تنها بخشی از شاهکارهای هنری که قبل از دوره مدرن توسط هنرمندان خلق شده‌اند امروزه در دسترس هستند و بسیاری از آنها یا ناپدید، دزدیده و یا گم شده‌اند و یا به دست فراموشی سپرده شده‌اند.

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی فناوری و نوآوری،  موزه‌ای را تصور کنید که شامل همه آثار هنری است که تاکنون از دست‌ رفته‌اند، مطمئنا تعداد آثار چنین موزه‌ای از آثاری که امروزه در همه موزه‌های جهان نگهداری می‌شوند بیشتر خواهد بود.

تنها بخش کوچکی از آثار هنری که توسط هنرمندان پیشامدرن خلق شده‌اند امروز باقی مانده و دسترس هستند و این درصد درباره آثار هنری دنیای کهن بسیار ناچیزتر هم خواهده بود. بسیاری از این شاهکارهای هنری قطعا نابود شده‌اند و سند نابودی آنها در کتاب‌های تاریخی موجود است، درست مثل برخی از عجایب هفتگانه دنیای باستان و یا مجسمه پیکرهٔ سوار بر اسب اثر «لئوناردو داوینچی» که از سوی فرانسویان به هنگام اشغال میلان در ۱۴۹۹ هدف‌گیری و تکه‌تکه شد؛ و یا اثر نقاشی «چرخه عدالت» از «روخیر فان در ویدن» نقاش برجسته هلندی که در بروکسل به آتش کشیده شد. اما آنچه قوه تخیل ما را بیشتر تحریک می‌کند آثاری نیستند که بر اثر این وقایع تراژدیک نابود شدند بلکه آثار هنری که گم شدند، دزدیده شدند،‌ پنهان شدند و یا فراموش شدند و ممکن است روزی دوباره به چرخه دنیای هنر بازگردند.

یکی از نمونه آثار هنری که برای قرن‌ها گم شده بود نقاشی «سالواتور موندی» اثر «لئوناردو داوینچی» بود که از میان غبار و خاک پیدا شد و پیش از تأیید اصل بودن اثر، آن را به یکی از شاگردان یا پیروان «داوینچی» منتسب می‌کردند که بی‌ارزش قلمداد می‌شد اما امروزه با ۴۵۰ میلیون دلار رکوردار گران‌ترین اثر هنری تاریخ است.

در زیر به این دست آثار هنری اشاره خواهیم کرد که ممکن است روزی پیدا شوند و دنیای هنر را تکان دهند.

* در میان آثار هنری گمشده جهان هیچ اثری به اندازه نقاشی دیواری «نبرد آنگیاری» اثر «لئوناردو داوینچی» معروف نیست. این نقاشی در سال ۱۹۰۵ بر روی دیواری در سالن بزرگ اجتماعات قصر وکیو در فلورانس ایتالیا ایجاد شد. این اثر هنری در واقع دوئلی میان «داوینچی» و «میکل آنژ» بود که سفارش خلق صحنه نبردی دیگر را روی دیوار رو به رو بر عهده گرفته بود. اما نقاشی «نبرد آنگیاری» که در زمان خلع قدرت خاندان مدیچی در فلورانس سفارش داده شده بود هیچگاه تمام نشد. با بازگشت آنها به قدرت «کوزیمو مدیچی» به معمارش «جورجیو وازاری» سفارش داد که سالن بزرگ ساختمان شهرداری را نوسازی و آن را بزرگ کند و دیوارهای ان را با نقاشی‌هایی از فتوحات خاندان «مدیچی» تزئین کند. اما احتمال کمی وجود دارد که «وازاری» که اولین مورخ هنری و از تحسین‌کنندگان «داوینچی» بود روی نقاشی او را دوباره با یک نقاشی دیگر پوشیده باشد. او برای آیندگان نشانه‌هایی قرار داده است! در سالن عظیم "پانصد" (سالونه دی سینکسنتو) قصر وکیو تنها دو کلمه را می‌توان دید: "جستجو کنید و پیدا خواهید کرد"

"نبرد آنگیاری"

محققان معتقدند «وازاری» برای این که نقاشی «داوینچی» را تخریب نکند یک دیوار کاذب روی آن ساخته و سپس سفارش جدید را روی آن کشیده است تا اثر «داونیچی» در امان بماند، تکنیکی که وی پیش از آن برای حفظ «تثلیث مقدس» یکی از مهم‌ترین آثار نقاشی تاریخ اثر «مازاتچو» در زمان نوسازی کلیسای «سانتا ماریا نوولا» حوالی سال ۱۵۷۰ استفاده کرده بود. «تثلیث مقدس» در سال ۱۸۶۰ کشف شد و این امیدواری وجود دارد که «نبرد آنگیاری» اثر «لئوناردو داوینچی» نیز دوباره روشنی روز را ببیند، اما کاوش برای کشف این نقاشی سال‌هاست در پیچ و خم اداری ایتالیا مانده است. داستان این نقاشی در کتاب «نبردهای باخته» نوشته «جاناتان جونز» نیز روایت شده است.

متخصصان هنری در پی نقاشی گمشده داونیچی در قصر وکیو

* «ماسامونه» معروف‌ترین شمشیرساز ژاپن در اوایل قرن چهاردهم میلادی شمشیری افسانه‌ای به عنوان زیباترین شمشیر ساخته شده تا به امروز را ساخت. این شمشیر طی قرن‌ها در مبارزات استفاده می‌شد و نامش را از یکی از صاحبان خود در قرن هفدهم به نام ژنرال «هونجو شیگیناگا» گرفته است. روایت است که یک سامورایی به ژنرال «هونجو» حمله می‌کند و کلاه‌خود او را تنها با یک ضربه به دو نیم می‌کند اما ژنرال در نهایت پیروز نبرد می‌شود و شمشیر سامورایی را به عنوان پاداش می‌گیرد. این شمشیر در سال ۱۹۳۹ به عنوان یکی از گنجینه‌های ملی ژاپن شناخته شد اما این شمشیر در ژانویه ۱۹۴۶ همراه با مجموعه‌ای از ۱۵ شمشیر دیگر توسط فردی که ظاهرا یک افسر متحد آمریکایی بوده ناپدید شد و تا به امروز نشانی از آن نیست.

* در ماه مارس ۱۹۹۰، ۱۳ شی از با ارزش تقریبی ۵۰۰ میلیون دلار از موزه "ایزابلا استوارت گاردنر" در بوستون آمریکا به سرقت رفتند که در میان آنها آثاری از نقاشان نامداری چون «ادوار مانه» و «یوهانس فرمیر» وجود داشت. از این سرقت به عنوان بزرگترین دزدی تاریخ یاد می‌شود و هنوز پس از گذشت سال‌ها نشانی از این آثار نیست. اخیرا پاداش پیدا کردن این آثار هنری مسروقه از ۵ به ۱۰ میلیون یورو افزایش یافته است. گفته می‌شود کسانی که از محل نگهداری این آثار هنری باخبر بوده‌اند دیگر در قید حیات نیستند و مگر این که فردی به صورت تصادفی آنها را مجددا پیدا کند.

نقاشی گمشده "Chez Tortoni" از "ادوار مانه "
پاداش پیدا کردن این تابلو ۱۰ میلیون دلار است

* نقاشی مشهور «ستایش بره» اثر «یان ون آیک» فنلاندی، به تنهایی رکورددار آثار هنری است که بیشترین بار به سرقت رفته‌اند. این نقاشی رنگ روغن در طول شش قرن ۱۳ بار مورد مستقیم جرائم بوده است و شش بار به صورت کلی و یا بخشی از آن به سرقت رفت (در رده دوم نقاشی "یاکوب دگین" اثر «رامبرانت» قرار دارد که چهار بار به سرقت رفته است). تمام ۱۲ بخش (پَنل) نقاشی «ستایش بره» در حال حاضر دست‌نخورده هستند و تنها یک پَنل از آن اصل نیست. این پَنل که تصویرگر "قضات صالح" است در قسمت پایینی و سمت چپ تابلو قرار داشت که در سال ۱۹۳۴ ربوده شد و هیچگاه پیدا نشد. این پَنل سال‌ها در بخشی از یک کلیسای کوچو در مناطق روستایی بلژیک آویزان بوده است اما از محل نگهداری کنونی آن اطلاعاتی در دسترسی نیست. نقاشی «ستایش بره» هم‌اکنون در مکان اصلیش در کلیسای "سنت باوو" در گنت بلژیک نگهداری می‌شود.

"ستایش بره" اثر "یان ون آیک"

* نقاشی «تولد عیسی در حضور قدیس فرانسیس و قدیس لاورنس» از «کاراواجو» نقاش شهیر ایتالیایی در رتبه اول فهرست آثار هنری تحت تعقیب اف‌بی‌آی قرار دارد. این اثر هنری در سال ۱۶۹۶ از کلیسای «سن لونرزو» در شهر پالرمو ایتالیا به سرقت رفت. این نقاشی توسط گروه‌های تبهکاری مافیای ایتالیا ربوده شد و حتی یک خبرنگار بریتانیایی به نام «پیتر واتسون» تا مرز پیدا کردن آن پیش رفت. یکی از خبرچین‌های مافیا بعدها مدعی شد این نقاشی بر اثر زلزله آسیب جدی دیده و خوارک خوک‌ها شد، ادعایی که امیدواریم درست نباشد.

"تولد عیسی" از "کاراواجو"

* نقاشی «شاعر فقیر» اثر «کارل اشپیتسوگ» آلمانی در سال ۱۹۷۶ در قالب یک پرفورمنس آرت و توسط یک هنرمند هلندی به نام «یولای» از گالری ملی برلین دزدیده شد و به خانه یک خانواده فقیر و مهاجر ترکیه‌ای برده شد و روی دیوار آن نصب شد. «یولای» سپس به گالری زنگ زد و آنها را از ماجرای این سرقت باخبر کرد و در نهایت چون این حرکت یک پرفورمنس آرت بود اثر نقاشی دوباره به گالری برگردانده شد. اما این پایان کار نیست و این نقاشی این بار در سال ۱۹۸۹ به صورت واقعی دزدیده شد و دیگر اثری از آن نیست. این نقاشی بسیار مورد علاقه «آدولف هیتلر» بود.

"شاعر فقیر" اثر "کارل اشپیتسوگ"

* کتاب‌های نقاشی «جورجیو وازاری» نقاش، نویسنده، مورخ و معمار ایتالیایی را شاید بتوان مهم‌ترین اثری دانست که می‌تواند در "موزه آثار هنری گمشده" به نمایش گذاشته شود. این موزه متحرک مجموعه‌ای از ۱۲ کتاب بزرگ است که «واساری» در آن نقاشی‌هایی که از هنرمندان معروف قرن ۱۴ تا ۱۶ میلادی چون «میکل‌آنژ» و «جوتو» جمع کرده چسبانده است. «وازاری» تصاویر و موتیف‌های خودش را نیز بر اساس سبک این هنرمندان به این مجموعه کتاب افزود. امروز تنها تعداد انگشت‌شماری از صفحات این کتاب‌ها موجود است. مجموعه کامل این کتاب‌ها در صورت پیدا شدن گنجینه بسیار ارزشمندی خواهد بود.

صفحه‌ای از کتاب بزرگ نقاشی‌های "جورجیو وازاری»

* از میان هفت عجایب دنیای باستان تنها هرم بزرگ جیزه در مصر باقی مانده است اما ممکن است باغ‌های معلق بابل نیز همچنان وجود داشته باشند. باستان‌شناسان اخیرا متوجه شده‌اند که باغ‌های تراس‌دار شاهان آشوری ممکن است اصلا در بابل نبوده باشند و در شهر نینوا واقع شده باشند. زمانی که گروه تروریستی داعش بخش‌هایی از موصل عراق را تخریب کرد، سهوا ساختارهایی ناشناخته از نینوا در دوران باستان را نمایان کرد که پیش از این زیر خاک مدفون بودند. برخی از محققان معتقدند این ساختارها بخشی از باغ‌های تراس‌داری هستند که با توصیفات باغ‌های معلق که گفت می‌شود در بابل قرار داشته‌اند همخوانی بیشتری دارد.

* حراجی متعلقات «ایو سن لورن» طراح مد مشهور فرانسوی در سال ۲۰۰۹ با اعلام به فروش گذاشتن دو مجسمه برنزی خبر ساز شد. این دو مسجمه برنزی سر موش و خرگوشی بودند که پیش از این در فواره کاخ قدیمی و تابستانی پکن نصب شده بودند. این کاخ در سال ۱۸۶۰ توسز سربازان بریتانایی و فرانسوی غارت شد و این دو مجسمه از آن زمان تاکنون گمشده باقی مانده‌اند. هم‌اکنون هشت سر حیوان برنزی از این مجموعه در موزه‌های چین در معرض دید عموم قرار داند اما از مجسمه‌های مار، گوسفند، خروس و اژدها بعلاوه مجسمه‌های موش و خرگوش خبری نیست.