هومن کبیری تهیه‌کننده سریال «گیسو» یا همان «عاشقانه ۲» درباره همکاری اجباری خود با منوچهر هادی به عنوان کارگردان این سریال و چالش‌های پیش رو برای ادامه این همکاری گفت.
به گزارش پایگاه خبری تحلیلی فناوری و نوآوری، این روزها شبکه نمایش خانگی تقریباً به تعداد روزهای هفته سریال دارد و هر کسی با هر سلیقه‌ای می‌تواند مخاطب یک مجموعه نمایشی قرار بگیرد. نوعی میدان رقابتی نفسگیر ایجاد شده است که در آن معدود سریال‌هایی می‌توانند پیروز رقابت قرار گیرند که نفس به نفس مخاطبشان حرکت کنند. سریال‌هایی که از همان قسمت اول و دوم سعی دارند نبض مخاطب را به دست گیرند و با درام‌هایی معمایی از بستر یک ملودرام روتین و خانوادگی فراتر روند.
«گیسو» به کارگردانی منوچهر هادی و تهیه‌کنندگی هومن کبیری یکی از سریال‌هایی است که مدتی است در شبکه نمایش خانگی عرضه شده است، فصل اول این سریال با نام «عاشقانه» در سال‌های ۹۵ و ۹۶ توزیع شد و مدتی است فصل دوم آن در شبکه نمایش خانگی در حال پخش است.
منوچهر هادی کارگردانی این سریال را بر عهده دارد که هنوز بسیاری از مخاطبان ناکامی «دل» و ماجرای آب بستن به این سریال را از او به یاد دارند. «گیسو» حالا تجربه بعدی این کارگردان بعد از «دل» است که شاید برای بسیاری تعجب برانگیز باشد که چطور بعد از آن ناکامی سریال دیگری به این کارگردان سپرده شد.
هومن کبیری تهیه کننده «گیسو» یا فصل دوم «عاشقانه» در گفتگویی صریح و انتقادی با خبرگزاری مهر از روند پیش تولید و تولید این سریال می‌گوید و اینکه چرا بعد از ناکامی‌های پی در پی منوچهر هادی همچنان این سریال را با کارگردانی او به تولید رساندند.
این تهیه کننده با کارگردانان مختلفی همکاری داشته و در پروژه‌های کارگردانانی چون داوود میرباقری و حسن فتحی حضور داشته است. او همچنین با کارگردانانی چون احسان عبدی‌پور همکاری داشته و به خاطر این همکاری برای ساخت فیلم «همسنگار» از بیست و نهمین جشنواره فیلم فجر سیمرغ بلورین بهترین فیلم بخش فیلم‌های ویدئویی را دریافت کرده است.
کبیری در این گفتگو به صراحت به پرسش‌ها و نقدها نسبت به همکاری با منوچهر هادی و خروجی این همکاری پاسخ داده است.
متن این گفتگو را در زیر می‌خوانید:
* این روزها سریال‌های مختلفی در شبکه نمایش خانگی عرضه می‌شوند سریال‌هایی که برخی از همان قسمت اول نظر مخاطب را هم جلب کرده‌اند و برخی تا پایان هم موفق نبودند. به نظر خود شما سریال «گیسو» توانسته است با وجود هزینه‌های کلانی که برای آن صورت گرفته است به آن میزان از اقبال مخاطب که می‌خواستید دست یابد؟
برای ارزیابی این مهم باید تا پایان پخش این بخش از پروژه تحمل کرد با این حال آنچه که برای هر کارشناسی قابل تشخیص است همین است که در این پروژه از امکانات و حضور بازیگران چهره و سایر موارد کمک گرفته شده است تا مولفه‌های یک سریال در جایگاه پربیننده را داشته باشد. البته عرضه چندین سریال در سبد شبکه خانگی در شرایط فعلی بی تاثیر نیست با این حال انتظارات ما هم خیلی بالاتر بود.
* فکر می‌کنید در شرایط امروز صرفاً استفاده از بازیگران چهره برای داشتن ویترینی خوش رنگ و لعاب در سریال‌ها جواب می‌دهد چون ظاهراً «گیسو» بیشتر از این مولفه بهره گرفته است؟
سریال «گیسو» اثری اجتماعی و بازیگر محور است. نوعاً کارگردان‌های مطرح هم از چهره‌های شناخته شده، محبوب و مستعد استفاده می‌کنند. به عنوان مثال مجید مجیدی در جایی از محمدرضا رضا گلزار برای افتتاحیه فیلمش دعوت می‌کند بنابراین استفاده از چهره‌ها متناسب با قصه، شخصیت‌پردازی و ساختار اثر اجتناب‌ناپذیر است چون برخی بازیگران عامل موفقیت و استقبال گسترده از فیلم می‌شوند و موجب توجه بیشتر مخاطبان به اثر می‌شوند.
سریال دیگر منوچهر هادی به نام «دل» که علیرغم اینکه بازیگران خوبی داشته است به خاطر کیفیت اثر به یک مثال تبدیل شده است. پس نتیجه می‌گیریم صرفاً حضور بازیگران مطرح نمی‌تواند تضمینی برای ارائه یک سریال موفق باشد * مجید مجیدی کارنامه‌ای داشته است که اتفاقاً در آن بیشتر استعدادهای جدید و چهره‌های ناشناخته را معرفی کرده است با این حال سوال من این است که چرا سریال «گیسو» صرفاً روی بازیگران سرمایه‌گذاری کرده تا عوامل دیگر نکته‌ای که معمولاً در فیلم و سریال‌های منوچهر هادی وجود دارد و قصه و فرم مورد غفلت قرار می‌گیرد.
آقای هادی دو سریال در نمایش خانگی داشته که سریال «عاشقانه» و «دل» بوده است. «عاشقانه ۱» که با همین تیم جلو رفت و در برقراری ارتباط با مخاطب بسیار موفق بود. بازیگران ستاره و سناریو جذاب و عاشقانه و البته فقر تولید سریال در نمایش خانگی و انگیزه وافر کارگردان به خاطر حضور چهره‌ها در موفقیت اثر بی تاثیر نبوده است. پرواضح است برای هر کارگردان تجاری ساز این فاکتورها فرصتی طلایی است.
من علاوه‌بر قصه و محتوای سریال از عوامل موفقیت فصل اول عاشقانه به ویژه بازیگران بهره کافی بردم و همه چیز مهیای ساخت یک اثر کیفی بود و اساساً هر کارگردان دیگری می‌توانست با ما همکاری کند. البته نه اینکه اهمیت نداشته باشد که چه کسی کارگردانی کند ولی لازم نبود سرآمد باشد. سریال دیگر منوچهر هادی به نام «دل» که علیرغم اینکه بازیگران خوبی داشته است به خاطر کیفیت اثر به یک مثال تبدیل شده است. پس نتیجه می‌گیریم صرفاً حضور بازیگران مطرح نمی‌تواند تضمینی برای ارائه یک سریال موفق باشد.
* دقیقاً به دلیل کیفیت پایین سریال «دل» که به قول شما به یک مثال البته از نوع «بسیار ضعیف» تبدیل شده است می‌خواهم بدانم چرا فصل دوم سریال «عاشقانه» یا «گیسو» با این کارگردان به تولید رسید؟
در زمانی که من با آقای هادی قرارداد برای کارگردانی سریال گیسو بستم او سریال موفق «عاشقانه ۱» را با تهیه کنندگی من در کارنامه‌اش داشت و در حال فیلمبرداری سریال «دل» بود که هنوز به پخش نرسیده بود و ما نتیجه و خروجی کار را ندیده بودیم. فیلم سینمایی پرفروش «رحمان ۱۴۰۰» را هم روی پرده داشت. من مثل همه تهیه کنندگان روش و منش خودم را در ساخت سریال دارم و جامعه هدف من در جذب مخاطبان همه اقشار هستند. با این حال با گذشت چند روز پس از عقد قرارداد و پرداخت کل دستمزد کارگردانی فصل اول «گیسو» به او فیلم سینمایی «رحمان ۱۴۰۰» توقیف شد و پس از چند ماه هم سریال «دل» پخش شد که البته نیاز به توضیح ندارد! و قسمت آزار دهنده اینکه علیرغم انتقادات گسترده نسبت به سریال «دل» جناب هادی همچنان مدافع جدی کیفیت اثر بودند. به هر ترتیب در چنین مواقعی تهیه کننده در عمل انجام شده قرار می‌گیرد و باید پاسخگوی مطالبات پخش و قراردادهای منعقده باشد.
* دلیل اصرار به کار با هادی را از این حیث می‌پرسم که شما پیش از این در پروژه‌های بزرگی با کارگردانان مهمی چون حسن فتحی و داوود میرباقری کار کرده‌اید.
سلیقه من در سریال سازی جناب حسن فتحی و استاد داوود میرباقری است که پیش‌تر همکاری درخشانی داشتیم. با جوان‌ترها مثل احسان عبدی‌پور هم که پیش از این کار کرده‌ام انگیزه‌ای جز ارائه یک اثر فاخر و تاثیرگذار ندارم و نتیجه روشن است.
به خاطر یکی دو اثر اخیر آقای هادی، از سوی پلتفرم برای کارگردانی ایشان تردیدهایی به وجود آمد و البته یک بار هم منجر به فسخ قرارداد شد * پس به دلیل همان تعهد به عمل انجام شده با منوچهر هادی همکاری کردید یا مولفه‌های دیگری هم داشتید؟
به عنوان یک تهیه‌کننده معیارهایی همچون فیلمنامه برای من مهم است. من به صورت اتفاقی در مسیر پروژه زمین خورده «عاشقانه ۱» قرار گرفتم که به دلیل مشکلات تهیه کننده پنج قسمت فصل اول در مسیر تعطیلی قرار گرفته بود و من ادامه کار را به تولید رساندم. فصل اول این سریال تجربه موفقی بود و با همکاری صمیمانه بازیگران و عوامل حرفه‌ای در زمان خود از کشش و جذابیت قابل توجهی برخوردار بود. با توجه به ساختار قصه و نوع شخصیت پردازی و البته بازیگر محور بودن همچنان ترجیح اخلاقی من و همکارانم این بود که کارگردان فصل اول عاشقانه فارغ از قضاوت‌ها و فضای منفی متاثر از توقیف «رحمان ۱۴۰۰» و بازتاب‌های متفاوت مربوط به سریال «دل»، کارگردانی «گیسو» را بر عهده بگیرد با این امید که شاید تلخی تجربیات گذشته انگیزه بیشتری برای ارتقاء سطح کیفی سریال باشد.
البته من هیچ گاه قصد ساخت فصل دوم عاشقانه را نداشتم اما رشد و توسعه و میزان استقبال مخاطبان از محتوی پلتفرم‌ها و البته همراهی و مشارکت آنان در تهیه و تولید سریال‌ها توجه بسیاری از دست‌اندرکاران سریال و سینمای ایران را به پدیده وی او دی یعنی سامانه نمایش درخواستی جلب کرد. اینها بهانه‌ای شد علیرغم میل باطنی من فصل دوم عاشقانه با عنوان گیسو به طور جدی از طرف دوستان و همکاران به ویژه محمدرضا گلزار مطرح شود و در دستور کار قرار بگیرد. من هم ترغیب شدم چرا که مقدمات کار فراهم بود و به اصطلاح اسب زین شده‌ای بود.
این در شرایطی بود که به خاطر یکی دو اثر اخیر آقای هادی، از سوی پلتفرم برای کارگردانی ایشان تردیدهایی به وجود آمد و البته یک بار هم منجر به فسخ قرارداد شد. به هر حال با همه این پالس های منفی، در زمانی که مصمم به تعویض کارگردان بودم، محمدرضا گلزار نکته‌ای را مطرح کرد که شاید اگر فرصت جدیدی به کارگردان بدهیم و موجب دل‌شکستگی نشویم اتفاق خوبی رخ دهد و بگذریم که خود گلزار هم بعداً از این اتفاق پشیمان شد.
* یعنی حتی پلتفرم هم به دلیل کیفیت پایین آثار منوچهر هادی برای ساخت «گیسو» دچار تردید شده بود اما شما همچنان ادامه دادید؟
پلتفرم ملاحظاتی در خصوص کارگردان داشت اما از آنجا که تصمیم درباره اثر بر عهده اینجانب بود ضمن توجه به درخواست‌های پلتفرم تصمیم نهایی را هم خودم گرفتم.
* برخی از بازیگران «دل» پس از آن سریال از قصه و ساختار کار گلایه کردند این همکاری دوباره با همین کارگردان عجیب نبود؟
چند نفری تمایل نداشتند جلوی دوربین منوچهر هادی بروند، البته یکی دو نفر به دلایل حرفه‌ای و حضور در فصل اول مجاب شدند و یکی دو نفر هم عطایش را به لقایش بخشیدند. تنها کسی که هنوز از کارگردانی منوچهر هادی رضایت داشت فرزاد فرزین عزیز و بامحبت بود.
بعد از سریال «دل» سخت‌گیری‌های دفتر نمایش خانگی چند برابر شد و به طبع بعد از مشکلات حقوقی و قضائی «رحمان ۱۴۰۰» سازمان سینمایی رغبتی برای صدور پروانه ساخت با کارگردانی منوچهر هادی نداشت * سوال اصلی من هنوز اینجاست که وزارت ارشاد چطور به این سریال پروانه ساخت داد چون در زمانی اتفاق افتاد که تغییرات مختلفی در حال شکل‌گیری بود و انتقادات مختلفی نسبت به منوچهر هادی و کیفیت محتوایی و ساختاری آثار او مطرح می‌شد؟
تقریباً بعد از سریال «دل» سخت‌گیری‌های دفتر نمایش خانگی چند برابر شد و به طبع بعد از مشکلات حقوقی و قضائی «رحمان ۱۴۰۰» سازمان سینمایی رغبتی برای صدور پروانه ساخت با کارگردانی منوچهر هادی نداشت. اما با توجه به حساسیت‌های فصل اول و تغییر رویکرد در قصه در فصل دوم و البته تمایل من و عوامل ساخت و پیگیری‌ها و جلسات مکرر با مدیران ذی‌ربط در سازمان سینمایی با تضمین نکات محتوایی و ساختاری با حضور او برای کارگردانی این پروژه موافقت شد و از اسفند ۹۸ پروانه ساخت به تدریج صادر شد. چند بازیگر اصلی اعلام آمادگی کرده بودند به جز هومن سیدی علی‌الخصوص بعد از ساخت سریال قورباغه و موفقیت‌های بی‌شمارش شخصاً به واسطه لطف و اعتمادش به من و اینکه دعوت من را پذیرفت از ایشان سپاسگزارم.
* البته باعث تعجب هم هست کسی که خودش صاحب سبک است و قورباغه را ساخته است در این سریال حضور داشت.
شاید نتوان چالشی را که به عنوان تهیه کننده در پشت صحنه برای راضی کردن بازیگران داشتم توضیح دهم اما همانطور که گفتم تقریباً جز یکی دو نفر هیچکس راضی به همکاری دوباره نبود به هر حال هومن سیدی و البته عزیزان دیگر به خواست من و گروه احترام گذاشتند، این آداب انسان‌های حرفه‌ای است و من همین جا از همه بازیگران و عوامل متشکرم.
* یکی از مولفه‌های حاشیه‌ای سریال‌های شبکه خانگی دستمزدهای آنهاست که حتی گاهی بازیگران را ترغیب می‌کند در پروژه یا علی رغم میل باطنی شان حضور پیدا کنند. می‌توانید درباره دستمزدهای این سریال توضیح دهید به طور مثال برای گلزار بیشتر از عرف دستمزدها پرداخت شد؟
من به محمدرضا گلزار دستمزد دو سال پیش او را پرداخت کردم و او هم فروتنانه پذیرفت.
* یکی از نقاط ضعف سریال در فصل دوم قصه‌ای است که نتوانست مخاطب را به درستی درگیر کند هرچند شنیده شد که متن بارها بازنویسی شده است اما چرا همچنان فیلمنامه نتوانست از کشش و درام و استحکام کافی برخوردار شود؟
در این فصل برای ارتقای کیفیت قصه رحمان سیفی آزاد به سریال اضافه شد و نویسندگان و فیلمنامه تحت نظارت مدیریت هنری پروژه جناب سیفی آزاد چند مرحله بازنویسی کردند. البته در خصوص قصه محدودیت‌های زیادی به ما وارد شد که بخشی از آن قابل درک بود و اینکه با توجه به حواشی قبلی باید از یک داستان عاشقانه به معمایی حرکت می‌کردیم. بر همین اساس تغییراتی هم لحاظ شد و علت اصلی حذف آقای فرزاد فرزین تغییر قصه به سمت معمایی بود که توسط رحمان سیفی آزاد مشاور هنری صورت گرفت. یعنی علی رغم اینکه او اولین نفر بود که از حضور در پروژه استقبال کرده بود طراحی معمایی کار باعث شد نقش وی کلاً از سناریو حذف شود.
* دلیل تمرکز روی شخصیت گیسو و بازگرداندن او به قصه با استفاده از شخصیت هانیه توسلی چه بود؟
به طور طبیعی با توجه به برند «عاشقانه» و «گیسو» مسئله جدی شخصیت پردازی گیسو با توجه به مهاجرت بازیگرش در فصل اول بود.
* و در نهایت ممکن است ساخت این سریال به فصل بعد برسد؟
باید تا پایان سریال صبر کنیم و متناسب با بازخوردها و نظر مخاطبین تصمیم بگیرم ولی آنچه که کاملاً مشخص است به دلیل اینکه بازیگران اصلی هومن سیدی و محمدرضا گلزار که فصل اول «گیسو» هم با ضمانت من قبول به حضور کردند حاضر به ادامه همکاری با جناب هادی نیستند و پلتفرم هم نظر مساعدی به همکاری دوباره با ایشان در «گیسو» ندارد و با اینکه من از صمیم قلب او را دوست دارم اگر فصل بعدی در کار باشد به دلایل فوق در خدمت این کارگردان نخواهیم بود.
