گسترش بازارهای جهانی محصولات دانش‌بنیان از جمله اهداف مهم و راهبردی است که به یکی از اولویت‌های معاونت علمی و فناوری بدل شده است.
به گزارش پایگاه خبری تحلیلی فناوری و نوآوری، کاری دشوار که در روزهای اوج تحریم‌ها و بسته شدن بازارهای بین‌المللی به رویمان با مشکلات فراوانی در حال اجرا است. اما معاونت علمی و فناوری پا پس نکشیده و این کار را با وجود موانع متعدد انجام می دهد. اقداماتی که در سال 99 باعث گسترده‌تر شدن بازار فناورانه ایران در دیگر کشورها شد.
از جمله این دستاوردها می توان به ایجاد خانه نوآوری و صادرات فناوری ایران در سوریه کنیا و چین اشاره کرد. اتفاقی که محصولات فناورانه، خلاق و دانش‌بنیان ایرانی را روانه بازارهای بین‌المللی کرد. اما این تلاش‌ها در حوزه‌های دیگری نیز رخ داد.
یکی از مهم‌ترین برنامه‌های مرکز تعاملات بین‌المللی علم و فناوری، توسعه کسب‌وکارهای بین‌المللی است. کاری که در شرایط فعلی کشور بسیار سخت است، اما به گفته مهدی قلعه‌نوی رییس این مرکز، «دستاوردهای این حوزه قابل حمایت و عرضه است. مثلا سال 99 حدود 390 نفر آموزش صادرات دیدند. همچنین این شرکت ها برای صادرات موفق نیاز به تهیه ابزارهای تبلیغاتی دارند که معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری این ابزار را برای 113 شرکت فراهم کرد.»
ورود محصولات ایران‌ساخت به بازارهای جهانی تسهیل شد
از دیگر تلاش‌های این مرکز، تسهیل ورود محصولات دانش‌بنیان به بازارهای جهانی پس از دریافت استاندارهای بین‌المللی است. سال گذشته، با تلاش مرکز تعاملات بین‌المللی علم و فناوری حدود 13 شرکت موفق به دریافت استانداردها و مجوزهای بین‌المللی شدند.
به گفته قلعه‌نوی، «ثبت محصولات و علامت تجاری نیز کاری است که فروش محصولات ایرانی در بازارهای جهانی را تسهیل می‌کند، سال 99 حدود 3 شرکت از این خدمت استفاده کردند. البته برای حمایت از صادرات این شرکت‌ها تلاش دیگری نیز شد و آن هم ارسال نمونه محصول 5 شرکت به برخی کشورها بود.»
اعزام هیات‌های تجاری ایرانی به دیگر کشورها
حمایت از شرکت‌های توانمند صادراتی برای معرفی محصولاتشان به بازارهای جهانی از دیگر اولویت‌هایی است که توسط این مرکز پیگیری و این حمایت‌ها در سال گذشته منجر به حضور 2 شرکت در مناقصات بین‌المللی شد. رییس مرکز تبادلات بین‌المللی علم و فناوری همچنین می گوید: « سال گذشته 59 نفر از کشورهای خارجی برای فعالیت در ایران پذیرش شدند.»
اما یکی از مهم‌ترین چالش‌های پیش روی فعالیت‌های بین‌المللی در سال 99، شیوع بیماری کرونا بود. ویروسی که با آمدنش روابط بین کشورها را محدود کرد و مشکلات و چالش‌هایی برای این تبادلات جهانی ایجاد کرد. اما با وجود همه این مشکلات و تحریم‌ها، معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری با اعزام هیات‌های ایرانی به دیگر کشورها تلاش کرد تا خسارت‌های ناشی از این اتفاق را کم کند.
قلعه‌نوی درباره این اعزام‌ها، می‌گوید: «سال گذشته 35 شرکت به کنیا و 35 مجموعه به سوریه رفتند. این اتفاق در شرایط فعلی کاری مهم و ارزشمند بود. همچنین حمایت از حضور 164 نفر در نشست های تجاری آنلاین و حمایت از واسطه های صادراتی برای صادرات محصولات را نیز در اولویت قرار دادیم.»
متخصصان ایرانی خارج از کشور به بازگشت ترغیب شدند
یکی از برنامه‌های مهمی که معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری در این چند سال دنبال کرده و دستاوردهای مهمی نیز در پی داشته است، اجرای برنامه همکاری با متخصصان و کارآفرینان ایرانی خارج از کشور بود. این برنامه به منظور انتقال دانش، تجربه و ایده های فناورانه به داخل کشور توسط معاونت توسعه روابط علمی و سرمایه انسانی مرکز تعاملات بین‌المللی علم و فناوری و با همکاری دانشگاه‌ها، پژوهشگاه‌ها، پارک های علم و فناوری، شرکت‌های فناور و مراکز رشد و نوآوری منتخب کشور به عنوان پایگاه تخصصی همکار اجرا می‌شود.
این طرح در قالب حمایت از انجام پروژه‌های تحقیقاتی و فناورانه همچون پسا دکتری، فرصت مطالعاتی، استاد مدعو و معین، راه اندازی کسب و کارهای فناورانه، اشتغال در شرکت های فناور، نظام وظیفه تخصصی و برگزاری سخنرانی و کارگاه های تخصصی به ارتباط موثر متخصص و مراکز علمی و فناوری برگزیده کشور اجرایی شده است. در حوزه حمایت از محققان پسادکتری سال 99 همکاری 300 نفر به ثبت رسیده است.
رییس مرکز تعاملات بین‌المللی علم و فناوری معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری با اشاره به طرح نظام وظیفه تخصصی این برنامه بیان می کند: «این طرح شامل انجام یک پروژه تحقیقاتی در مدت حداقل 14 ماه به عنوان جایگزین خدمت نظام وظیفه عمومی است. در سال جاری با مجوز ستاد کل نیرویهای مسلح امکان انجام پروژه جایگزین در خارج از کشور برای دانشآموختگان 100 دانشگاه برتر دنیا با سابقه همکاری با مراکز فناور معتبر خارجی یا عضو هیات علمی 200 دانشگاه برتر دنیا، ایجاد شد. سال 99 همکاری با 104 نفر از دانش آموختگان 400 دانشگاه برتر دنیا برای انجام این پروژه در کشور انجام شد.»
همچنین همکاری با 15 نفر از دانشآموختگان 100 دانشگاه برتر دنیا، شاغل در مراکز فناور معتبر خارجی (مانند مایکروسافت، گوگل، اپل و ...) یا هیات علمی برترین دانشگاههای دنیا (مانند استفورد، دانشگاه ملی سنگاپور و ...) برای انجام پروژه در خارج از کشور نیز توسط این مرکز به ثبت رسید.
یکی دیگر از اقدامات موثر این برنامه، حمایت از جذب هیات علمی با ارائه کد استخدامی به دانشآموختگان 200 دانشگاه برتر دنیا، برای استخدام به عنوان عضو هیات علمی در دانشگاههای کشور است. این کار در سال 99 با اعطای کد استخدامی برای 84 نفر همراه بود. حمایت از سخنرانی و برگزاری کارگاه دانشجویان و دانشآموختگان از 200 دانشگاه برتر دنیا هم به همکاری با 98 نفر منجر شد.
حمایت از تاسیس شرکت‌های دانش بنیان توسط متخصصان و کارآفرینان خارج از کشور از دیگر اقدامات مفید این برنامه است. این کار در قالب حمایت از تاسیس شرکت توسط دانشآموختگان 200 دانشگاه برتر یا افراد دارای سابقه موفق در حوزه فناوری در خارج از کشور که طرحی برای راهاندازی کسب و کار دارند، اجرایی شد. به گفته قلعه‌نوی «این کار سال گذشته همکاری با 64 شرکت دانش بنیان را در پی داشت. ارائه فرصت مطالعاتی به این افراد هم به همکاری با 23 نفر منجر شد. یکی دیگر از طرح های ما در این برنامه جذب استاد مدعو بود که این کار نیز در سال 99 همکاری با 32 نفر را محقق کرد. برنامه دعوت مستقیم از متخصصان و کارآفرینان برتر طراحی و اجرا شده است.»
