هر روز بر تعداد قوانین و آیین‌نامه‌هایی که هدفشان حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان است، افزوده می‌شود. اما سوال اصلی این‌جاست که بر اساس آیین‌نامه‌ها یک شرکت باید چه ویژگی‌هایی داشته باشد تا در زمره شرکت‌های دانش‌بنیان قرار بگیرد و بتواند از مزایای حمایتی استفاده کند؟

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی فناوری و نوآوری، بر اساس آیین‌نامه‌ها، کالاها و خدمات این شرکت‌ها باید در حوزه فناوری‌های بالا یا متوسط به بالا باشد به این معنا که دانش فنی طراحی و تولید نمونه آزمایشگاهی یا صنعتی محصول به دلیل پیچیدگی فنی اولا به‌سختی قابل کپی‌برداری و کسب آن از موانع اصلی ورود شرکت‌های دیگر به بازار باشد، ثانیا نیازمند تحقیق و توسعه قابل توجه توسط تیم فنی خبره برای کسب آن باشد و در نهایت به ایجاد بخش عمده ارزش افزوده محصول منجر شده باشد. همچنین در بخش تولید لازم است کالاهای ارائه شده در حال تولید یا حداقل در حد نمونه آزمایشگاهی با قابلیت بررسی فنی ساخته شده باشند. همچنین خدمات باید اسناد فروش داشته باشند.

شرکت باید دانش فنی طراحی کالاها و خدمات یا یک زیرسیستم اصلی کالا و خدمات یا دانش فنی طراحی و اجرای فرایند تولید کالا و خدمات را مشروط بر پیچیده بودن این فرایند تولید کسب کرده باشد.

معیارهای شرکت دانشبنیان

شرکت‌ها شامل سه دسته شرکت‌های تولیدکننده کالاها و خدمات دانش‌بنیان، شرکت‌های نوپا و شرکت‌های صنعتی دارای فعالیت‌های دانش‌بنیان می‌شوند. هر کدام از این سه دسته نیز لازم است واجد شرایط خاصی باشند که در ذیل خواهد آمد:

الف) شرکت‌های تولیدکننده کالاها و خدمات دانش‌بنیان

1- حداقل 50 درصد از درآمد یک سال مالی گذشته شرکت ناشی از فروش کالاها و خدمات دانش‌بنیان باشد.

2- برای شش ماه اخیر سابقه بیمه پرداختی برای حداقل 3 نفر از کارکنان تمام‌وقت شرکت ارائه شود.

3- نسبت کارکنان تمام‌وقت در بخش‌های اصلی شرکت با حداقل مدرک کارشناسی به کل کارکنان تمام‌وقت فعال در بخش‌های اصلی شرکت برای شرکت‌های دارای کمتر از 50 نفر نیروی انسانی حداقل 30 درصد و برای سایر شرکت‌ها حداقل 20 درصد باشد.

ب) شرکت‌های نوپا

1- کالاها و خدمات دانش‌بنیان مورد تایید را حداقل در حد نمونه آزمایشگاهی با هدف تولید و فروش ساخته و ارائه شود.

2- حداکثر سه سال از زمان تاسیس شرکت گذشته باشد.

3- شرکت دارای حداقل 2 نیروی انسانی پاره‌وقت باشد که حداقل یک نفر از آن‌ها در حوزه کالا و خدمات دانش‌بنیان شرکت متخصص باشد.

ج) شرکت‌های صنعتی دارای فعالیت دانش‌بنیان

با توجه به اهمیت توسعه فعالیت‌های دانش‌بنیان در شرکت‌های بزرگ صنعتی و رسوخ فناوری‌های برتر در صنایع و شرکت‌های بزرگ، شرکت‌های متقاضی با دارا بودن یکی از شروط زیر تایید می‌شوند:

1- درآمد شرکت در یک سال مالی گذشته ناشی از فروش کالاها و خدمات دانش‌‌بنیان حداقل 300 میلیون تومان و هم‌زمان بیش از 10 درصد از درآمد سال مالی گذشته شرکت باشد.

2- حداقل 50 درصد از درآمد یک سال مالی گذشته شرکت از محل فروش کالاها و خدمات با استفاده از تجهیزات یا فرایندهای حائز شرایط دانش‌بنیان باشد.

3- ساخت تجهیزات یا فرایندهای همه معیارهای دانش‌بنیان حداقل در حد نمونه آزمایشگاهی باشد که شرکت قصد دارد با استفاده از آن‌ها به تولید کالاها و خدمات بپردازد.

ضوابط و فرایند اجرایی

شرکت‌های یاد شده برای مدت 2 سال مشمول حمایت‌های مورد نظر قانون هستند. تمدید این زمان منوط به تداوم معیارهای مورد نظر آیین‌نامه ارزیابی و تشخیص شرکت‌ها و موسسات دانش‌بنیان است. لازم به ذکر است که شرکت‌های صنعتی دارای فعالیت‌های دانش‌بنیان مشمول معافیت‌های مالیاتی نمی‌شوند. همچنین حمایت‌های مورد نظر قانون صرفا برای توسعه و تولید کالاها و خدمات دانش‌بنیان خواهد بود و شرکت‌های تایید شده برای استفاده از هر یک از حمایت‌ها و تسهیلات مد نظر قانون باید معیارهای خاص آن نوع حمایت‌ها و تسهیلات را به دست آورند.

دبیرخانه کارگروه می‌تواند فهرست کالاها و خدمات دانش‌بنیان را اصلاح و به‌روزرسانی کند و شرکت‌های تایید شده را به صورت دوره‌ای یا تصادفی مورد ارزیابی قرار دهد و در صورت لزوم شرکت‌هایی که معیارهای مورد نظر را از دست داده‌اند، از لیست شرکت‌های دانش‌بنیان خارج کند. همچنین، در صورت عدول یک شرکت از معیارهای مندرج در این آیین‌نامه، در هر زمان، آن شرکت امکان استفاده از تسهیلات مورد نظر قانون را از دست خواهد داد و دبیرخانه کارگروه می‌تواند اقدامات لازم را برای خروج شرکت مذکور‌ از فهرست شرکت‌های مشمول مزایای قانون به عمل آورد.

همه شرکت‌هایی که بیش از 3 سال از تاریخ تاسیس آن‌ها گذشته باشد باید در مرحله ارائه تقاضا اظهارنامه مالیاتی داشته باشند و موظف به ارائه تعهدنامه دارا بودن نظام‌نامه مالی مصوب در هیات‌مدیره یا مجمع عمومی شرکت یا موسسه هستند. صورت‌های مالی باید به تایید حسابرسان رسمی برسد. البته پرونده شرکت‌‌هایی که برخی از معیارهای آیین‌نامه را ندارند، در موارد خاص، به پیشنهاد اعضای کارگروه یا دبیرخانه، مورد بررسی قرار می‌گیرد.

لازم به ذکر است که چنانچه شرکت در عمل به تعهدات خود مرتکب تخلف شود یا از حمایت‌های قانون برای مقاصد دیگری استفاده کند، هم از استفاده مجدد از این حمایت‌ها محروم خواهد شد و هم مجازات‌های پیش‌بینی شده در قانون برای آن اعمال می‌شود.