پژوهشگر واحد علوم و تحقیقات با همکاری محققانی از دانشگاه‌های بریتانیا، کانادا و آمریکا موفق به سنتز نانوذراتی شدند که به کمک آنها، ازدیاد برداشت از مخازن نفت به میزان ۱۳ درصد افزایش می‌یابد.

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی فناوری و نوآوری، به نقل از واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد، گشتاسب چراغیان یکی از محققان این طرح گفت: در حال حاضر به‌ منظور اعمال عملیات ازدیاد برداشت از موادی موسوم به عوامل فعال سطحی یا سورفکتانت استفاده می‌شود که استفاده از این مواد موجب می‌شود تا برداشت مخازن از ۳۰ درصد به ۴۵ درصد افزایش یابد.

وی ادامه داد: در این طرح نانوذراتی سنتز شدند که استفاده از آنها در کنار مواد فعال سطحی اضافه برداشت از مخازن نفت را به میزان ۵۸ درصد می‌رساند.

این محقق اظهار داشت: در حال حاضر عمر بیشتر مخازن نفتی دنیا به نیمه دوم خود رسیده است، به همین دلیل میزان برداشت نفت از آنها به ‌طور قابل‌ ملاحظه‌ای کاهش یافته است بنابراین شرکت‌های نفتی از روش‌های ازدیاد برداشت با استفاده از فناوری‌های نوین برای بهره‌وری بیشتر در برداشت از ذخایر نفتی استفاده می‌کنند.

به گفته چراغیان، تولید نانومواد با خصوصیت معین می‌تواند بازدهی برداشت از مخازن را بهبود بخشد.

وی خاطرنشان کرد: در این پروژه با به ‌کارگیری نانو فیوم سیلیکا، میزان برداشت نفت سنگین را که یکی از موارد پر چالش در صنایع بالادستی است، افزایش دادیم. سازوکار عملکرد این نانوذرات بدین شکل است که با ورود این ذرات میزان چسبندگی سورفکتانت کاهش می‌یابد و در کنار آن با تغییر میزان ترشوندگی، بهبود عملکرد سیال تزریقی حاصل می‌شود، در نتیجه سطح‌ فعال آنها افزایش چشمگیری می‌یابد.

این محقق با تاکید بر اینکه این مواد به‌ صورت گسترده‌ای بر روی کشش سطحی سیال مخزن اثر گذاشته و میزان گرانروی آن را کاهش می‌دهند، به بیان نحوه سنتز و ارزیابی نانوذرات پرداخت و گفت: برای این منظور در فاز اول تیم مطالعات آزمایشگاهی خود را بر ساخت نانوذره سیلیکا مورد استفاده در شرایط مخزن متمرکز کرد و در فاز بعد بهینه‌سازی نانوذره‌ سنتز شده با سیال تزریقی در دستور کار قرار گرفت.

چراغیان، شناسایی و تعیین اثرات پیش فرآوری و همچنین تعیین خواص نانوساختارها و نانوذرات حاصل را با استفاده از روش‌های  FTIR، TEM، XRD، SEM  و انجام آزمون وزن سنجی حرارتی از دیگر اقدامات انجام شده در این مطالعات نام برد.

وی یادآور شد: بر اساس نتایج به ‌دست‌آمده می‌توان اذعان کرد که با اضافه کردن ۲ درصد وزنی از نانوذرات سیلیکا فیوم به مواد فعال سطحی اضافه برداشت به میزان ۱۳ درصد نسبت به زمانی که تنها از سورفکتانت استفاده شده بود، رشد داشته است.

نتایج این تحقیقات که حاصل تلاش‌های گشتاسب چراغیان پژوهشگر دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران، اندرو بارن استاد دانشگاه رایس آمریکا، سجاد کیانی دانشجو دکتری دانشگاه سوانسی، شیرین الکساندر پژوهشگر دانشگاه سوانسی ولز و نشاط ناصر استاد دانشگاه کلگری کانادا اجرایی شده در مجله Industrial & Engineering Chemistry Research  با ضریب تاثیر ۲.۸۴۳ منتشر شده است.

استفاده‌ صحیح از منابع نفتی جهان به ‌منظور افزایش طول عمر آنها و برخورداری نسل‌های آینده از این ذخایر ایجاب می‌کند تا با مدیریت صحیح این منابع آشنا شویم.

از نکات قابل‌ توجه در مدیریت مخازن اتخاذ روش‌هایی برای حفظ و صیانت مخزن، بالا بردن راندمان تولید و سعی بر نگه داشتن آن در حد مطلوب در طول زمان است. معمولا ۳۰ درصد از نفت به ‌طور طبیعی از مخزن برداشت می‌شود و ۷۰ درصد آن نیازمند به‌ کارگیری روش‌هایی موسوم به روش‌های ازدیاد برداشت است.

فرآیند ازدیاد برداشت نفت به مجموعه‌ روش‌ها و فرایندهایی گفته می‌شود که طی آن تلاش با استفاده از انرژی یا مواد خارج از میدان نفت، میزان نفت خامی که استخراج آن با روش‌های معمولی امکان‌پذیر یا مقرون‌به‌صرفه نیست، استخراج شده و مورد بهره‌برداری قرار گیرد.