تدوین نظام‌نامه اکران سال ۹۸ با محوریت ایده «قرعه‌کشی فیلم‌ها» بحث داغ این روزها در محافل سینمایی است؛ ایده‌ای که مخالفان و موفقان جدی دارد و معلوم نیست چگونه به سرانجام خواهد رسید.
به گزارش پایگاه خبری تحلیلی فناوری و نوآوری،با انتشار متن پیش‌نویس نظام‌نامه اکران سال ۹۹ و جدی شدن نوبت‌بندی فیلم‌ها برای اکران عمومی برمبنای قرعه‌کشی، موافقان و مخالفان این طرح به‌صف شدند و هر یک از منظر خود به اعلام‌نظر درباره ایده سازمان سینمایی برای سامان‌دهی فرآیند اکران فیلم‌ها در سینماها، واکنش نشان دادند.
چرخه اکران عمومی سینماها معمولاً سه ضلع تأثیرگذار و تأثیرپذیر دارد؛ تهیه‌کننده، پخش‌کننده و سینمادار. در گزارش حاضر سراغ نمایندگانی از این سه صنف رفتیم تا از منظر هر یک آسیب‌ها و فرصت‌های ایده «قرعه‌کشی برای اکران» را مرور کنیم.
در این گزارش به موفق نبودن طرح انتخاب سرگروه‌های سینمایی در سال‌های گذشته و باگ‌هایی که طرح قرعه‌کشی اکران می‌تواند داشته باشد اشاره شده است. همچنین به‌این مساله نیز اشاره شده که احتمالاً طرح قرعه‌کشی اکران درحال حاضر بهترین گزینه برای اکران بی‌حاشیه فیلم‌ها است.
گفتگوی خبرگزاری مهر با سعید خانی پخش‌کننده، سجاد نوروزی سینمادار و سیدضیا هاشمی تهیه‌کننده سینما همراه درباره طرح «قرعه کشی برای اکران» را در ادامه می‌خوانید؛
نگاه پخش‌کننده؛ باید نگران سینمای ایران در سال آینده باشیم
سعیدخانی مدیر دفتر پخش: خانه فیلم» در گفتگو با خبرنگار مهر درباره قرعه‌کشی فیلم‌ها برای اکران عمومی گفت: پیش از این، طرح انتخاب ۷ سرگروه سینمایی برای اکران فیلم‌ها در سینمای ایران اجرایی شده بود که در هیچ کجای دنیا پیش از این اجرا نشده بود! حالا هم به طرح قرعه‌کشی فیلم‌ها رسیده‌ایم که آن هم در کشورهای دارای صنعت سینما نمونه مشابهی ندارد!
وی تاکید کرد: طرح سرگروهی برای اکران فیلم‌ها آسیب‌هایی را به همراه داشت به گونه‌ای که در این طرح ۷ سینما می‌توانستند برای سال سینمای ایران تصمیم بگیرند و به نوعی یک انحصار در حوزه اکران ایجاد کرده بودند، حال طرح قرعه‌کشی برای اکران در سال ۹۹، به گونه‌ای است که گویا می‌خواسته‌ایم ابرو را درست کنیم، چشمش را کور کرده‌ایم!
این تهیه‌کننده سینما بیان کرد: طرح قرعه‌کشی فیلم‌ها در همین مرحله پیش‌نویس باگ‌هایی دارد و این طرح در حالی اجرا می‌شود که بحث عرضه و تقاضا در آن دیده نشده است. نمی‌توان از سرمایه‌گذاری که ۴ میلیارد تومان هزینه تولید یک فیلم را پرداخت کرده است، بخواهیم که فیلمش برای اکران در یک گلدان قرار دهد تا به صورت شانسی انتخاب شود.
وی با بیان اینکه معتقد است که طرح قرعه‌کشی بازگشت به عقب و مدل اکران‌ها در دهه ۶۰ است، توضیح داد: معتقدم این طرح از جمله طرح‌هایی است که باید اجرایی شود تا ببینیم چه پیامدهایی به همراه خواهد داشت. باید دید از این گلدان‌ها که قرار است فیلم‌ها در آن به‌صورت تفکیک شده قرار گیرند، در مناسبت‌ها و زمان‌های مختلف چه فیلم‌هایی بیرون می‌آید.
سعید خانی: این طرح در حالی اجرا می‌شود که بحث عرضه و تقاضا در آن دیده نشده است؛ نمی‌توان از سرمایه‌گذاری که ۴ میلیارد تومان هزینه تولید یک فیلم را پرداخت کرده است، بخواهیم که فیلمش برای اکران در یک گلدان قرار دهد تا به صورت شانسی انتخاب شود! تهیه‌کننده «دوزیست» اعلام کرد: به‌عنوان مثال برای نوبت اکران‌هایی که در محرم و صفر قرار می‌گیرد، اگر نام یک فیلم کمدی از گلدان‌ها خارج شود، چه اتفاقی رخ می‌دهد؟ آیا فیلم مورد نظر اکران می‌شود و یا حذف می‌شود؟
وی ادامه داد: با همه این موارد، بازهم امیدوارم طرح قرعه‌کشی فیلم‌ها بازدهی خوبی داشته باشد، هرچند شخصاً نسبت به‌این طرح چندان خوش‌بین نیستم. این را هم باید بگویم که در این طرح فیلم‌هایی که مخاطب چندانی ندارند امکان اکران پیدا می‌کنند، فیلم‌هایی که نه تنها فروش و مخاطب چندانی ندارند بلکه برای سینما نیز بازدهی اقتصادی ندارند.
تهیه‌کننده فیلم «لونه زنبور» تاکید کرد: در این میان امیدوار هستم که یک راهکار مناسب برای اکران در نظر گرفته شود تا فیلم‌ها براساس نظام عرضه و تقاضا اکران شود و دیگر نه سرگروهی و نه قرعه‌کشی برای اکران داشته باشیم.
وی ادامه داد: این را هم باید بگویم که با اجرایی شدن طرح قرعه‌کشی، تعداد بسیاری فیلم متقاضی اکران باشند که از این تعداد تنها درصد کمی از فیلم‌ها می‌توانند در جذب مخاطب موفق باشند. نباید فراموش کرد که حتماً هر فیلمی که ساخته می‌شود نباید اکران شود، روندی که در همه کشورهای دارای صنعت سینما اجرا می‌شود.
خانی در پایان گفت: معتقدم برای اکران فیلم‌های سینمایی پیش از هرچیز باید به مساله عرضه و تقاضا توجه کرد، با توجه به طرحی که قرار است اجرایی شود، سال آینده سینمای ایران با افت مخاطب همراه خواهد شد و باید نگران مخاطبان سینما باشیم و آن طور که مشخص است باید نگران سال آینده سینمای ایران باشیم.
نگاه سینمادار؛ نظام‌نامه‌ای برای بساز بفروش‌ها!
سجاد نوروزی مدیر پردیس سینمایی آزادی نیز درباره مدل جدید اکران که در پیش نویس نظام نامه اکران در سال ۹۹ آماده است، به خبرنگار مهر گفت: آئین‌نامه یا نظام‌نامه اکران در سال ۹۹، کاملاً یک سویه و دربرگیرنده منافع یک قشر خاص در سینما است و به هیچ عنوان با واقعیت‌های اکران و چارچوب فعلی که اکران در کشور دارد، از لحاظ تولید و توزیع مطابقت ندارد، سینمای ایران بخش عمده‌ای از سود و بهره خود را در تولید و نه در اکران بدست می‌آورد. کل گردش مالی سینمای ایران در سال گذشته نزدیک به ۲۶۰ میلیارد تومان بود، نیمی از این درآمد حق سینمادار است و در واقع با رقمی نزدیک به ۱۳۰ میلیارد تومان بازگشت سرمایه در حوزه سینما برای صاحبان فیلم‌ها وجود داشت.
وی بیان کرد: امسال برای سی و هشتمین جشنواره فیلم فجر، ۸۰ فیلم متقاضی حضور بودند، اگر هزینه تولید هرکدام از این فیلم‌ها را ۳ میلیارد تومان به صورت متوسط در نظر بگیریم با رقمی نزدیک بر ۲۴۰ میلیارد تومان مواجه می‌شویم و چطور سینمایی که ۲۴۰ میلیارد تومان هزینه تولید داشته است، ۱۳۰ میلیارد بازگشت سرمایه داشته است، پول تولید در سینما از کجا می‌آید. به صورت مشخص بخش مهمی از فیلم‌ها تولید ارگان‌ها و نهادهای مختلف هستند، و بخش دیگر نیز بخش خصوصی تأمین می‌کند که بخش اعظمی از سرمایه داران و تهیه‌کنندگان سینما بازگشت سرمایه خود را در زمان تولید بدست می‌آورند و اصلاً دغدغه فروش ندارند.
سجاد نوروزی: اساساً پرسش مهم این است که چه منطقی وجود دارد که هر فیلمی حتماً اکران شود. چرا فیلمی که در سینما اکران می‌شود و تنها ۳ بلیت برای آن در یک سانس فروخته شده، باید به مرحله اکران برسد. چرا باید یک سالن سینما چنین فیلمی را اکران کند که حتی هزینه سالن را هم تأمین نمی‌کند این مدیر سینمایی با اشاره به‌اینکه در چنین شرایطی چه واقع‌بینی وجود داشته که بگوییم فیلم‌هایی که فروشی ندارند می‌توانند براساس یک قرعه‌کشی به جای یک فیلم پرفروش اکران شود، توضیح داد: اساساً پرسش مهم این است که چه منطقی وجود دارد که هر فیلمی حتماً اکران شود. چرا فیلمی که در سینما اکران می‌شود و تنها ۳ بلیت برای آن در یک سانس فروخته شده، باید به مرحله اکران برسد. چرا باید یک سالن سینما چنین فیلمی را اکران کند که حتی هزینه سالن را هم تأمین نمی‌کند.
وی بیان کرد: زمانی که در سال گذشته ۷ فیلم فروش خوبی داشته است و ۸۰ درصد سینمای ایران مخاطب ندارد چرا باید بحث قرعه‌کشی پیش کشیده شود؟ می‌خواهم بگویم در سینمایی که در چنین وضعیتی قرار دارد و طبق آمار اعلام شده ۶۰ درصد از مردم ایران تا به حال سینما نرفته اند، اجرایی شدن این نظام نامه اکران چه توجیهی می‌تواند داشته باشد؟
مدیر پردیس سینمایی آزادی ادامه داد: تاکید می‌کنم یک سری از فیلم‌های سینمایی اصلاً نباید اکران شود، چه رسد به‌اینکه در قرعه‌کشی اکران فیلم‌ها قرار بگیرند. معتقدم مشکل سینمای ایران در تولید است نه اکران. مشکلات بنیادینی که در بخش تولید سینما است نتیجه‌ای جز ایجاد مشکل در اکران نخواهد داشت.
وی ادامه داد: قرعه‌کشی فیلم‌ها در اکران عمومی به نفع فیلم‌های ضعیف است این نظام نامه دربرگیرنده منافع یک سری آدم خاص است که در سینما بساز بفروشی دارند. اکران خط آخر است نه خط اول به همین دلیل نباید همه مشکلات سینما را بر دوش اکران بگذاریم.
این مدیر سینمایی در بخش دیگری از صحبت‌های خود بیان کرد: ۶ ماه دوم سال ۹۸ در حوزه سینما تنها توسط اکران فیلم سینمایی «مطرب» به کار خود ادامه داد، البته را باید بگویم که به لحاظ سلیقه شخصی و یک سینما دوست، درست است که از فیلم «مطرب» خوشم نمی‌آید ولی باید بگویم که بقای سینمای ایران در ۶ ماه دوم سال با اکران «مطرب» همراه بود.
نوروزی در پایان گفت: در چنین شرایطی که تنها یک یا ۲ فیلم سینمایی باعث زنده ماندن سینماها می‌شود، چرا باید نظام نامه اکران به این شکل نوشته و یا اجرایی شود.
نگاه تهیه‌کننده؛ کاهش خطای انسانی با قرعه‌کشی
ضیا هاشمی دبیر شورای عالی تهیه‌کنندگان اما نظری تقریباً متفاوت درباره نظام‌نامه جدید اکران دارد. هاشمی در این باره به خبرنگار مهر گفت: پیش از این باید بگویم که هرآنچه که به تقدیر بسپاریم غلط است، اما گاهی شرایطی پیش می‌آید که عرضه و تقاضا با یکدیگر مناسبتی ندارند و باید تصمیم‌گیری‌های خاصی صورت گیرد، به عنوان مثال در حال حاضر در حوزه سینما شرایطی پیش آماده که باعث شده تصمیم گرفته شود تا اکران فیلم‌ها در شرایط متفاوت و براساس تقسیم‌بندی درست مانند قرعه‌کشی انجام شود.
وی ادامه داد: در این شرایط تصمیم گیران اکران، براساس منافع شخصی عمل نکرده و براساس قرعه‌کشی فیلم‌ها را برای اکران انتخاب می‌کنند. تاکید می‌کنم که در شرایط فعلی قرعه‌کشی برای اکران فیلم‌ها به نفع سینمای ایران است و تهیه‌کنندگان و یا سینماداران با این روش ضرر نخواهند کرد، البته به شرطی که هیچ اعمال نفوذی در سینما نشود.
ضیا هاشمی: اگر آنچه که برای اکران فیلم‌ها براساس قرعه‌کشی نوشته شده است، اجرایی شود بهترین شرایط برای نمایش فیلم‌ها به وجود می‌آید. با قرعه‌کشی فیلم‌ها، خطای انسانی حذف و این انتخاب به شانس سپرده می‌شود این تهیه‌کننده سینما بیان کرد: در مرحله قرعه‌کشی سه گلدان برای فیلم‌های کمدی، عام و سایر در نظر گرفته شده و فیلم‌ها براین اساس انتخاب می‌شوند. چیدمان این طرح بسیار دقیق است و دیگر سینماداران بر اساس ملاحظات شخصی و یا قدرتی که برخی از سینماگران دارند، فیلم‌ها را برای اکران انتخاب نخواهند کرد. در واقع در قرعه‌کشی دیگر ملاحظات شخصی وجود ندارد و همه چیز براساس قرعه‌کشی صورت می‌گیرد.
وی تاکید کرد: این طرح زمانی به درستی اجرا می‌شود که هیچ اعمال نفوذی از سوی دولت و یا سینماگران صورت نگیرد. در نوبت قرعه‌کشی اکران تصمیم گرفته می‌شود چند فیلم اجتماعی و یا کمدی در پروسه اکران قرار بگیرند و براساس همین نیازسنجی نام فیلم‌ها از گلدان‌های مورد نظر خارج می‌شود، برای مثال شاید در یک دوره اکران نیاز به ۲ فیلم اجتماعی باشد و برهمین اساس از گلدان فیلم‌های عام که فیلم‌های خوب اجتماعی را هم شامل می‌شود، ۲ فیلم برداشته می‌شود.
دبیر شورایعالی تهیه‌کنندگان توضیح داد: اگر آنچه که برای اکران فیلم‌ها براساس قرعه‌کشی نوشته شده است، اجرایی شود بهترین شرایط برای نمایش فیلم‌ها به وجود می‌آید. با قرعه‌کشی فیلم‌ها، خطای انسانی حذف و این انتخاب به شانس سپرده می‌شود.
هاشمی در پایان گفت: تاکید می‌کنم که‌این شیوه اکران بسیار بهتر از آن است که سرنوشت سینمای ایران تنها به دست ۷ نفر بیفتد که سرگروهی سینماها را به عهده دارند.
