معاون پژوهشی وزیر علوم، تحقیقات و فناوری از سهم ۳۵ درصدی محققان کشور در تهیه مقالات مشترک بین‌المللی خبر داد.
دکتر پیمان صالحی امروز در پنجاه و ششمین نشست معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه‌ها، پژوهشگاه‌ها، مراکز و موسسات آموزش عالی کشور که با موضوع «برنامه‌های اجرایی تحقق فرمان مقام معظم رهبری در سال پیش‌رو» در محل سازمان پژوهش‌های علمی و صنعتی ایران برگزار شد، ایجاد مرجعیت علمی، افزایش اثربخشی پژوهش‌ها، تقویت دیپلماسی علم و فناوری، نگاشت ظرفیت‌ها و توانمندی‌های کشور، اثربخشی و ماموریت‌گرایی در پژوهش‌های علوم پایه، انسانی و اجتماعی و ترویج و فرهنگ‌سازی علم و فناوری را از محورهای اولویت‌دار این معاونت در وزارت علوم دانست.
وی با اشاره به ضرورت پیوستگی نظام نوآوری، اظهار کرد: نظام نوآوری، نظامی پیوسته است که هیچ حلقه‌ای را نمی‌توان نادیده گرفت، ولی می‌توان حلقه‌های آن را بومی‌سازی کرد و این همان نظام پیوسته نوآوری و فناوری است.
صالحی با اشاره به کارکرد سطح آمادگی فناوری‌ها از سطح یک تا ۹ با تاکید بر اینکه پژوهش‌های بنیادین و تا سطح آمادگی (TRL)های ۱ تا ۴ باید در دانشگاه‌ها انجام شود، ادامه داد: بنابراین تحقیقات بنیادین و کاربردی وظیفه دانشگاه‌هاست و در نظر داشته باشیم که نوآوری از تحقیقات بنیادین شروع می‌شود و تا تحقیقات کاربردی و تولید محصول ادامه می‌یابد.
وی با اشاره به انتشار ۷۰ هزار مقاله علمی در کشور طی هر سال گفت: با اینکه این تعداد مقاله برجسته و مهم است، ولی ضریب تبدیل پژوهش‌های بنیادین به فناوری مناسب نیست و باید ضریب تجاری‌سازی را بالا ببریم.
معاون پژوهشی وزیر علوم با تاکید بر اینکه هر چه پژوهش‌های دانشگاهی مساله‌محورتر باشد، تجاری‌سازی بیشتر می‌شود و موفق‌تر خواهد بود، خاطر نشان کرد: تعداد اعضای هیات علمی و حتی نیروهای پژوهشی در کشور ما و حتی در دنیا تقریبا ثابت شده، اما نیازهای ما در پژوهش و فناوری اضافه می‌شود، بنابراین باید از ظرفیت‌های تحصیلات تکمیلی به ویژه در پسا دکتری استفاده کنیم.
وی به آمار دانشجویان پسادکتری در آمریکا اشاره کرد و گفت: در آمریکا در سال ۲۰۲۰، ۶۵ هزار و ۶۸۱ نفر دانشجوی پسادکتری، ۲۹ هزار و ۶۶۱ نفر دانشجوی دکتری، ۲۸۳ هزار و ۳۳۵ نفر دانشجوی دکتری وجود داشته‌اند؛ یعنی به ازای هر ۴۰۳ دانشجوی دکتری یک پژوهشگر پسادکتری در این کشور وجود داشته است.
صالحی ادامه داد: این آمار در ایران در سال تحصیلی ۹۸-۹۹ شامل ۱۵۰ هزار دانشجوی دکتری بوده که ۱۵ هزار نفر دانش‌آموخته شده‌اند. همچنین فقط حدود ۳۰۰ یا ۴۰۰ نفر جذب هیات علمی می‌شوند. بنابراین باید از ظرفیت تحصیلات تکمیلی بیشتر استفاده کرد.
وی با اشاره به سهم پژوهش از تولید ناخالص داخلی در بودجه کشورهای مختلف، گفت: باید سعی کنیم سهم پژوهش را که اکنون کمتر از نیم درصد از کل تولید ناخالص داخلی است، به ۴ درصد برسانیم.
صالحی بر نمایه‌سازی مجلات علمی در کشور تاکید کرد و گفت: اکنون یک‌هزار و ۴۲۶ مجله علمی چاپ می‌شود که از این تعداد ۷۸۸ عنوان مجله در زمینه علوم انسانی است. از کل مجلات ۲۸۹ مجله در اسکوپوس نمایه شده و ۶۷ مجله در وب آو ساینس/ wos. البته سهم وزارت علوم از مجلاتی که در اسکوپوس نمایه شده‌اند؛ فقط ۱۰۹ مجله است که باید افزایش یابد.
معاون پژوهشی وزیر علوم در مورد سهم ایران از مقالات پراستناد، گفت: سهم ما از مقالات پراستناد ۳.۷ درصد و سهم ما از مشارکت بین‌المللی کل مقالات ۳۵ درصد است، همچنین با توجه به اینکه یک درصد جمعیت دنیا را داریم، ۲ درصد کل مقالات را تولید می‌کنیم.
وی تاکید کرد: اقدامات زیادی برای بهبود نمایه‌سازی مقالات در حال انجام است و اگر نشریات و مقالات در سطح بین‌المللی نمایه شوند، ما می‌توانیم حرف خود را در زمینه‌های مختلف علوم انسانی و اجتماعی در جهان مطرح کنیم.
