پایگاه خبری تحلیلی فناوری و نوآوری

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی فناوری و نوآوری، روند تحقیقات سلول‌های بنیادی با توجه به شرایط مختلف، متفاوت است. این روند رابطه‌ی مستقیمی با نگرش محققان، مدیران مرکز تحقیقات و سیاست‌گذاران دارد. جمعی از محققان پژوهشگاه رویان و دانشگاه علوم پزشکی تهران روند تحقیقات آینده‌ی سلول‌های بنیادی در ایران را بررسی کردند.

 سلول‌های بنیادی دو ویژگی منحصر به فرد دارند که در سلول‌های دیگر دیده نمی‌شود. آن‌ها می‌توانند به صورت نامحدود سلول‌هایی با ویژگی‌های یکسان تولید کنند و همچنین قادرند به سلول‌های مختلفی‌ تمایز پیدا کنند.

"پزشکی بازساختی" جایگزین کردن بافت‌ها و سلول‌های از دست رفته با بافتی زنده و دارای عملکرد مناسب است. در این علم پزشکان از سلول‌های بنیادی برای جبران سلول‌های از دست رفته استفاده می‌کنند. این سلول‌ها را می‌توان در مهندسی بافت نیز به کار گرفت و بافت مهندسی شده را به جای بافت آسیب دیده پیوند زد.

بر اساس پژوهش‌های اخیر، بسیاری اعتقاد دارند که سلول‌های بنیادی می‌توانند بیماری‌های بسیاری از جمله سرطان، بیماری‌های خونی، بیماری‌های سیستم ایمنی، نقص‌های حسی و حرکتی و ... را درمان کنند. این سلول‌ها ممکن است از منابع مختلفی مثل سلول‌های جنینی، سلول‌های بندناف، سلول‌های بزرگسال (مغز استخوان، پوست، پالپ دندان) و ... در دسترس باشند. سلول‌های بنیادی در حوزه‌های پژوهشی مختلفی مثل ژن‌درمانی، مهندسی بافت، کشت سه بعدی، تولید پروتئین‌های نوترکیب و تحقیقات سم‌شناسی کاربرد دارد.

این بررسی یک پژوهش مقطعی بود و در پژوهشگاه رویان انجام گرفت. پژوهشگرانی که حداقل به مدت یک سال به صورت دائمی یا موقت در آزمایشگاه‌های سلول بنیادی این مرکز همکاری می‌کردند در این پژوهش شرکت داشتند و داده‌های این پژوهش از ۱۵۰ پرسش‌نامه‌ی توزیع‌شده در بین آن‌ها، استخراج شد.

یافته‌های این پژوهش نشان داد که شرکت‌کنندگان اعتقاد دارند که «بودجه» مهم‌ترین موضوع در تحقیقات سلول‌های بنیادی است و اصلی‌ترین هدف این پژوهش‌ها کاربرد آن‌ها در درمان بیماری‌هاست.

پژوهش بر روی سلول‌های بنیادی بالغ و سلول‌های IPS و کاربرد آن‌ها در درمان بیماری‌های سرطان و مشکلات قبلی عروقی، مهم‌ترین اهداف تحقیقاتی این پژوهشگران خواهد بود. به اعتقاد آنان «پزشکی بازساختی» آینده‌ی درمان‌های پزشکی است و سلول‌درمانی جایگزین دارودرمانی خواهد شد. نیمی از آنان مطرح کردند که استفاده از سلول‌های بنیادی جنینی جزء درمان‌های روزمره‌ی ۱۰ سال آینده است.

به اعتقاد آن‌ها همکاری‌های بین‌المللی موضوع مهمی در آینده‌ی تحقیقات سلول‌های بنیادی است و محققان ایرانی مشتاق به کار در مطالعات چند رشته‌ای به صورت همکاری بین‌المللی هستند.

نتایج این پژوهش که توسط مهدی لطفی پناه عضو گروه کتابداری و اطلاع‌رسانی پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران و همکارانش به انجام رسیده، در آخرین شماره‌ی فصل‌نامه‌ی «یاخته» وابسته به پژوهشگاه رویان جهاد دانشگاهی منتشر شده است.