مهندسی DNA افراد به کمک ویرایش ژنوم آن‌ها درگذشته به‌مانند داستان‌های علمی و تخیلی می‌آمد. ولی حالا این ایده تبدیل به واقعیت شده است.
به گزارش پایگاه خبری تحلیلی فناوری و نوآوری؛ امروز
فناوری مهندسی DNA افراد به کمک ویرایش ژنوم آن‌ها موجب ایجاد امیدواری در
درمان برخی از بیماری‌هایی که تا به امروز صعب‌العلاج بوده‌اند شده است. از
طرف دیگر با ویرایش ژنوم جنین‌های ناقل عامل بیماری زا از بروز بیماری‌های
ارثی نیز می‌توان جلوگیری کرد.
بسیاری از این داستان‌های علمی تخیلی
امروز به کمک تکنیکی به نام CRISPR به واقعیت پیوسته است. با اینکه استفاده
از این تکنیک نیز با چالش‌های فراوانی همراه است محققان بر این باورند که
می‌توان بر این چالش‌ها درنهایت غلبه کرد. امروز عصری تاریخی در حیات انسان
به شمار می‌رود.
در طی هزاران سال، بشر توانسته است به کمک علم
وفناوری بر بسیاری از خطرات از جمله بیماری‌های کشنده رهایی یافته و به
مقابله با آن‌ها بپردازد. اما هیچ‌وقت قادر به تغییر ماهیت ژنتیکی خود برای
بهتر زیستن و تغییر روند تکاملی نبوده است. ولی اکنون می‌توان گفت که
قانون تکامل داروین را می‌توان تغییر داد.
همان‌طور که انتظار می‌رفت؛
مباحث مربوط به اخلاق در زمینه استفاده از تکنیک‌های ویرایش ژنوم به بحثی
داغ در میان محققان سرتاسر جهان شده است و این نکته‌ی خوبی است. اما باید
توجه داشت که در کنار مسائل اخلاقی استفاده از این تکنیک‌ها، مسائل اقتصادی
مربوط به آن نیز مهم است.
انتظار می‌رود تکنیک CRISPR ارزش اقتصادی
بسیار بالایی را داشته باشد. فراتر از صرفاً ویرایش ژن‌های سرطانی، بیماری
قلبی یا آرتریت، افراد ممکن است قادر به استفاده از این تکنیک برای بهبود
زندگی خود باشند. مهندسی ژنتیک و ژن‌درمانی می‌تواند میزان اضطراب، افسردگی
و یا خشونت افراد را کاهش دهد. باید توجه داشت که امروزه بازار داروهای
ضدافسردگی و ضد اضطرابی چیزی بالغ‌بر ده‌ها میلیارد دلار است.
ژن‌درمانی
می‌تواند به آهسته شدن پیری کمک کند، هوش بیشتری را فراهم کند، افراد را
در انجام کارهای سخت یاری دهد و یا موجب افزایش قدرت فیزیکی و استقامت
افراد شود. ژن‌درمانی حتی می‌تواند در ویژگی‌های ظاهری افراد نیز مانند رنگ
چشم، حالت بدن، نوع مو، قد و حتی چهره نیز تأثیر بگذارد.
اگر به میزان
هزینه‌ای که افراد برای تغییر این ویژگی‌های ظاهری در طول حیات خود می‌کنند
توجه کنید به ارزش فوق‌العاده این تکنیک پی خواهید برد و این ثروت نصیب
کسانی خواهد شد که بتوانند در این زمینه‌ها پیشگام شوند. بااینکه این تکنیک
در ایالات‌متحده آمریکا کشف شده است اما کشور چین شدیداً به دنبال تحقیق و
توسعه فعالیت‌های خود در زمینه استفاده از تکنیک CRISPR است. چالش‌های
اخلاقی کمتر در چین موردتوجه بوده و این باعث شده است چین از دیگر رقیبان
پیشی گیرد.
از جمله مسائل مهم دیگر، بحث ایمن بودن استفاده از این تکنیک
است. تغییر ژنتیک افراد با خطرات خاص خود مواجه است. می‌تواند اثرات جانبی
ایجاد کرده و از طرف دیگر اصلاح تغییرات ایجاد شده مشکل خواهد بود. برای
مقابله با این خطرات، دولت‌ها باید بودجه زیادی را برای تحقیقات در حوزه
ایمنی استفاده از تکنیک‌های ویرایش ژن اختصاص دهند.
از طرف دیگر، اگر
استفاده از تکنیک CRISPR بسیار گران باشد این فناوری فقط برای افراد
ثروتمند و خانواده آن‌ها در دسترس است و این جفا در حق دیگر افراد خواهد
بود و این موجب افزایش نابرابری در جامعه خواهد شد.
به‌منظور جلوگیری از
این نوع نابرابری، دولت‌ها باید روش‌های درمانی با کمک CRISPR را به صورت
رایگان برای هر کس که به آن نیاز داشته باشد فراهم کنند. برای مثال در
آمریکا، اگر هزینه دریافت خدمت درمانی با تکنیک CRISPR را 20 هزار دلار فرض
کنیم در طی یک سال حدود 100 میلیارد دلار (2 درصد هزینه‌های دولت آمریکا )
برای درمان چیزی نزدیک به 4 میلیون آمریکایی نیازمند این نوع درمان
به‌صورت رایگان هزینه خواهد بود. البته با فرض ایمن بودن این نوع درمان این
مبلغ توجیه‌پذیر است.
با پیشرفت تکنولوژی، دولت‌ها نباید در عرصه رقابت
از دیگر کشورها عقب بمانند چون در آینده موجب وابستگی آن‌ها به ابرقدرت‌ها
می‌شود. تکنولوژی ژن‌درمانی نیز یکی از این تکنولوژی‌ها است که باید به آن
توجه ویژه‌ای داشت.
