سال هم بیشتر است. دو تراوات ساعت، تقریبا نیمى از آن انرژی است که صنعت خورشیدى ایالات متحده آمریکا در سال گذشته تولید کرده است و این یعنى 34 چرخ دستی حاوی زغالسنگ را در هر دقیقه از شبانهروز به مدت یک سال بسوزانیم تا دو تراوات ساعت الکتریسیته به دست بیاوریم! ولی ما چیزى نمىسوزانیم، بلکه به مردم انگیزه مىدهیم تا به مسئله انرژی توجه کنند و رفتارشان را تغییر دهند.
اما تنها یک شرکت هستیم و فقط با بخش کوچکى از مردم سروکار داریم. 20 درصد از الکتریسیته تولیدشده در دنیا در منازل هدر مىرود، و وقتى مىگویم هدر میرود، منظورم روشن گذاشتن چراغ در اتاقهاى خالى و روشن گذاشتن کولر در خانهاى است که کسى در آن نیست. سالانه 40 میلیارد دلار بابت الکتریسته نه در جهت رفاه حالمان، بلکه در جهت ایجاد تغییرات آبوهوایى تلف مىشود. 40 میلیارد دلار سالانه آن هم تنها در ایالات متحده.
اکنون به لطف تعدادى از بهترین دانشمندان جهان، تولید مواد با دوامی که جایگزین زغالسنگ شود، مورد بررسی قرار دارد. این مسئله هم فوقالعاده است و هم ضرورى. اما مهمترین منبع بىنامونشانى که قادر است ما را به یک انرژى بادوام در آینده برساند، در این اتاق است. این منبع من و شما هستیم. ما قادریم این منبع را تحت کنترل خودمان دربیاوریم، بدون اینکه به هیچ دانش تازهاى در زمینه شیمی مواد نیاز داشته باشیم. ما میتوانیم این کار را تنها با بهکارگیرى علم رفتار انجام دهیم. امروز مىتوانیم این کار را انجام دهیم و مىدانیم که موثر است و باعث صرفهجویی در هزینهها خواهد شد.
پس منتظر چه هستیم؟ متاسفانه در بیشتر مناطق مقررات صنایع همگانى از زمان توماس ادیسون تا کنون تغییر چندانى نکرده است. صنایع همگانى هنوز هم در عین حال که مشتریهایشان انرژى را تلف مىکنند، پاداش مىگیرند. درحالیکه باید براى کمک کردن به مشتریهایشان برای ذخیره کردن انرژی تمجید شوند.
البته این نکته مهم را بهخاطر داشته باشید که این مسئله چیزی فراتر از مصرف انرژى خانگى است. مثلا امروز تویوتا که در دانش مواد سرمایهگذاری کرده، علوم رفتاری را نیز بهطور جدی مورد توجه قرار داده و با نصب وسیلهای روی داشبورد که میزان مصرف انرژی را به راننده نشان میدهد، عاشقان سرعت را تبدیل به رانندگانی محتاط کرده است.
بهتر است به ماجرای هریت برگردیم. ما او را در نخستین تعطیلات خانوادگیمان دیدیم. هریت نزد ما آمد تا دختر کوچکم را ببیند و دلش حسابی غنج رفت وقتى فهمید اسم دختر من هم هریت است. از من پرسید که براى گذران زندگى چه میکنم، و وقتی به او گفتم که در زمینه صنایع همگانى کار مىکنم تا به مردم در ذخیره انرژى کمک کنم، چشمانش برق زد.
او به من نگاه کرد و گفت: «تو دقیقا همان کسى هستی که لازم است با او صحبت کنم. دو هفته قبل، من و شوهرم نامهاى از طرف اداره خدمات همگانى دریافت کردیم که مىگفت دو برابر همسایگانمان انرژى مصرف مىکنیم. و ما در طول دو هفته گذشته، کلی درباره این مسئله فکر کردیم و حرف زدیم و همه بحثمان درباره این بود که چه کار کنیم تا بتوانیم انرژى را ذخیره کنیم. ما هر کارى را که نامه گفته بود، انجام دادیم و مىدانیم که همچنان کارهای زیادی برای انجام دادن هستند. حالا اینجا با یک کارشناس واقعى طرف هستم. لطفا به ما بگویید براى صرفهجویى در مصرف انرژى چه باید کنیم؟»
کارشناسان زیادى هستند که مىتوانند در پاسخ به پرسش هریت کمک کنند. هدف من این است که مطمئن شوم همه ما دنبال جواب این سوال هستیم.