شناسایی و اندازه گیری همزمان و سریع پانزده جاذب تابش فرا بنفش و نگهدارنده ضد میکروبی در محصولات ضد آفتاب توسط محققان ایرانی ارائه شد.

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی فناوری و نوآوری، امیر سالمی مجری پروژه "شناسایی و اندازه گیری همزمان و سریع پانزده جاذب تابش فرا بنفش و نگهدارنده ضد میکروبی در محصولات ضد آفتاب به روش کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا-آشکار ساز آرایه دیود با استفاده از طراحی آزمایش و تکنیک های آماری نو" درباره این پروژه که با پشتیبانی صندوق حمایت از پژوهشگران و فناوران معاونت علمی به اتمام رسیده اظهار کرد: با توجه به آگاهی جوامع از مضرات پرتوهای فرابنفش و به تبع آن گستردگی کاربرد محصولات دارای ویژگی محافظت در برابر پرتوهای فرابنفش (موسوم به محصولات ضد آفتاب)، و هم چنین عوارض جانبی ترکیبات موثر موجود در فراورده ها، ارزیابی کیفیت این محصولات به لحاظ تعیین دقیق مقدار جاذب های فرابنفش و ترکیبات نگهدارنده (ضد میکروب ها)، این محصولات از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است.

وی در ادامه درباره اهداف این پروژه گفت: انجام این طرح با اهدافی همچون ارائه روشی نوین برای تعیین مقدار همزمان جاذب های فرابنفش و نگهدارنده های ضد میکروبی، رفع مزاحمت ناشی از پیچیدگی بافت نمونه ها، تسهیل مراحل آماده سازی نمونه، افزایش سرعت انجام آزمون ها، کاهش مصرف مواد و حلال های شیمیایی و در نتیجه کاهش هزینه های اقتصادی و محیط زیستی و ارائه کاربردهای نوین و موثر از روش های آماری و ایجاد امکان به کارگیری آن ها در بهبود کیفیت نتایج آنالیز انجام شد.

عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی همچنین بیان کرد: نه تنها در کشور، بلکه در سطح بین المللی نیز این تحقیق به عنوان نخستین نمونه محسوب می شود و گزارش مشابهی در این مورد وجود ندارد. البته، به کارگیری روش های آماری در شیمی تجزیه (که به نام کمومتریکس شناخته می شود) سابقه ای بیش از نیم قرن دارد و در حال حاضر محققان بسیاری در زمینه گسترش روش های کمومتریکس و کاربردهای جدید آن فعالیت می کنند.

سالمی در توضیح این طرح نیز عنوان کرد: در این طرح پژوهشی یک روش کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا برای اندازه گیری همزمان یازده جاذب فرا به همراه  چهار نگهدارنده ضد میکروبی از خانواده پارابن که به صورت استاندارد مصوب در سراسر جهان در محصولات ضدآفتاب بکار برده می شوند، توسعه یافته و مطابق دستورالعمل های استاندارد بین المللی اعتباربخشی شده است. علیرغم توانایی شناخته شده کروماتوگرافی در جداسازی اجزای مخلوط های پیچیده، هم پوشانی پیک آنالیت ها با یکدیگر یا مزاحمت اجزای بافت نمونه، عموماً باعث ایجاد خطاهای موثر در نتایج آنالیز و هم چنین طولانی و پرهزینه شدن فرایند کروماتوگرافی می شود.

 وی ادامه داد: در این طرح برای کاهش زمان آنالیز و رفع مزاحمت اجزای بافت نمونه و خط زمینه و دیگر سیگنال های ناخواسته از روش های طراحی آزمایش و تکنیک های نوین آماری  و کمومتریکس استفاده شده است.  به لحاظ حوزه کاربرد، می توان به مواردی مانند آزمایشگاه های کنترل کیفیت صنایع تولید کننده محصولات آرایشی و بهداشتی و هم چنین، مراکز نظارتی، مانند اداره غذا و دارو و یا موسسه استاندارد اشاره کرد.

سالمی به دستاوردهای انجام این طرح اشاره کرد و گفت: با استفاده از نتایج این طرح، آزمایشگاه های کنترل کیفیت، مراکز تحقیقاتی و هم چنین سازمان های مرجع نظارتی، روشی معتبر، سریع، کم هزینه و به لحاظ اجرایی ساده، برای تعیین مقدار این ترکیبات در محصولات آرایشی و بهداشتی تولید شده در داخل و یا محصولات وارداتی در اختیار خواهند داشت. هم چنین، با اعمال اصلاحات جزئی در فرایند آنالیز ارائه شده در این طرح، می توان دامنه کاربرد روش را به محصولات غذایی، محصولات زراعی و هم چنین انواع نمونه های محیط زیستی و بیولوژیک نیز تعمیم داد.