پایگاه خبری تحلیلی فناوری و نوآوری

با بهره‌برداری از این سامانه ایران سومین کشور دارنده این فناوری در سطح جهانی قرار گرفت. مراسم رونمایی از این دستگاه به همراه عقد قرارداد فروش سامانه بین دو شرکت سازنده و متقاضی برگزار شد که نشان از اثبات کارایی صنعتی سامانه باشد. این مراسم با حضور جمعی از صنعتگران حوزه کفش و پوشاک، تیم فناور سازنده دستگاه، کارشناسان، اساتید و پژوهشگران حوزه فناوری نانو در مرکز صنعتی سازی نانوفناوری کاربردی برگزار شد.

این سامانه نخستین نمونه صنعتی پلاسمای سرد تحت خلاء بوده که با نام تجاری Plasma DEJ عرضه شد و گواهی‌نامه نانومقیاس را از ستاد توسعه فناوری نانو معاونت علمی دریافت کرده است. این سامانه قادر است خواص جدیدی بر روی اشیائی که در آن  قرار می‌گیرد ایجاد کند، لذا می‌توان طیف وسیعی از کاربردها برای تولید محصولات جدید را برای آن تصور کرد. در این گزارش علاوه بر بیان ویژگی‌ها و مشخصات این سامانه،‌ به کاربردهای آن در حوزه‌های مختلف صنعتی اشاره می‌کنیم تا با ابعاد و فرصت‌های کارآفرینی و سرمایه‌گذاری  که در پی دارد آشنا شویم.

معرفی سامانه

سامانه پلاسمادژ قادر به ایجاد خواص ویژه روی سطوح اجسام و اشیاء به کمک فناوری پلاسمای سرد تحت خلاء است. این سامانه می‌تواند به صورت کاملاً اتوماتیک فیلم با ابعاد نانومتر را روی سطوح 2 بعدی و 3 بعدی تولید کند و سطوح را آب‌گریز کند. از پلاسمادژ برای پردازش طیف وسیعی از مواد از قبیل منسوجات،مواد پلاستیکی،‌ مواد پلیمری، ادوات و بردهای الکتریکی،‌ انواع فیلترها، سوزن‌ها و ایمپلنت‌های پزشکی می‌توان بهره برد.  

سامانه حاضر در دو مقیاس آزمایشگاهی و صنعتی آماده فروش و خدمات است. در مقیاس آزمایشگاهی بیشتر برای طرح‌های تحقیقاتی و در مدل صنعتی می‌تواند محصولات با کیفیت با خواص جدید،زیست سازگار و پایدار تولید کند.

باتوجه به قابلیت کنترل بسیار بالای فناوری پلاسما، خواص و خصوصیات چون عمر و دوام بالای خواص ویژه مانند آب‌گریزی (ضدآب(، یکنواختی محصول، مصرف پایین مواد اولیه، مصرف پایین انرژی و توانمندی بالا در پوشش کامل منسوجات تکمیل‌شده قابل‌دستیابی است. به‌طور کلی فناوری پلاسمای سرد و از جمله این سامانه به دلایل متعدد تکنولوژی سبز خوانده می‌شود. عدم مصرف مواد شیمیایی،‌ عدم تولید پساب، عدم مصرف آب، مصرف پایین انرژی از جمله دلایل زیست سازگاری این تکنولوژیست.

مزایای سیستم

       پردازش پلاسمایی خشک و بدون نیاز به حرارت نخستین مزیت این سیستم است. به عبارتی برای انجام واکنش نیازی به اعمال حرارت نیست. بعنوان مثال میتوان یک تلفن همراه را در سامانه قرار داد و با اطمینان از اینکه آسیبی نبیند خاصیت ضدآب به آن داد.

دومین مزیت سامانه صنعتی پلاسمای سرد تحت خلاء ماندگاری و دوام خواص آبگریزی است.  این خاصیت با توجه به پیوند قوی آن با سطح ماده کیفیت محصولات تولید شده را بالا می‎برد. مزیت دیگر این سیستم   ایجاد خاصیت ضد آب و ضد لک است.

عدم کاهش تنفس پذیری دیگر مزیت سامانه صنعتی پلاسمای سرد تحت خلاء است که علاوه بر موارد بالا این دو خاصیت توجه تولیدکنندگان پوشاک و کفش را به خود جلب میکند. این ویژگی در ابعاد نانومتری بر روی منسوجات ایجاد می شود از این رو در کفش کتانی یا لباس منافذ عبور هوا سد نمی‌شود.

عدم تغییر رنگ محصول که سبب می شود پس از پردازش هیچ تغییر ظاهری در آن ایجاد نشود و نیز  طراحی بر اساس سفارش مشتری که مدل سامانه متناسب با نیاز مشتری طراحی و اجرا میشود دیگر مزایای این سیستم هستند.

کاربردهای سامانه

 تمیزکاری و ضدعفونی کردن سطوح؛ ایجاد خواص آنتی استاتیک؛ ایجاد خواص آنتی باکتریال؛ رنگ پذیر کردن؛ بهبود چسبندگی؛ ضدآب کردن؛ ضدلک کردن؛ ضدآتش کردن کاربردهای سامانه صنعتی پلاسمای سرد تحت خلاء هستند.

همچنین از کاربردهای صنعتی آن می توان به کاربرد در صنعت الکترونیک و صنعت نساجی اشاره کرد. در صنعت الکترونیک این کاربردها ضد آب کردن بردها و ادوات الکترونیکی؛ جلوگیری از فسفاته شدن و زنگ زدگی بخش های فلزی ادوات الکترونیکی، ضد آب کردن اشیائی مانند تلفن همراه وتبلت، آبگریز کردن بردهای فرکانس بالا بدون اثرگذاری بر مشخصات فرکانسی آنها هستند. صنعت نساجی نیز کاربردهایی چون ضدآب و ضد لک کردن فرشهای ابریشمی و نیز ضدآب و ضد لک کردن منسوج تکمیل شده مانند کفش و کت و شلوار را دارا است.

فرصت های کارآفرینی و سرمایه گذاری

همانطور که اشاره شد این سامانه قادر است خواص جدیدی را بر روی اشیاء ایجاد کند به عنوان مثال یک برد الکترونیکی تحت این پردازش پلاسمایی ضدآب میشود این مساله ارزش افزوده قطعه را بالا میبرد و جایگاه مناسب تری در بازار پیدا می کند. تولید کالای با ارزش افزوده بالاتر شرایط فروش و صادرات را تسهیل می‎کند.