جوانان سرمایه های این کشور هستند و به کمک مغز و ایده آنها می‌توانیم آینده کشور را بسازیم؛
آینده‌ای که بتواند نام ایران را در جهان درخشان تر کند و ساختار اقتصاد
نفتی را تغیر دهد؛ اما این جوانان نیاز به حمایت و کمک دارند تا بتوانند
استعدادهای خود را شکوفا کنند.
بنیاد ملی نخبگان برای کمک به این جوانان و ایجاد بسترهای مناسب برای فعالیت آنها بوجود آمده است نهادی که رئیس آن اعتقاد دارد با پول، جوانان به هیچ جایی نمی‌رسند و نمی‌توانند شکوفا شوند.
سورنا ستاری؛ رئیس بنیاد ملی نخبگان معتقد است تنها عاملی که سبب می‌شود جوانان مهاجرت کرده به کشور بازگردند و برای آینده ایران کار کنند محیط مناسب کسب و کار است؛ برای آشنایی با فعایت‌های بنیاد ملی نخبگان و مجموع اقدام‌هایی که برای حمایت از جوانان به عمل آورده است؛ با وی به گفت‌وگوی تفصیلی پرداختیم تا از چند و چون نوع فعالیت ها مطلع شویم.
سالیانه 4 هزار نفر تحت پوشش بنیاد ملی نخبگان درمی‌آیند
بنیاد ملی نخبگان برای کمک به جوانان کشور و هدفمند کردن حرکت آنها آغاز به کار کرده است؛ اکنون چند نفر در بنیاد ملی نخبگان عضو هستند و تعامل این نهاد با معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری به چه صورتی است؟
بنیاد و معاونت علمی با یکدیگر تعامل بسیار خوبی دارند و این تعامل سبب شده است تا کارها راحت شوند و بسیاری از فعالیت‌ها میان این دو نهاد تسهیل شوند؛ امروز بنیاد دقیقا به همان زیرساختی رسیده که معاونت طراحی کرده است؛ بنیاد هرساله حدود 4هزار جوان نخبه را تحت پوشش خود درمی‌آورد و از آنها حمایت می‌کند.
در کشور ما چه میزان ظرفیت نخبگی وجود دارد ؟
سورنا ستاری: واژه ظرفیت نخبگی چندان جالب نیست؛ از نظر ما نخبه کسی است که بتواند در کشور تغییری را ایجاد کند و تاثیرگذاری موثری داشته باشد بر اساس سیاست‌های بنیاد ملی نخبگان، گرفتن رتبه‌ای خوب در کنکور یا جایزه‌ای در یکی از جشنواره‌های علمی و المپیاد‌ها به معنی نخبه بودن نیست.
وقتی نخبه می شویم که توان کارآفرینی داشته باشیم
اما پس از کنکور سراسری و اعلام نتیجه آن از سمت بنیاد برای رتبه‌های برتری پیامی فرستاده می‌شود و آنها را نخبه می‌خواند. چه استدلالی برای این موضوع دارید؟
آنها عضو بنیاد نیستند بلکه جایزه تحصیلی دریافت می‌کنند.
این جایزه تحصیلی به چه معنا است؟
وقتی بنیاد روی کسی دست می‌گذارد ارزشش بالا می‌رود و اگر او بخواهد در دانشگاهی یا شرکتی کار کند کلاس بالایی خواهد داشت زیرا از سمت بنیاد ملی نخبگان معرفی شده است؛ درخارج از کشور هم به همین صورت عمل می‌شود و مهم این است که شما از سوی چه کسی معرفی شده‌اید و توصیه نامه شما از سمت چه نهادی صادر شده است.
بر این اساس است که طرف مقابل مجاب می‌شود تا از شما استفاده کند؛ ما به جوانان جایزه می‌دهیم و برای آنها معرفی نامه صادر می‌کنیم اما کسی را به عضویت در نمی‌آوریم؛ اگر کسی به واسطه دریافت رتبه خوبی در کنکور بگوید که من نخبه و عضو بنیاد هستم و حال جامعه باید به من تعظیم کند سهم نفت مرا بدهید ما به او جوابی نمی‌دهیم زیرا سیاست ما این نیست.
کسی که ادعای نخبگی می‌کند باید فرهنگ آن‌را هم داشته باشد؛ زمانی نخبه می‌شویم که بتوانیم تغییری در کشور ایجاد کنیم و چند نفر را سرکار ببریم.
حمایت های معنوی از حمایت‌های مالی واجب تر هستند
حمایت ها به چه صورت است و آیا تنها جایزه و گرنت های مالی به آنها تعلق می‌گیرد؟
حمایت‌هایی که از جوانان نخبه به عمل می‌آید تنها حمایت‌های مالی نیستند؛ بلکه بحث اصلی ما محیطی است که باید فراهم شود تا فرد با استعداد بتواند خود را شکوفا کند؛ درمیان 4 هزار نفری که هر سال تحت پوشش در می‌آیند اساتید جوانی وجود دارند که بنیاد به آنها جایزه می‌دهد؛ برخی از حمایت‌ها همان هایی هستند که به صورت معنوی در اختیار جوانان نخبه در می‌آیند تا به واسطه آن بتوانند استعداد خود را شکوفا کنند، این حمایت‌ها در قالب محیط کسب وکار مناسب است.
ایجاد زیرساخت‌های مناسب برای تاثیرگذاری جوانان نخبه در کشور
یکی از برنامه‌هایی که شما پیش می‌برید حمایت از جوانانی است که از دانشگاه‌های خارجی به کشور بازگشته اند توضیح دهید و بگویید این برنامه به کجا رسیده است؟
تعامل خوبی با جوانان خارج از کشور صورت گرفته است و عمده این تعاملات با دانشجوهای ایرانی یا فارغ التحصیلان 100 دانشگاه برتر جهان است؛این جوانان پس از بازگشت به کشور در شرکت‌های دانش‌بنیان و دانشگاه ها مشغول به کار می‌شوند؛ بنیاد ملی نخبگان زیرساختی را برای کمک و شناسایی این جوانان بازگشته بوجود آورده است و به آنها کمک می‌کند تا در راه خود برای تاثیر گذاری در جامعه موفق شوند.
دانش‌آموزان تحت پوشش طرح شهاب از مرز یک میلیون نفر گذشتند
بنیاد چه اقدام‌های دیگری جز بازگرداندن جوانان نخبه به کشور انجام داده است؟
یکی دیگر از محورها و موضوعاتی که بنیاد ملی نخبگان به صورت جدی در آن وارد شده تعامل با وزارت آموزش‌وپرورش است؛ طرح شهاب با مشارکت ما و وزارتخانه برای شناسایی دانش‌آموزان مستعد برتر قرار داده شده و پیشرفت خوبی داشته و امسال تعداد دانش‌آموزان تحت پوشش این طرح از مرز یک میلیون نفر گذشته است؛ به طور کل وظیفه بنیادملی نخبگان جذب، شناسایی و ارائه امکانات به استعدادهای برتر است تا به واسطه این حمایت‌ها بتوانند به هدف خود برسند و اثر گذاری مناسبی را در جامعه داشته باشند.
فرهنگ و ساختار کشور ما غلط است و باید تغیر کند
به فراهم شدن محیط کسب و کار مناسب برای جوانان اشاره کردید آیا محیط مناسب برای فعالیت‌آن‌ها بوجود آمده است؟
بسیاری از استارت‌آپ‌های موفق متعلق به جوانانی هستند که از کشورهای خارجی بازگشته‌اند من می‌توانم استارتاپ‌هایی را معرفی کنم که نفرات اول و دوم کنکور بودند و طلای المپیاد جهانی را کسب کرده‌اند؛ حدود هزار نفر از صد دانشگاه برتر یازگشته اند و در دانشگاه‌های این کشور تدریس می‌کنند و یا افرادی در استارت‌آپ‌ها مشغول هستند که در خارج از کشور 600 هزار دلار حقوق داشته انداما برگشته و در داخل کار می‌کنند زیرا محیطی برای آنها فراهم شده است که در آن می‌توانند کار کنند و موفقیت‌های بیشتری را نسب به محل کار قبلی خود کسب کنند.
بنیاد برای ایجاد این محیط چه کارهایی انجام داده است؟
این درست است که وظیقه بنیاد فراهم کردن محیط کسب‌وکار است اما این بنیاد به تنهایی نمی‌تواند این کار را انجام دهد؛ ساختار، فرهنگ و تشکیلات جامعه ما بر اساس فرهنگ نفتی شکل گرفته است در این جامعه مردم به جای نگاه کردن به عقل طرف مقابلشان به جیب او نگاه می‌کنند برای آنها مهم این است که شما سوار چه ماشینی می‌شوید و پدرتان چه کسی است؛ فرهنگ جامعه ما باید تغییر کند و به سمت دیدن جوانان و کارهای آنان برود این تغیرات ساختاری است و فرهنگ عمومی باید عوض شود نقش بنیاد تغیر ساختار و فرهنگ‌سازی مناسب است ؛ اگر فکر کنیم با پول می‌توانیم جوانان را نگه داریم و علم تولید کنیم و تاثیر گذاری مناسبی در جهان داشته باشیم، تفکر صحیحی نیست چرا که فرهنگ جامعه ما اقتصاد نفتی است؛ وابسته دانستن همه چیز به پول اشتباه است و باید تغییر کند.
بنیاد ملی نخبگان به هیج جوانی سهمیه نمی‌دهد
بسیاری از دانشجویان و دانش‌آموزان هرساله در جشنواره های مختلفی مانند فارابی و خوارزمی شرکت می‌کنند و اگر بتوانند مقامی را کسب کنند تحت پوشش بنیاد در می‌آیند شما در بنیاد برای کمک به این نخبگان چه فعالیت‌هایی داشته اید؟
هر ساله جشنواره‌های مورد تایید بنیاد ملی نخبگان در هیئت امنا مصوب می‌شوند؛ اما باید توجه داشت برگزیده شدن در این جشنواره ها به معنی دریافت حمایت‌های صرفا مالی از بنیاد نیست بلکه جشنواره ها امتیازی هستند که به واسطه آن جوانان می‌توانند از جوایز بنیاد استفاده کنند و از سوی دیگر باید توجه داشت که بنیاد جایزه می‌دهد یعنی اینگونه نیست که کسی را تحت پوشش خود دربیاورد.
فکر نمی‌کنم که هیچ یک از جوانان هم بحثی درمورد تحت پوشش بنیاد درآمدن را داشته باشند زیرا آنها افراد برجسته کشور هستند ما در بنیاد به دنبال این هستیم تا این جوانان بتوانند روی پای خود بایستند و جامعه را تغیر دهند؛ سیاست بنیاد این است که به جوانان کمک کند تا خود به تنهایی بتوانند تاثیر گذاری مناسبی داشته باشند و برخلاف سایر موسسات و نهاد ها به دنبال سهمیه دادن به کسی نیستیم؛ جشنواره‌های خوارزمی و فارابی تحت پوشش بنیاد هستند و افراد برگزیده برای ادامه کار خودمی‌توانند از جوایز علمی این نهاد استفاده کند.
تمام بخش‌های جشنواره خوارزمی مورد حمایت معاونت هستند؟
خیر،جشنواره جوان خوارزمی به صورت مستقیم با بنیاد ارتباطی ندارد و جوایز بنیاد به برگزیدگان آن تعلق نمی‌گیرد البته فردی که در جشنواره جوان خوارزمی جایزه ای دریافت کرده باشد هنگام دریافت جایزه تحصیلی مشمول امتیازی خواهد شد و دیده‌ایم که افراد برگزیده چطور در مسیر نخبگی قدم گذاشته اند.
چه عاملی سبب می‌شود که دانشجویی در کشور بماند یا به داخل بازگردد؟
