پایگاه خبری تحلیلی فناوری و نوآوری

مهندسی سارینا بهور آریانا شرکت دانش‌بنیان دیگری است که سه سال از فعالیت آن در استان سمنان می‌گذرد؛ سه سالی که نتیجه آن ساخته شدن نمونه اولیه بوده و هیچ‌گاه به تولید نرسیده است. مدیرعامل مهندسی سارینا بهور آریانا می‌گوید: «ما در جذب سرمایه به مشکل برخوردیم و نتوانستیم از مرحله نمونه کار فراتر برویم.» البته تمام این سه سال صرف ساخت نمونه اولیه نشده و در همین بازه زمانی طرح‌هایی به مرحله اجرا رسیده‌اند؛ طرح‌هایی که در برخی از آن‌ها برای اجرایی شدن نیاز به تعامل با دانشگاه‌ها وجود داشته است. طاهری می‌گوید: «طرح‌هایی را شرکت اجرایی کرده است و در آن‌ها از دانش‌آموختگان دانشگاه بهره برده است. در همین استان سمنان با دانشگاه دامغان و دانشگاه صنعتی شاهرود همکاری داریم، البته دوستانی نیز از دانشگاه تهران با ما همکاری می‌کنند.»

در آغاز راه ایده مهندس طاهری استارت شکل‌گیری مهندسی سارینا بهور آریانا را می‌زند و سه تن از دوستان و هم‌دانشگاهیانش را که در مقطع ارشد مهندسی مکانیک تحصیل می‌کردند، با خود همراه می‌سازد: «در ابتدای کار فعالیت‌های پژوهشی داشتیم تا به مرحله ثبت شرکت‌ رسیدیم و بعد از ثبت نیز مراحل دیگر را در پیش گرفتیم؛ در کنار طرح‌های پژوهشی برای سازمان‌ها و نهادهای مختلف پروپوزال نوشتیم، ولی چون وضعیت اقتصادی خوب نبود استقبالی از طرح‌ها نشد، چون بیشتر نهادها مشکل بودجه داشتند. حتی طرحی را با پارک علم و فناوری اجرایی کردیم. طی این سه سال بیشتر فعالیتمان طراحی، بهینه‌سازی و کارهای نرم‌افزاری و اجرایی و ساخت بوده است.

طرح‌هایی را هم به محیط‌ زیست و صنایع دفاعی پیشنهاد دادیم که تصویب نشدند.» هر فعالیتی که شروع می‌شود این هدف را دارد که تمام مسیر را تا انتها برود و به اهداف بلندمدت خود دست بیابد. مهندسی سارینا بهور آریانا هم با همین هدف پا در مسیر گذاشت، اما عوامل مختلف دست ‌به دست هم دادند تا کندتر به اهداف خود نزدیک شوند. مدیرعامل این شرکت می‌گوید: «ما با همکاری اساتید دانشگاه‌ها طرح‌های مختلف زودبازده را اجرایی کردیم. به عنوان نمونه طرحی برای تولید پنجره دوجداره داشتیم، اما به دلیل مشکلات ادامه پیدا نکرد. بیشتر مشکل مهندسی سارینا بهور آریانا در زمینه درآمدزایی بوده است. از آن‌جا که بچه‌های ما در رنج سنی 27، 28 سال قرار دارند و شرکت در بحث درآمدزایی مشکل دارد و به آنچه مدنظر داشتیم، دست پیدا نکرده‌ایم، اکثر بچه‌ها در کنار کارهای شرکت به فعالیت‌های دیگری پرداخته‌اند و برای همین فاصله بیشتر شده است. درواقع فعالیت‌های شرکت کار جانبی بچه‌هاست. دراین شرایط هم هزینه‌ فعالیت‌ها کاسته شده و هم این‌که خیلی از طرح‌ها و برنامه‌ها ابتر مانده‌اند و نتوانستیم آن‌ها را ادامه بدهیم. ما علاقه‌مند بودیم طرح ویلچر فلارو را اجرایی کنیم که برای حمایت نیاز به وام صد میلیونی داشتیم که صندوق نوآوری تقاضای ضمانت داشت و به دلیل عدم ‌توانایی در تامین ضامن نتوانستیم این طرح را عملیاتی کنیم. البته ما تمام تلاش خود را کردیم و نامه‌نگاری‌هایی داشتیم تا شرط ضامن در نظر گرفته نشود، اما طبق قانون ضمانت شرط لازم بود. این صندوق وام صد میلیونی با بهره چهار درصد می‌دهد که گویا این مبلغ را افزایش داده و تا سقف سیصد میلیون تومان هم به شرکت‌ها وام داده می‌شود.»

شاید یکی از راهکارهای شرکت‌های دانش‌بنیان که توانایی تامین وثیقه و ضمانت‌نامه‌های بانکی را ندارند، جذب سرمایه‌گذار خصوصی باشد؛ گزینه‌ای که در همه‌جای دنیا یکی از راهکارهای تامین مالی برای طرح‌ها و ایده‌های نوآورانه محسوب می‌شود، اما در ایران تا به امروز کمتر به آن پرداخته شده است: «در این زمینه متاسفانه فعالیت جدی‌ای نداشته‌ایم. در نمایشگاه سرمایه‌گذارانی حضور داشتند که فرم‌هایی برای آن‌ها ارسال شد، اما تا به امروز نتیجه‌ای نداشته است.» بیشتر محصولاتی که در شرکت‌های دانش‌بنیان به تولید انبوه می‌رسند یا طرح‌های اولیه آن‌ها مطرح می‌شود، نمونه خارجی دارند و برای همین رقابت برای تولید داخل سخت می‌شود. موضوعی که طاهری در مورد آن این‌گونه توضیح می‌دهد: «نمونه اولیه‌ای که ما طراحی کرده‌ایم نیز نمونه مشابه خارجی دارد، اما محصول نهایی شباهتی به محصول ما ندارد.

در کشورهایی پیشرفته‌ای همچون آلمان، ژاپن و امریکا روی محصولاتی از این دست کارهای زیادی شده‌ است. البته آن‌ها به اندازه ما جانباز ندارند و بیشتر این محصولات را برای رفاه سالمندانشان تولید می‌کنند. گویا این محصولات هنوز هم در داخل ایران وجود ندارد.» یکی از فلسفه‌های به وجود آمدن شرکت‌های دانش‌بنیان رفع نیازها و مشکلات در داخل کشور بوده است؛ هدفی که با حمایت و پشتیبانی از این شرکت‌ها باید به آن رسید: «قرار بر این بود با شروع کار، کارگاهی راه‌اندازی کنیم تا هم محصول خود را به مرحله تولید برسانیم، هم نمایندگی شرکت‌های خارجی را بگیریم و در کنار آن با مهندسی معکوس سایر محصولات آن‌ها را در داخل تولید کنیم؛ محصولاتی که در بازار ایران به چشم نمی‌خورند.

با شرکت در تالارهای گفت‌و‌گوی اینترنتی متوجه شدیم معلولان و جانبازان از این طرح استقبال کرده‌اند، چون به کمک این محصولات می‌توانند برخی مشکلات خود را مرتفع کنند. آن‌ها اعلام کرده بودند اگر این محصول به تولید انبوه برسد خریدار آن هستند.» با همه این تفاسیر اهمیت حمایت‌ها زمانی بیشتر آشکار می‌شود که چنین گلایه‌هایی را مدنظر قرار دهیم: «حامی ما تنها پارک علم و فناوری بوده، آن هم حمایت مالی نه معنوی. یک وام هجده میلیون تومانی با بهره چهار درصد به ما داده‌اند. این وامی است که در پارک برای ما تصویب شده. البته دو، سه ماهی می‌شود از پارک خارج شده‌ایم و بعد از آن حامی‌ای نداشتیم. بحث اصلی برای شرکت ما سرمایه‌گذاری است. اگر ما بتوانیم یک سرمایه اولیه کم‌بهره داشته باشیم، ظرفیت راه‌اندازی کار را داریم. فقط نیاز داریم هزینه راه‌اندازی کارگاه تامین شود. البته این گزینه نیز وجود دارد که با سازمان بهزیستی تفاهمنامه همکاری امضاء کنیم، اما تا به حال در این زمینه اقدامی نکرده‌ایم. به احتمال زیاد این سازمان‌ هم مشکل بودجه‌ای دارد و شاید نتواند وارد چنین تفاهمنامه‌ای شود.»

تبلیغ محصول امری متداول است و هر محصولی می‌خواهد به نوعی خود را در ذهن مشتری جای دهد و به درآمدزایی برسد. مدیرعامل مهندسی سارینا بهور آریانا در این زمینه می‌گوید: «در ابتدای امر که ما تنها به ساخت نمونه اولیه محصول مشغول بودیم، در این زمینه تبلیغاتی نداشتیم. البته در همان نمونه اولیه به نتایج خوبی دست پیدا کردیم، اما نیاز به تغییراتی وجود دارد تا بتوانیم به محصول نهایی برسیم که بی‌شک در آن برهه زمانی از تبلیغات سود لازم را خواهیم برد.» طاهری در پاسخ به این سوال که با شرایط کنونی شرکت برای آینده چه برنامه‌ای دارد، می‌گوید: «اگرچه ما مسیر را کند طی می‌کنیم، اما روزی به مرحله تولید خواهیم رسید و در همان بازه زمانی حتما همکاری‌هایی با شرکت‌های خارجی خواهیم داشت.

ما با گرفتن نمایندگی محصولات می‌توانیم لیست محصولاتمان را کامل کنیم و در کنار تامین نیاز بازار داخل، به صادرات به کشورهای همسایه نیز بیندیشیم، چون این بازارها ظرفیت لازم را برای فروش محصولات مهندسی سارینا بهور آریانا دارند. داشتن نمایندگی محصوات خارجی به شرکت کمک می‌کند تا از بعد اقتصادی مشکلی نداشته باشد و به اجرایی کردن ایده‌های خود بپردازد.» واقعیت جامعه امروز بر این مسئله تاکید دارد که باید بیش از این به شرکت‌های دانش‌بنیان بها داد، چون مسیر درستی برای رسیدن به شکوفایی اقتصادی هستند. این راهی است که کسی در مورد آن شک ندارد، اما گام‌هایی که در آن برداشته می‌شود هنوز محکم و دلگرم‌کننده نیستند: «مطمئنا آینده خوبی در انتظار شرکت‌های دانش‌بنیان است. به‌خصوص شرکت‌هایی که از دل دانشگاه‌هایی چون شریف، تهران و امیرکبیر شکل می‌گیرند. حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان به معنای تامین محصولات مورد نیاز در داخل کشور است؛ محصولاتی که به مرور زمان حتما به درآمدزایی خوبی دست پیدا خواهند کرد. این شرکت‌ها پتانسیل ارزآوری به کشور را دارند؛ پتانسیلی که تنها نیازمند حمایت است تا به شکوفایی برسد.»

ادامه دارد ...