براساس برنامه تدوینی مرکز حوادث غیرمترقبه روسیه, آموزش موقعیتهای پیشبینی نشده خدمه ماموریت آینده ایستگاه فضایی بینالمللی، متشکل از آندری باریسنکو(Andrei Borisenko) فضانورد روسکاسموس و جسیکا میر(Jessica Meir) فضانورد ناسا توسط گروه تمرین مرکز آموزشی گاگارین با مشارکت متخصصان بخش جستجو و نجات شرکت "تولیدات فناوریهای فضایی انرگیا" برگزار شد.
به گزارش پایگاه خبری تحلیلی فناوری و نوآوری، آموزش اقدام در شرایط غیرمنتظره شامل موارد مختلفی از جمله فرود پیشبینی نشده در آب است که به آن فرود "مرطوب" یا "آبکی" نام دادهاند با استفاده از شبیه ساز "اقیانوس-5"(Ocean-5) تولید شده در شرکت تولیدات فناوری فضایی انرگیا صورت میگیرد. این عملیات که باید پس از فرود در آب صورت گیرد طی سه مرحله انجام میشود: ابتدا مرحله به اصطلاح "خشک"، سپس مرطوب که خود شامل دو بخش "طولانی مدت" و "کوتاه مدت".
سرگئی مالاخوف، رئیس بخش جستجو و نجات شرکت تولیدات فناوریهای فضایی انرگیا، درباره وظیفه شرکت طی دوره آموزش کیهاننوردان میگوید: "ما باید با بهرهگیری از شبیه ساز "اقیانوس-5", فضانوردان را با زیر و بم این تمرین و شیوه درست عملیات نجات در آب آشنا کنیم. بخش خشک آموزش فضانوردان با این شبیه ساز در کارگاه انرگیا واقع در شهر کارالیف انجام میشود و متخصصان ما دستورالعملهایی را در اختیار فضانوردان قرار میدهند. ضمنا در همه جلسات تمرینی حاضر هستند تا در صورت هرگونه مشکل و سوال به کمک فضانوردان بیایند.
مرحله بعدی, تمرین عملی در آب است که در چند نقطه مختلف صورت میگیرد. برای این کار, شبیه ساز اقیانوس-5 به محل مورد نظرحمل میشود و بعد از ورود فضانوردان به داخل آن همچنین بسته شدن دریچه و امتحان دستگاه های مخابراتی و ارتباطی, در آب قرار میگیرد. از این به بعد فضانوردان باید طبق دستورالعملهای داده شده در مورد فرود اضطراری در آب عمل کنند.
زمانی که سفینه در آب فرود میآید, فضانوردان باید در داخل سفینه یک سلسله کارها از جمله آمادهسازی برای خروج را انجام دهند. در این مرحله ضمن اطلاع رادیویی به گروه نجات و مشخص کردن منطقه فرود, کلیه اسناد و مدارک پرواز در کیسههای ضد آب مخصوص قرار دهند تا اگر به هر دلیلی آب به داخل سفینه نشت کرد نتواند به آنها آسیب برساند. در مرحله دوم فضانوردان جلیقههای نجات را میپوشند و بالاخره در سفینه را باز میکنند و طبق روش و نظم خاصی به داخل آب میپرند. شیوه پرش و ترک سفینه باید برعکس شیرجه در آب استخر است یعنی فضانورد بعد از قرار گرفتن بر روی لبه دریچه خروج, به پشت بپرد.
مرحله بعدی بر حسب موقعیت محل فرود کوتاه مدت یا طولانی مدت خواهد بود. کوتاه مدت مربوط به زمانی است که امید میرود گروه نجات ظرف چند دقیقه در محل حاضر شوند. در این صورت تنها باد کردن جلیقه نجات کافی است استفاده از فشفشههای دود افکن که به رنگ سرخ و نارنجی هستند برای راهنمایی گروه نجات به همراه فرستادن علایم رادیویی بلافاصله بعد از شناور شدن در آب آغاز میشود. اما اگر وضعیت به گونهای بود که فضانوردان امید به یافتن فوری توسط گروه نجات را نداشتند، عملیات نام طولانی مدت را دارد که فضانوردان باید تلاش کنند از هم دور نشوند و مراقب یکدیگر باشند. امکانات اضافی از قبیل تغییر لباس فضایی به لباس ضد آب مخصوص شنا, برداشتن بسته نیازمندیهای اضطراری شامل آب و غذا و غیره از ضروریات این وضعیت است.
اقیانوس-5 بسیار شبیه به سفینه واقعی سایوز است. این مدل ناو سایوز مجهز به یک دستگاه هوادهی قابل اعتماد است و میتواند تا هر زمانی که فضانوردان بخواهند در آب باقی بماند. یک قایق نجات که همانند کمربند سفینه را در بر می گیرد میتواند مدت طولانی آن را روی آب نگهدارد. البته نسخهای از آن که برای آموزش در کارگاه شرکت انرگیا ساخته شده فاقد این قایق نجات است و در آموزش و یا تمرینهای به اصطلاح خشک از آن استفاده میشود.
در داخل شبیه ساز, چند دوربین وجود دارد که توسط وای-فای کلیه اتفاقات داخل آن را به روی صفحه رایانه محل آموزش منتقل میکند. همچنین پزشکان قادر به بررسی فشار خون و ضربان قلب فضانوردان خواهند بود.