استیون هاوکینگ، فیزیکدان و دانشمند برجسته انگلیسی و مدیر تحقیقات مرکز کیهان‌شناسی نظری دانشگاه کمبریج، در 8 ژانویه 1942 در شهر دانشگاهی آکسفورد، انگلستان زاده شد.
به گزارش پایگاه خبری تحلیلی فناوری و نوآوری، پدر و مادرش از طبقه متوسط بودند و زندگی ساده در خانه‌ای شلوغ و فرسوده اما مملو از کتاب، داشتند. فرانک پدر خانواده پزشک متخصص در بیماری‌های مناطق گرمسیری بود و به همین جهت نیمی از سال را به سفرهای پژوهشی در مناطق آفریقایی می‌گذراند.
تحصیل
استیون هاوکینگ در هفده سالگی به کالج دانشگاه آکسفورد وارد شد تا در آنجا به تحصیل علوم طبیعی، با تأکید بر فیزیک بپردازد. او از همان زمان به اخترفیزیک و کیهان‌شناسی علاقه‌مند شد زیرا در خود کنجکاوی شدیدی می‌یافت که به رمز و راز ستارگان و آغاز و انجام کیهان پی ببرد.
در سال آخر تحصیل هاوکینگ در آکسفورد در پاگرد پله‌ها زمین‌خورده و سرش به زمین اصابت کرده بود. در نتیجه، اندکی حافظه‌اش را از دست داده بود.
بیماری
در آغاز بیست و یک سالگی، پدرش تصمیم گرفت او را برای معاینه به بیمارستان ببرد. آزمایش‌هایی که روی او انجام گرفت علائم بیماری بسیار نادر و درمان‌ناپذیری به نام "اسکلروز جانبی آمیوتروفیک" (ALS) را نشان داد. در آن سال پزشکان به وی اعلام کردند که وی دو سال بیشتر زنده نخواهد ماند. این بیماری بخشی از نخاع و مغز و سیستم عصبی را مورد حمله قرار می‌دهد و به تدریج اعصاب حرکتی بدن را از بین می‌برد و با تضعیف ماهیچه‌ها فلج عمومی ایجاد می‌کند به‌طوری‌که به مرور توانایی هرگونه حرکتی از شخص سلب می‌شود.
وی زمانی درباره‌ی سلامتی خود گفت: زمانی که نخستین بار بیماری من، ALS تشخیص داده شد، دو سال زمان برای زندگی کردن داشتم. حالا با گذشت ۴۵ سال از آن زمان، همچنان حال من خوب است.
ازدواج
هاوکینگ در سن بیست و سه سالگی، کار برای دریافت دکتری تخصصی را آغاز کرد، و در ژوئیه‌ی همان سال با جین وایلد ازدواج کرد. در سال 1967 اولین فرزند پسر این زوج، رابرت و در سال 1970 دخترشان بنام لوسی بدنیا آمد. فرزند سوم آنها بنام تیموتی نیز در سال 1979 متولد شد. زندگی مشترک این دو تا سال 1990 ادامه داشت.
رساله دکترای استیون هاوکینگ با عنوان «خواص جهان‌های در حال بسط» در سال ۱۹۶۶ نوشته شده است و در دسترس عموم قرار دارد. هاوکینگ در سن ۲۴ سالگی زمانی که دانشجوی فوق لیسانس "هال ترینیتی کمبریج" بود این پژوهش ۱۳۴ صفحه‌ای را نوشت.
معروف‌ترین آثار
در طول این سال‌ها، استیون هاوکینگ 15 کتاب را به چاپ رسانده است که یکی از آنها کتاب" طرح بزرگ"( The Grand Design) بود، که در اواخر سال ۲۰۱۰ به چاپ رسید. این کتاب پس از چند روز به یکی از پرفروش‌ترین کتاب‌های آمازون تبدیل شد. همچنین کتاب "تاریخچه زمان" او که با رکوردی ۲۳۷ هفته‌ای به عنوان پرفروش‌ترین کتاب در بریتانیا باقی‌ماند باعث شهرتش شد.
وی که به دلیل ابتلا به بیماری اسکلروز جانبی آمیوتروفیک امکان تحرک نداشت، از سیستم جدیدی که با استفاده از هوش مصنوعی تولید شده بود برای صحبت کردن استفاده می‌کرد. شرکت بریتانیایی سوئیفت در ساخت این دستگاه مشارکت داشته است. تکنولوژی هوش مصنوعی این شرکت می‌دانست که پروفسور هاوکینگ چطور می‌اندیشد و بر این اساس واژه‌ای را پیشنهاد می‌داد که این دانشمند قصد استفاده از آن را داشت.
هشدار درباره هوش مصنوعی
وی گفته‌است تلاش‌ها برای آفریدن هوش مصنوعی، تهدیدی برای وجود بشر است. توسعه کامل تکنولوژی هوش مصنوعی می‌تواند پایان نژاد بشر باشد. هشدار این دانشمند درباره تکنولوژی است که خود او نمونه‌ای ساده از آن را برای برقراری ارتباط(سخن گفتن) استفاده می‌کرد. هاوکینگ می‌گوید، نسخه‌های ابتدایی هوش مصنوعی که تاکنون ابداع شده‌اند مفید بوده‌اند با وجود این، از تبعات آفرینش تکنولوژی که بتواند با انسان برابری کند یا از او پیشی بگیرد ابراز نگرانی کرده است.
یکی از دستاوردهای بزرگ هاوکینگ(که آن را با جیم هارتل سهیم است) ایجاد نظریه جهان بدون مرز در سال 1983 می‌باشد.
مهمترین دستاوردهای پژوهشی
زمینهٔ پژوهشی اصلی وی کیهان‌شناسی و گرانش کوانتومی است. از مهمترین دستاوردهای وی مقاله‌ای است که به رابطهٔ سیاه‌چاله‌ها و قانون‌های ترمودینامیک می‌پردازد. او نشان می‌دهد که سیاه‌چاله‌ها بعد از مدتی به وسیلهٔ زوج‌های ذرات مجازی که در افق رویداد آن تشکیل می‌شود، نابود می‌شوند که همین زوج ذرات پیش‌بینی می‌کند که سیاه چاله‌ها باید امواجی از خود تابش کنند، که امروزه این امواج به نام تابش هاوکینگ و گاهی(تابش بِکستِین-هاوکینگ) خوانده می‌شوند. مقالهٔ مشترک استیون هاوکینگ و پنروز که در سال ۱۹۷۰ منتشر شد و ثابت می‌کرد که اگر نسبیت عام درست باشد و جهان دارای آن مقدار ماده که مشاهده می‌کنیم باشد، باید تکینگی انفجار بزرگ در گذشته رخ داده باشد.
وی اعلام کرده که یک سیاهچاله کوچک به اندازه یک کوه پرتو ایکس و پرتو گاما از خود به اندازه ۱۰ میلیون مگاوات ساطع می‌کند که برای تأمین برق تمام جهان کافی است. هاوکینگ خودش هشدار داده که احتمالاً بسیار سخت خواهد بود که بدون آنکه این انرژی به انسانها آسیب بزند و تمدن بشری را نابود کند، بتوان از آن استفاده کرد و سیاهچاله را به اصطلاح تحت کنترل خود درآورد. یک راهکار این است که سیاهچاله در مدار زمین و فاصله مناسب از ما قرار بگیرد تا بتوان از انرژی ساطع شده استفاده کرد. هنوز اما کسی در دنیا نتوانسته‌است سیاهچاله کوچک را پیدا کند.
تجربه شناور بودن در بی‌وزنی
هاوکینگ در سال 2007 در سن 65 سالگی گام مهمی در جهت سفر به فضا برداشت. در هنگام بازدید از مرکز فضایی کندی در فلوریدا، او فرصتی را برای محیط بدون گرانش تجربه کرد و صندلی چرخدار خود را با توجه به جاذبه صفر شناور نماید. این خدمات شامل یک هواپیمای سواری بود که در آن صعود و فرودهای ناگهانی و پُرشیب آن به سرنشینان اجازه تجربه بی‌وزنی در پرواز را برای چند بار که هر کدام حدود 25 ثانیه دوام داشتند، می‌داد. هاوکینگ که پس از دهه‌ها توانست از صندلی چرخدار خود جدا شود، حتی قادر به اجرای پشتک‌های ژیمناستیکی شد.
او در بیانیه‌ای در سال 2007 گفت: زندگی روی زمین در معرض خطر فزاینده‌ای از جمله بروز ناگهانی گرمایش جهانی، جنگ هسته‌ای، یک ویروس مهندسی شده ژنتیکی و دیگر خطرات است. من فکر می‌کنم که اگر انسان به فضا نرود هیچ آینده‌ای ندارد.
با توجه به همه فعالیت‌های هاوکینگ در زمینه کیهان‌شناسی، قابل درک است که مردم علاقمند به نظریه‌های وی در مورد امکان وجود زندگی بیگانگان فضایی باشند. در طول جشن سالگرد 50 سالگی ناسا در سال 2008، از هاوکینگ برای سخنرانی دعوت به عمل آمد و او در این سخنرانی به عقاید خود اشاره کرده بود.
او بیان کرده بود که با توجه به وسعت جهان می‌تواند امکان وجود زندگی بیگانگان در جایی از این جهان وجود داشته باشد و ممکن است این نوع حیات بسیار ساده و یا حتی هوشمندانه باشد. هاوکینگ گفت: زندگی ابتدایی بسیار محتمل‌تر و فراوان است و حیات هوشمندانه کمی نادرتر و از واقعیت به دور است و برخی می‌گویند که حیات هوشمندانه هنوز بر روی زمین نیز شکل نگرفته است.
هاوکینگ در سال 2014 در میان دانشمندان برتر دیگر، در مورد خطرات احتمالی هوش مصنوعی یا AI صحبت کرد و خواستار تحقیق بیشتر در رابطه با تمام توانایی‌های هوش مصنوعی شد. آنها همچنین در جلسه‌ای نظرات خود را در باره فناوری هوش مصنوعی بیان و به این نتیجه رسیدند که موفقیت ساخت هوش مصنوعی، بزرگترین رویداد در تاریخ بشر خواهد بود. متاسفانه، ممکن است آخرین کار باشد، مگر اینکه ما یاد بگیریم که چگونه از خطرات جلوگیری کنیم.
ساخت فیلم سینمایی از زندگی هاوکینگ
"نظریه‌ی همه‌چیز "(The Theory of Everything) فیلمی در سبک درام و زندگی‌نامه‌ای به کارگردانی جیمز مارش است که در سال ۲۰۱۴ منتشر شد. آنتونی مک‌کارتن فیلم‌نامهٔ این فیلم را بر پایهٔ کتاب "سفر به بی‌نهایت: زندگی من با استیون" نوشتهٔ "جین وایلد هاوکینگ"، همسر استیون هاوکینگ نگاشته است.
بازیگران فیلم "نظریه همه چیز" در کنار هاوکینگ و جین وایلد هاوکینگ
جوایز و افتخارات به جز نوبل
در طول زندگی حرفه‌ای خود در شاخه فیزیک، هاوکینگ موفق به کسب مجموعه‌ای فوق العاده از جوایز و افتخارات متعدد شده است.
در سال 1974 او به آکادمی سلطنتی علوم انگلستان ملحق شد و یک سال بعد پاپ پل ششم به او و راجر پنرز مدال طلای "علوم پیوس ششم" را اعطا کرد. او همچنین از انجمن سلطنتی، مدال‌های آلبرت اینشتین و هاگز را نیز دریافت کرد. هاوکینگ در جهان آکادمیک تا اندازه‌ای درخشید که توانست در سال 1979 کرسی استادی "لوکاسی" ریاضیات را در دانشگاه کمبریج انگلستان کسب کند، جایگاهی که وی برای 30 سال بعد آن را حفظ کرد. تاریخچه این سمت معتبر به سال 1663 برمی‌گردد و دومین کسی که موفق به کسب این مقام شد، کسی نبود جز ایزاک نیوتن.
در سال 1980 هاوکینگ رتبه "فرمانده امپراتوری بریتانیا" را دریافت کرد
که در انگلستان این مقام تنها قدمی با "شوالیه" شدن فاصله دارد. او همچنین
نشان افتخاری را به دلیل به رسمیت شناختن خدمات ملی خود دریافت کرد. در سال
2009 به هاوکینگ بالاترین افتخار غیرنظامی ایالات متحده یا همان مدال
"آزادی ریاست جمهوری" اهدا شد. در مجموع هاوکینگ به حداقل 12 درجه افتخاری
نائل شد. با این حال نام او هنوز در بین گیرندگان جایزه نوبل ثبت نشده است.
وی صبح روز چهاردهم مارس ۲۰۱۸ در سن ۷۶ سالگی در منزلش واقع در کمبریج درگذشت.
جملات و نظریات معروف درباره زندگی
این فیزیکدان مشهور در طول حیات جملاتی دربرگیرنده تمام مسائل زندگی نیز گفت که در این مقاله چند نمونه از آنها را بیان می‌کنیم.
درباره‌ی ناتوانی جسمی: توصیه‌ی من به سایر افراد ناتوان و از کار افتاده می‌تواند این باشد که روی چیزهایی تمرکز کنید که ناتوانی شما، مانع از خوب انجام دادن آن نمی‌شود و هرگز افسوس چیزهایی که مخل آن هستند را نخورید. نگذارید روحتان، مانند بدنتان، ناتوان باشد.
توصیه‌های او به سه فرزندش: نخست، یادتان باشد که نگاهتان رو به ستارگان باشد، نه به پاهایتان. دوم، هرگز تسلیم کار نشوید. کار به شما معنا و هدف می‌دهد و زندگی بدون آن پوچ است. سوم، اگر به اندازه‌ی کافی خوش‌شانس بودید که عشق را بیابید، یادتان باشد که عشقتان آنجاست و دورش نیندازید.
درباره‌ی آگاهی: بزرگترین دشمن انسان ناآگاهی و جهل نیست، بلکه توهم دانستن است.
