شرکت دانش‌بنیان، شرکت یا موسسه خصوصی یا تعاونی به شمار می‌روند، که به‌منظور هم افزایی علم و ثروت، توسعه اقتصاد دانش‌محور، تحقق اهداف علمی و اقتصادی (شامل گسترش و کاربرد اختراع و نوآوری) و تجاری‌سازی نتایج تحقیق و توسعه در تلاش‌اند.

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی فناوری و نوآوری؛ شرکت دانش‌بنیان، شرکت یا موسسه خصوصی یا تعاونی به شمار می‌روند، که به‌منظور هم افزایی علم و ثروت، توسعه اقتصاد دانش‌محور، تحقق اهداف علمی و اقتصادی (شامل گسترش و کاربرد اختراع و نوآوری) و تجاری‌سازی نتایج تحقیق و توسعه در تلاش‌اند. سرمایه اصلی در این شرکت ها، نیروی انسانی متخصص و توان تحقیق و توسعه بالای آنهاست. به همین دلیل در این شرکت‌ها حفظ حقوق معنوی و نیروی انسانی از اهمیت بالایی برخوردار است.  بر همین اساس، معاونت علمی و فناوری با حمایت های متنوعی سعی در حفظ و ارتقای این شرکت ها نموده است. اما پیش از اینکه شرکت‌ها بتوانند از این خدمات حمایتی بهره‌مند گردند، نیاز است تا به عنوان یک شرکت دانش بنیان به تایید برسند.

تاریخچه حمایت از شرکت‌ها و مؤسسات دانش‌بنیان

ابتدای سال 86 در معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری ایده ای مبنی بر لزوم وجود قانون مستقل برای حمایت از شرکت‌ها دانش بنیان و تجاری سازی نوآوری ها و اختراعات شکل گرفت که با پیگیری های انجام شده، درنهایت موجب ارائه لایحه ای با همین عنوان در مهرماه 87 به مجلس شورای اسلامی شد. این لایحه در دی‌ماه 87 به‌صورت عادی وارد مرحله بررسی در کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شد که درنهایت در اردیبهشت‌ماه 89، لایحه برای طرح در صحن علنی مجلس از سوی کمیسیون به هیئت‌رئیسه مجلس ارسال شد که تصویب آن 6 ماه طول کشید و در آبان ماه 89 به تصویب نهایی رسید و در آذرماه 89 از سوی رئیس‌جمهور وقت به معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهور و وزارت علوم، تحقیقات و فناوری برای اجرا ابلاغ شد.

در ابتدای سال 86 در معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری ایده‌ای مبنی بر لزوم وجود قانون مستقل برای حمایت از شرکت‌ها دانش‌بنیان و تجاری‌سازی نوآوری‌ها و اختراعات شکل گرفت و در نهایت لایحه‌ای با این عنوان در مهرماه 87 تصویب شد. این لایحه در نهایت پس از بحث و بررسی در کمیسیون آموزش و صحن علنی مجلس، در آبان ماه 89 به تصویب نهایی رسید و در آذر ماه 89 از سوی رئیس جمهور وقت به معاونت علمی و فناوری ریاست جمهور و وزارت علوم، تحقیقات و فناوری برای اجرا ابلاغ شد.

قانون تشکیل صندوق نوآوری و شکوفایی و معافیت‌های گمرکی و مالیاتی از جمله موارد مهم در این قانون است. رکن دیگر قانون، آیین‌نامه اجرایی آن با محوریت ارزیابی و تشخیص شرکت‌ها است که مهمترین بخش آن تشکیل «کارگروه ارزیابی و تشخیص صلاحیت شرکت‌ها و موسسات دانش‌بنیان و نظارت بر اجرا» است.


چگونه می‌توان دانش‌بنیان شد

اولین قدم برای دانش بنیان شدن، ثبت رسمی شرکت به صورت عادی است. به این معنی که  ابتدا باید شرکت‌ها به صورت عادی در اداره کل ثبت شرکت‌های سازمان ثبت اسناد و املاک کشور ثبت شوند. درباره امکان استفاده از مزایای قانون، در زمان ثبت شرکت نمی‌توان اظهار نظر کرد و ارزیابی بر مبنای عملکرد شرکت‌ها پس از ثبت و فعالیت شرکت انجام می‌شود.

در مرحله بعدی، شرکت‌های متقاضی باید وارد سامانه www.danesbonyan.ir  شده و پس از مطالعه قوانین و آیین نامه ها اقدام به ثبت نام کرده تا مورد ارزیابی قرار گیرند.
گفتنی است، ایجاد درگاه یکسان برای همه شرکت های متقاضی از تمام نقاط کشور یکی از دغدغه های اصلی دبیرخانه کارگروه ارزیابی و تشخیص صلاحیت بود که منجر به راه اندازی سامانه reg.daneshbonyan.ir  شد. بدین ترتیب از همان ابتدای اجرای قانون حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان، همه آنچه در فرآیند ثبت نام و ارزیابی رخ می‌دهد در دسترس شرکت‌ها است.

در گام سوم، دبیرخانه کارگروه پس از بررسی اولیه اسناد و مدارک شرکت، آن را به کارگزار جهت ارزیابی ارجاع می¬دهد. کارگزار با بررسی فنی محصولات شرکت در بازدید حضوری، اطلاعات خود را در سامانه ارزیابی بارگذاری میکند.

درگام چهارم، پس از تایید اطلاعات و تطبیق ارزیابی با آیین‌نامه از سوی دبیرخانه، نتیجه به کارگروه ارزیابی و تشخیص صلاحیت شرکت‌ها و موسسات دانش‌بنیان ارائه می¬نماید.
در گام نهایی، پس از بررسی پرونده شرکت در کارگروه، دبیرخانه کارگروه نتیجه نهایی را به شرکت اعلام می‌کند.

در همین راستا، شرکت ها و موسساتی که شاخص های موجود در آیین نامه تشخیص صلاحیت شرکت ها و موسسات دانش بنیان را داشته باشند و بعد از طی مراحل ارزیابی از طریق کارگروه ارزیابی و تشخیص شرکت ها و موسسات دانش بنیان و نظارت بر اجرا تایید شوند به یکی از سه دسته دانش بنیان نوپا، دانش بنیان صنعتی و دانش بنیان تولیدی شناخته خواهند شد و میتوانند از مزایای قانون حمایت از شرکت های دانش بنیان استفاده نمایند. به عنوان نمونه این شرکت ها پس از تایید، به صندوق نوآوری و شکوفایی معرفی می‌شوند تا طرح خود را به آن صندوق ارائه و از تسهیلات مربوطه با توجه به اساسنامه صندوق استفاده کنند. تمدید استفاده از این مزایا منوط به ارزیابی مجدد و کسب شرایط لازم در آیین نامه خواهد بود.

بر اساس این گزارش، از زمان آغاز فرآیند ثبت نام در سامانه دانش بنیان تاکنون بیش از 20 هزار نام کاربری در این سامانه ایجاد شده است که از این میزان، حدود 11 هزار نام کاربری با تکمیل اطلاعات وارد فرآیند ارزیابی شده اند.