حفظ و نگهداری تالاب ها به عنوان یکی از زیستگاه‌های امن گیاهان و جانوران از اصلی ترین مسائلی است که فعالان و علاقمندان به محیط زیست در چند سال اخیر به آن نگاه ویژه ای داشته اند.
به گزارش پایگاه خبری تحلیلی فناوری و نوآوری؛ به نقل از معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، تالاب‌ها یکی از شاهکارهای خلقت بوده که علاوه بر تأمین امنیت زندگی گیاهان و جانوران محلی امن برای تأمین رفاه و آرامش مردم نیز هستند، این درحالی است که برخی از مردم تالاب‌ها را اراضی مضر و بی فایده‌ای می‌دانند که محل تجمع جانوران و حشرات ناقل بیماری به انسان است.
تالاب‌ها زیستگاه‌هایی با بیش‌ترین تولید زیستی در جهان هستند که دارای ارزش زیادی برای گونه‌ها به ویژه گونه‌های در معرض نابودی هستند. این زیستگاه منبعی برای تأمین علوفه دام‌ها و مواد پروتئینی انسان‌های و یکی از بهترین تفرجگاه‌های کشور بوده است.
این در حالی است که ورود مواد شیمیایی و بروز خشکسالی و کاهش بارش‌ها از جمله عوامل تهدید این بوم سازگان در سال‌های اخیر بوده و موجب نگرانی فعالان حوزه محیط زیست شده است. همچنین با توجه به دخالت‌های نسنجیده و توسعه بی رویه، تقریباً هیچیک از تالاب‌های ایران دارای عملکرد اکولوژیکی طبیعی نیستند یاکاملاً خشک شده اند یا مساحت و عمق آنها بسیار کاهش یافته است.
ایران بنیانگذار کنوانسیون حفاظت، مدیریت و بهره برداری تالاب‌ها در ۱۳ بهمن ماه سال ۱۳۴۹ تحت نام کنوانسیون رامسر است و در همان آغاز تشکیل کنوانسیون رامسر ،۱۸ تالاب از تالاب‌های مهم ایران را در فهرست کنوانسون رامسر به ثبت رسانده و در حال حاضر ۲۵ تالاب ایران در این فهرست جای دارد. ولی اکثر آنها وضعیت نابسامانی دارند و یا خشک شده اند و یا در حال خشکیدن هستند و یا کارکردهای بوم شناختی خود را کاملاً ازدست داده اند.
تالاب‌ها و تمامی اکوسیستم‌های آبی کشور سرمایه‌های ارزشمندی هستند که تنظیم آب‌های زیرزمینی در محیط اطراف، تعدیل میکروکلیما، شکار، صید پرندگان آبزی و ماهیان وتأمین منابع علوفه دام در گرو حفاظت منطقی از آنها است. همچنین با توجه به زیبایی‌های خاص این بوم سازگان و وجود حیات وحش غنی می‌توان از آنها به عنوان میراث فرهنگی منحصر بفرد یاد کرد.
نام تالاب‌های مهم ایران که در کنوانسیون رامسر ثبت شده اند که تالاب‌های آلا گل، آلماگل، آجی گل (استان گلستان)، تالاب امیرکلایه (استان گیلان)، مجموعه تالاب انزلی (استان گیلان)، تالاب بوجاق (استان گیلان)،دهانه رودهای گز و حرا (استان هرمزگان) و دهانه‌رودهای شور وشیرین ومیناب (استان هرمزگان) از جمله این تالاب‌ها هستند.
پوشش ۹۰ درصدی تالاب‌های کشور با بارش‌های اخیر
با توجه به بارش‌های سال جاری حدود ۹۰ درصد تالاب‌های کشور دارای آب شده اند وحتی برخی از آنها ۱۰۰ درصد پرآب شده اند. اما تالاب‌های نواحی جنوب شرقی کشور مثل جازموریان و هامون تنها ۱۰ تا ۲۰ درصدآب دارند.
همچنین در بررسی‌های انجام شده آمده است که درصد احیای تالاب‌ها در استان فارس به دلیل بارش کم چشمگیر نبوده و به غیر از تالاب مهارلو سایر تالاب‌ها خالی از آب است.
در همین حال تالاب‌های غرب و جنوب‌غربی اکثراً دارای آب هستند و وضعیت تالاب میانکاله نیز در شمال کشور مطلوب است. با توجه به اینکه در نواحی شمال شرق نیز تالابی وجود ندارد به جز تالاب‌های کوچک محلی که در حدود ۳۰۰ تا ۴۰۰ هکتار بوده و از وضعیت معمولی برخوردار هستند.
به تالاب گاوخونی آب اندکی حدود ۱۰ درصد وارد شده است، جازموریان ۲۰ درصد و بختگان حدود ۲۰ درصد آب دارد. تالاب‌های شمال غربی ایران مثل دریاچه ارومیه و اطراف آن، به دلیل بارندگی مناسب نسبت به سال گذشته ۳۵ تا ۴۰ درصد افزایش داشته و وضعیت دریاچه ارومیه از مرحله خطر است.
