معاون علمی و فناوری رئیس جمهور گفت: تسهیلات نظام وظیفه سرباز فناور با عنایت مقام معظم رهبری ایجاد شد که اتفاقی بی‌نظیر در تاریخ کشور است.
به گزارش پایگاه خبری تحلیلی فناوری و نوآوری، به نقل از معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، سورنا ستاری در برنامه گفتگوی ویژه خبری گفت: با این تسهیلات شخص سربازی را در شرکت خودش طی می‌کند. مسئولان باید توجه داشته باشند زمانی که رهبر یک مملکت چنین تسهیلاتی را به شرکت‌های دانش‌بنیان عرضه می‌کند، آنها نباید در صدور چند مجوز ساده سختگیری کنند.
وی در ادامه بیان کرد: باید به این مسئله توجه داشت که در چند سال اخیر یک تغییر بزرگ در فرهنگ کسب و کار و کارآفرینی کشور به وجود آمده است. تولید، رشد و بالندگی زیست‌بوم فناوری و نوآوری کشور، باعث شده است که در دیدگاه کلان عمومی یک تغییر عمده ایجاد شود. بر عکس گذشته والدین و سیستم آموزشی به این حقیقت واقف شده‌اند که جوانان ما نه برای اخذ مدرک که برای ایجاد ارزش افزوده تحصیل می‌کنند.
رییس ستاد فرهنگسازی اقتصاد دانش‌بنیان افزود: همین تغییر دیدگاه و نگرش عمومی و فرهنگسازی، خود باعث می‌شود که تحرک و رونق بیشتری در زیست‌بوم نوآوری کشور به وجود آید و جریان ورودی استارتاپ‌ها و فعالان فناور به این زیست‌بوم پرفشارتر شود.
به گفته ستاری در حال حاضر تعداد شرکت‌های دانش‌بنیان از ۵ هزار و ۳۰۰ شرکت فراتر رفته است، فروش این شرکت‌ها نیز به بیش از ۱۲۰ هزار میلیارد تومان رسیده است. حدود ۴۱ شرکت برخواسته از این زیست‌بوم در تابلوی بورس مورد معامله قرار می‌گیرند که در مجموع ۲۸۰ هزار میلیارد تومان ارزش گذاری شده‌اند. این زیست‌بوم در برخی رشته‌ها و حوزه‌ها به خوبی شکل گرفته است و در حال طی کردن مسیر طبیعی رشد است، اما در برخی حوزه‌ها زیست‌بوم نوآوری هنوز به صورت کامل تکوین نیافته است. بی‌شک، رشد متوازن زیست‌بوم نوآوری در همه زمینه‌ها، نیازمند توجه بیشتر و تزریق حجم قابل قبولی از سرمایه‌گذاری است. ظرفیت‌های بالقوه بسیاری در کشور وجود دارد و زیست‌بوم نوآروی شکل گرفته، هنوز با ظرفیت‌های کشور فاصله دارد.
وی به چالش کرونا یک آزمون پیش‌بینی نشده برای شرکت‌های دانش‌بنیان، فناور و خلاق اشاره کرد و افزود: به گفته همه ناظران این حوزه آنها از این آزمون سربلند بیرون آمدند. کشور به یکباره به بسیاری از محصولات نیاز شدید پیدا کرد که تا چند روز قبل یا تولید نمی‌شد و یا تولید آنها بسیار کم بود. این شرکت‌ها با یک واکنش سریع و چابک، بلافاصله خطوط تولید پرشماری را در سراسر کشور تاسیس کردند و مقدار قابل توجه‌ای انواع ماسک، لباس‌های حفاظتی، مواد ضدعفونی، تجهیزات پزشکی و دیگر اقلام مورد نیاز را تولید کردند.
ارتباط میان صدها استارتاپ و شرکت ایجاد شد
معاون علمی و فناوری رئیس‌جمهوری در ادامه با اشاره به راهبردهای توسعه زیست بوم‌نوآوری در کشور افزود: چند سالی است که محور اصلی کار بر روی ایجاد زنجیرهای ارزش متمرکز شده است. اجزای این زنجیره‌ها در تعامل و اشتراک با یکدیگر مانند سلول‌های در کنار هم قرار گرفته، باعث ایجاد ارتباط میان صدها استارتاپ و شرکت در یک حوزه خاص می‌شوند و کلیه محصولات و خدمات مورد نیاز آن رشته را به جامعه مصرف عرضه می‌کنند.
به گفته وی، وقتی که یک شخص تحصیل‌کرده ۱۲ سال پس از فارغ‌التحصیلی هنوز نتواسته است شغلی برای خود ایجاد کند، یعنی یک مشکل اساسی در سیستم آموزشی وجود دارد. در برخی رشته‌ها مانند کشاورزی، علیرغم وجود ظرفیت و نیازهای عمده در کشور، فارغ‌التحصیلان آن در جذب به بازار کار رشته تخصصی خود مشکل دارند. این موضوع باید همه مسئولین و تصمیم‌گیران کشور را قانع کند که باید یک چرخش و دگرگونی اساسی در سیستم آموزش کشور به وجود آید تا این سیستم با نیازهای کشور منطبق باشد. هر آموزشی در یک برهه زمانی ۵ تا ۱۰ ساله باید به نحوی خود را در اقتصاد کشور نشان دهد، اگر غیر از این باشد، یعنی یک حفره و نقصانی وجود دارد. در زیست‌بوم اقتصاد دانش‌بنیان اما، نگرش به آموزش بسیار متفاوت است و رویکردی کاملاً عمل‌گرایانه و نیاز محور دارد.
به گفته ستاری، در حوزه علمی نیز کشور در سال جاری نسبت به سال گذشته در زمینه تعداد مقالات تخصصی ۸ درصد رشد داشته است و در این حوزه رتبه ۱۵ جهانی را به خود اختصاص داده است. در بسیاری از رشته‌های مهندسی نیز رتبه ایران زیر ۱۰ است. البته در برخی رشته‌های علوم‌انسانی و هنر رتبه کشور در حدود ۳۰ و ۴۰ جهانی است و همین موضع باعث شده است که رتبه کشور در جهان ۱۵ باشد، وگرنه احتمالاً رتبه جهانی ایران در حوزه تولید مقالات کمتر از ۱۵ می‌بود.
معاون علمی و فناوری رئیس‌جمهوری با اشاره به روندهای طولانی اداری در برخی دستگاه‌ها، افزود: ما خود را در حال مبارزه می‌بینیم، از چند سال قبل که تلاش کردیم تا یک قسمت جداگانه در اقتصاد ایجاد کنیم که قوانین آن مبتنی براقتصاد دانش‌بنیان و مقاومتی باشد تا کنون تلاش کرده‌ایم که از طریق تاثیر بر ابزارهای سیاستگذاری و هماهنگی با دیگر دستگاه‌ها، سازوکارهای معیوب در کشور را اصلاح کینم تا شرایط کسب و کار شرکت‌های دانش بنیان و فناور تسهیل شود. البته در کشوری که نزدیک به ۱۰۰ سال اقتصاد آن معتاد به نفت بوده، نمی‌توان انتظار داشت که یک شبه تمام سازو کارهای اجرایی و اداری آن اصلاح شود و این اقتصاد غول‌آسا در کسری از ثانیه مسیر خود را تغییر دهد.
ستاری با بیان اینکه می‌توان به تدریج و با ممارست در کار، مسیر اقتصاد را تغییر داد گفت: در این صورت می‌توان از زیست‌بوم نوآروی کشور برای تمام حوزه‌های اقتصادی یک الگو ساخت، اتفاقی که در حال حاضر نیز رخ داده و این الگو باعث شده است که دیگر بخش‌ها نیز به فکر تغییر رویکرد باشند. اگر بحث‌های رخ‌داده در سال ۹۴ را مرور کنیم، می‌بینیم که چه مخالفت‌های نسبت به فعالیت تاکسی‌های آنلاین ابراز می‌شد. همین مخالفت در برخی دیگر حوزه‌ها هست و در معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری سعی داریم تا یک به یک این موانع و مخالفت‌ها را برطف کنیم و جاده را برای عبور استارتاپ‌ها صاف کنیم.
یک استارتاپ با وام پیش نمی‌رود
ستاری کشور در توضیح شبکه تامین مالی زیست‌بوم نوآوری در کشور، گفت: یک شبکه از صندق‌های حامی ایجاد شده است، همچنین سعی شده است که سرمایه‌های بخش خصوصی به این بحش جذب شود. اما باید توجه کرد که یک استارتاپ با وام پیش نمی‌رود بلکه باید در یک استارتاپ فرایند سرمایه‌گذاری خطر پذیر انجام گیرد. بسیاری از استارتاپ‌های ما هفته‌ای ۱۰ درصد رشد دارند، این یک رشد غیرطبیعی نیست و با توجه به خدماتی که ارائه می‌دهند، رشد قابل توجهی دارند. برای مثال در چالش کرونا استارتاپ‌های که خدمات آموزشی ارائه می‌کنند به یکباره رشد قابل ملاحظه‌ای را تجربه کردند. ایران در حوزه‌های فروش اینترنتی، تاکسی‌های آنلاین و خدمات فین‌تک بزرگترین شرکت‌های منطقه را دارد.
وی با اشاره به لزوم توسعه بازار محصولات دانش‌بنیان بیان کرد: صادرات محصولات دانش‌بنیان پیچیدگی‌های خاص خود را دارد. برای مثال صادرات یک داروی خاص به یک کشور نیازمند یک فرایند طولانی کسب مجوز و انجام فرایندهای آزمایشگاهی است. در معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری سعی شده است تا صادرات محصولات توسط شرکت‌های صادر کننده تسهیل شود. در زمینه ثبت پتنت، مشاوره صادراتی، مسائل گمرکی، حضور در نمایشگاه‌های خارجی و بسیاری زمینه‌های دیگر به این شرکت‌هاخدمات و بسته‌های حمایتی تخصیص یافته است. باید این موضوع به همگان تفهیم شود که این شرکت‌ها هستند که می‌توانند تحول ایجاد کنند، تجاری‌سازی کار بخش خصوصی است و نباید آن را به بخش دولتی سپرد.
