پایگاه خبری تحلیلی فناوری و نوآوری

نخستین برنامه از بخش اول این تفاهم‌نامه شامل توسعه تولید 11 قلم کالا دانش‌بنیان است که توانمندی تولید آنها در کشور وجود دارد. اقلام شامل این موارد است: بذر منوژرم چغندرقند، پایه‌های کشت بافتی عاری از ویروس، واکسن تب برفکی، کود آلی اسید هیومیک، فرآورده‌های کنترل بیولوژیک آفات، تولید بهبود دهنده‌های آرد، سیستم هوشمند آبیاری، طراحی و ساخت اتاق کشت بافت، اویشیت، دستگاه کارنده، داشت و برداشت، شناسه دام.

در این بخش معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری در مشارکت تدوین مکانیزم‌های اجرایی و حمایتی، همچنین اختصاص یارانه‌های معطوف به تحریک تقاضا متعهد می‌شود.

وزارت کشاورزی نیز تعهد دارد تا یارانه‌های نهاده‌ها به محصولات دانش‌بنیان و نیز خرید ضمانتی از محصولات دانش‌بنیان یا محصولات تولید شده بر اساس نهاده‌های دانش‌بنیان را اولویت بگمارد.

از دیگر تعهدات این وزارتخانه ترویج استفاده از محصولات دانش‌بنیان در سطح مزارع و مصرف‌کنندگان و جهت‌دهی به خریدهای عمومی و دولتی است. همچنین استفاده از ظرفیت بانک کشاورزی و صندوق بیمه کشاورزی و نیز نظارت بر کیفیت محصولات و تدوین استاندارد از دیگر تعهدات وزارت جهاد کشاورزی خواهد بود.

برنامه دوم این بخش جهت‌دهی به تقاضای عمومی و خصوصی و همچنین تدوین حمایت‌های مناسب جهت تحریک تقاضای تجهیزات و ماشین‌آلات دانش‌بنیان در بخش کشاورزی است.

ابزار اجرایی این برنامه سامانه ساخت داخل بخش کشاورزی است. در این راه معاونت علمی برای مشارکت در تدوین مکانیزم‌های اجرایی و حمایتی نمایشگاه و همچنین بسیج ابزارهای حمایتی این معاونت در قالب لیزینگ و یارانه حمایت تا سقف 50 میلیارد ریال متعهد شده است.

وزارت جهاد کشاورزی نیز در راستای مشارکت در تدوین مکانیزم‌های اجرایی و حمایتی نمایشگاه، جهت‌دهی به خریدهای بخش خصوصی و سازمان‌های دولتی به تأمین احتیاجات از نمایشگاه ساخت داخل و  همچنین طراحی مکانیزم‌های حمایتی و تخصیص مناسب منابع برای حمایت از محصولات دانش‌بنیان حداقل به میزان 50 میلیارد ریال متعهد شد.
 
بخش دوم: اقدامات پشتیبان

بخش دوم این تفاهم‌نامه شش اقدام پشتیبان را شامل می‌شود. نخستین اقدام تأسیس صندوق ملی حمایت از توسعه محصولات دانش‌بنیان در بخش کشاورزی که ایجاد نهاد تخصصی مالی و کشاورزی برای حمایت از توسعه محصولات فناورانه و نوآورانه بخش کشاورزی از جمله آن است.

دومین اقدام این بخش شناسایی تولیدکنندگان داخلی باکیفیت و تدوین نظام حمایتی هدفمند در 12 گروه محصولی دانش‌بنیان است.  تاکنون 485 شرکت تولیدکننده محصولات دانش‌بنیان در بخش کشاورزی شناسایی‌شده‌اند که 123 مورد در کارگروه «ارزیابی و تشخیص صلاحیت شرکت‌های دانش‌بنیان و نظارت بر اجرا» به‌عنوان شرکت دانش‌بنیان شناخته می‌شوند.

این 485 شرکت در 12 طبقه بر اساس محصول تولیدی دسته‌بندی‌شده. همچنین 96 مورد پروژه در 12 دسته محصولی، توسط شرکت‌های تولیدکننده محصولات دانش‌بنیان معرفی شده‌اند.

اقدامات عملیاتی در این اقدام طراحی مکانیزم ارزیابی و رتبه‌بندی توانمندی‌های شرکت‌ها به متنی بر ارزیابی کیفیت، میزان داخلی سازی، سطح فناورانه محصولات، میزان برطرف کردن نیاز و پاسخگویی به تقاضا، میزان نوآورانه بودن محصولات و غیره است.

از دیگر اقدامات در این قدم می‌توان به ارزیابی شرکت‌های داخلی و رتبه‌بندی آنها و طراحی بانک اطلاعات شرکت‌های توانمند داخلی و محصولات آن‌ها اشاره کرد.

سومین اقدام در این بخش تأسیس پارک تخصصی کشاورزی و مراکز رشد واحدهای فناوری کشاورزی وابسته به پارک فناوری پردیس معاونت علمی ذکر شده است.

به‌منظور ایجاد بستری مناسب برای تحقق اقتصاد دانش‌بنیان به‌عنوان زیرساخت اصلی اقتصاد مقاومتی و در اجرای سیاست‌های کلی علم و فناوری ابلاغی توسط مقام معظم رهبری به‌ویژه بند 2-5 آن مبنی بر «حمایت از تأسیس و توسعه شهرک‌ها و پارک‌های علم و فناوری» این بند در برنامه اقدام مشترک قرار خواهد گرفت.

از جمله دیگر اهدافی که موجب حضور این برند در اقدامات مشترک شد اهداف و سیاست‌های دولت تدبیر و امید در جهت‌دهی سرمایه‌های اجتماعی به‌سوی کسب‌وکارهای دانش‌بنیان و نیز به‌منظور گسترش زیرساخت‌های توسعه فناوری و حمایت از فعالیت‌های دانش‌بنیان است.

همچنین توسعه ساختارها و زیربناهای لازم برای رشد فعالیت‌های دانایی محور بخش کشاورزی، به‌ویژه ایجاد مراکز رشد از دیگر اهداف این بخش است.

چهارمین اقدام در بخش دوم این تفاهم‌نامه همکاری برنامه ترویج محصولات دانش‌بنیان بخش کشاورزی است. از اهم برنامه‌های این اقدام می‌توان به استفاده از شبکه توزیع و فروش شرکت خدمات حمایتی کشاورزی در سراسر کشور برای کمک به فروش محصولات دانش‌بنیان و ترویج استفاده از این محصولات در سطح مزارع و دام‌پروری‌ها اشاره کرد.

دیگر برنامه‌های مهم این اقدام استفاده از شبکه ترویج برای معرفی محصولات فناورانه شرکت‌های دانش‌بنیان به کشاورزان، ایجاد و اشتهار نشان‌های تجاری نظیر «سالم» و «ارگانیک» برای محصولات دانش‌بنیان دارای استانداردهای لازم برای توسعه بازار و صادرات محصولات دانش‌بنیان است.

پنجمین اقدام از این بخش برگزاری همایش شرکت‌های دانش‌بنیان بخش کشاورزی نام‌برده شده است. به‌منظور رفع و تعدیل مسائل و مشکلات مبتلابه تولید، تقاضا و صادرات محصولات دانش‌بنیان بخش کشاورزی، پیشنهاد برگزاری همایش شرکت‌ها و مؤسسات دانش‌بنیان بخش با محوریت وزارت جهاد کشاورزی و معاونت علمی، همکاری تمام دستگاه‌های دولتی ذی‌ربط و محصور کلیه شرکت‌های دانش‌بنیان بخش را دارد.
قدم ششم و آخرین قدم از بخش دوم این تفاهم‌نامه مشترک میان معاونت علمی و وزارت جهاد کشاورزی طراحی و راه‌اندازی سامانه شرکت‌های دانش‌بنیان بخش کشاورزی است.

انتظارات کلی از ایجاد سامانه شرکت‌های دانش‌بنیان بخش کشاورزی ارائه خدماتی بر مبنای توسعه فناوری و تجاری‌سازی در حوزه کشاورزی خواهد بود.

این خدمات شامل مواردی چون بازار مجازی کالاها و خدمات فناوری بنیان بخش کشاورزی، درج و نمایش نیازهای فناوری بنیان و حجم نیاز سالیانه بازار بخش کشاورزی (که قابلیت تأمین توسط شرکت‌های دانش‌بنیان را دارد) توسط معاونت‌های اجرایی، سازمان‌ها و شرکت‌های وزارت جهاد کشاورزی است.

همچنین تأمین فرآیند متمرکز دسترسی و دریافت مجوزها و پروانه‌های موردنیاز شرکت‌های دانش‌بنیان، بررسی و ارزیابی طرح‌ها، ایده‌ها و انتخاب طرح‌های باقابلیت سرمایه‌گذاری، ارتباط با بازار و مشتریان، مشارکت و سرمایه‌گذاری در توسعه طرح‌ها و ایده‌ها، ثبت حقوق مالکیت فکری و معنوی، مذاکرات تخصصی با سرمایه‌گذاران و فروش مصادیق مالکیت فکری را شامل خواهد شد.