پایگاه خبری تحلیلی فناوری و نوآوری

محمود مهرداد شکریه دبیر ستاد توسعه فناوری های مواد و ساخت پیشرفته در این همایش با بیان اینکه حوزه مواد، حوزه ای مغفول مانده در کشور و پیچیده است اظهار کرد: در تمامی بخش های مختلف کشور نیاز به مواد و ساخت پیشرفته احساس می شود، کشورهای مختلف در دنیا برای اثبات برتری خود به سه حوزه مواد، انرژی و اطلاعات اتکا می کنند همچنین نگاهی به نامگذاری عصرهای مختلف در تاریخ همچون عصر حجر و سیلیکون نشان دهنده اهمیت بحث مواد از زمان های دور است.

شکریه همچنین درباره تعریف مواد پیشرفته بیان کرد: مواد پیشرفته با ایجاد تغییراتی در زیر ساختار و ترکیبات آنها دارای خواص ویژ ه ای شده که در نتیجه آن در مقایسه با مواد سنتی تمایزاتی را دارا هستند. مواد پیشرفته همچنین با مواد راهبردی تفاوت دارند، مواد راهبردی شامل مواد پیشرفته و سنتی هستند در واقع نیاز صنایع راهبردی و داخلی باعث ایجاد مزیتی رقابتی شده و راهبردی بودن مواد از این دلیل حاصل می شود. البته در تعریف مواد پیشرفته نیز باید دقت کرد زیرا ممکن است ماده ای برای کشور ما دست نیافتی بوده و اگر به تولید آن دست پیدا کنیم جزء مواد پیشرفته برای ما محسوب می شود.

دبیر ستاد توسعه فناوری های مواد و ساخت پیشرفته معاونت علمی درصدی از رشد کشورها را وابسته به فناوری دانست و گفت: 40درصد رشد اقتصادی کشورهای پیشرفته در سال 1970وابسته به فناوری بوده که از این مقدار 12 درصد مربوط به مواد پیشرفته بوده است. اما پیش بینی های جدید نشان می دهد که تا سال 2020 ، 85 درصد از رشد اقتصادی کشورهای پیشرفته مربوط به فناوری است که سهم فناوری های مواد پیشرفته از این مقدار،70 درصد خواهد بود. آمار فوق بیانگر این است که مواد پیشرفته جایگاه ویژه ای در توسعه فناروی ها دارد.

مواد پیشرفته در اولویت های علم و فناوری کشورها

وی با اشاره به اینکه مواد پیشرفته یکی از محورهای اصلی در میان اولویت های منتخب سیاست علم و فناوری کشورها است بیان کرد: نگاهی به 4 محور اولویت در اتحادیه اروپا، کشورهایی همچون چین، ژاپن و برزیل نشان می دهد یکی از این 4 اولویت آنها،مواد پیشرفته است همچنین ایالات متحده امریکا نیز یکی از 5 محور اولویت خود را حوزه مواد پیشرفته قرار داده است و تمام این موارد بیانگر این مطلب است که با فناوری مهم و کلیدی مواجه هستیم. در دسته بندی دیگر نیمی از 40 فناوری اولویت دار منتخب اتحادیه اروپا مربوط به مواد پیشرفته است و در امریکا در ساخت و تولید این مواد اولویت هایی وجود داشته و در این کشور سیر قانونگذاری در حوزه مواد وجود دارد.

علم و فناوری مواد پیشرفته در ایران

عضو هیئت علمی دانشگاه علم و صنعت با بیان اینکه در نقشه جامع علمی کشور 3 سطح بندی تعریف شده است گفت: فناوری هایی که نیازمند توجه، هدایت و پشتیبانی در سطوح کلان مدیریتی کشور هستند در سطح الف قرار می گیرند و سطوح ب و ج مربوط به فناوری هایی است که رشد و توسعه آنها از طریق پشتیبانی مدیریت های مبانی و تخصیص غیر متمرکز منابع رخ می دهد و حوزه مواد پیشرفته در سطح ب و ج قرار دارد. با توجه به اهمیتی که این حوزه دارا است باید به سطح الف ارتقا پیدا کند تا تخصیص اعتبار بیشتر برای این حوزه شاهد باشیم.

وی ادامه داد: در کشور بیش از 100 هزار دانش آموخته حوزه مواد وجود دارد همچنین در این حوزه 19 هزار دانشجو در حال تحصیل هستند و 25 انجمن علمی، 15 پژوهشگاه، بیش از 40 مرکز آموزشی مقطع دکتری در این حوزه فعال هستند که نشان می دهد حوزه مواد حوزه ای قوی با پتانسیل بالایی در کشور است.

وضعیت شرکت های دانش بنیان حوزه مواد پیشرفته

شکریه با بیان اینکه پس از شرکت های دانش بنیان حوزه تجهیزات نفت و گاز و فناوری اطلاعات، شرکت های حوزه مواد پیشرفته در جایگاه سوم از نظر تعداد قرار دارند گفت: 162 شرکت دانش بنیان در حوزه مواد فعال هستند که 700 میلیارد تومان گردش مالی آنها در سال است.

دبیر ستاد توسعه فناوری مواد و ساخت پیشرفته معاونت علمی همچنین عنوان کرد: این ستاد بعد از چندین سال تلاش به عنوان چهاردهمین ستاد معاونت علمی در بهمن سال گذشته راه اندازی شد که تشکیل پنل‌های تخصصی برای حوزه های مختلف، پیگیری پروژه های کلان ملی، برقراری ارتباط با مجموعه های مرتبط، همکاری های بین المللی و برقراری ارتباط بین طرف های عرضه و تقاضا از جمله اقدامات انجام شده در ستاد در این مدت است.

شرایط فعلی اقتصادی ایران و شرکت های دانش بنیان

وی با بیان اینکه 2744 شرکت دانش بنیان با گردش مالی 13 هزار میلیارد تا کنون ثبت شده است، گفت: افزایش درآمد ناخالص ملی کشور، تبدیل شدن  به موتور محرک اقتصادی، افزایش میزان صادرات، اشتغالزایی، خلق ثروت، مقاوم سازی اقتصاد کشور و استقلال اقتصادی انتظاراتی است که از این شرکت ها وجود دارد. البته با نگاهی به بازار کشور می بینیم که کالاهای خارجی سهم زیادی در بازار کشور ما دارند. که شرط اصلی برای شکوفایی این شرکت ها بازسازی سیستم اقتصادی کشور بر اساس نظریه اقتصاد مقاومتی دانش بنیان است.

در بخش بعدی این همایش بهزاد سلطانی رییس هیات عامل صندوق نوآوری و شکوفایی با بیان اینکه در حال حاضر شرکت های دانش بنیان کمتر از 0.5 درصد تولید ناخالص ملی را به خود اختصاص داده اند و این میزان باید به 10 درصد ارتقاء یابد بیان کرد: بنابراین در این مسیر باید پرشتاب حرکت کنیم در واقع در فرآیند رشد فناوری اقتصادی کشور در مرحله اقتصاد مبتنی بر منابع و نوآوری قرار داریم و هنوز مسیر اقتصاد مبتنی بر بهره وری در کشور ما طی نشده است.

سلطانی در ادامه درباره فعالیت های صندوق نوآوری و شکوفایی توضیحاتی را ارائه داد و گفت: برای دریافت تسهیلات از این صندوق شرایطی وجود دارد در این راستا شرکت مذکور باید ثبت شده و خصوصی یا تعاونی باشد همچنین دانش بنیان بودن یکی دیگر از معیارهای ما است. داشتن طرح دانش بنیان و اقتصادی و عملکرد مناسب در گذشته از دیگر شرایط صندوق است.

به گفته وی، تامین دفاتر کاری برای شرکت ها، خدمات قرض الحسنه با سود 4 درصد برای تولید نمونه نیمه صنعتی، خدمات با نرخ ترجیهی 11 درصد برای سرمایه در گردش، خدمات با نرخ 9 درصد برای توسعه بازار شرکت ها (لیزینگ محصولات) و ضمانت نامه 1000 میلیارد تومانی بانکی از دیگر تسهیلات این صندوق است.

300 میلیارد تومان تسهیلات به شرکت های دانش بنیان

سلطانی همچنین عنوان کرد: تا کنون 2629 طرح به صندوق ارسال شده است که حدود 600 طرح در دست بررسی بوده و بقیه آنها بررسی شده است بر این اساس مبلغی معادل 834 میلیارد تومان تسهیلات برای شرکت ها مصوب نمودیم  که 300 میلیارد تومان آن تا کنون پرداخت شده است.

همایش مواد و ساخت پیشرفته با حمایت ستاد توسعه فناوری مواد و ساخت پیشرفته معاونت علمی به منظور تبیین فعالیت های این ستاد با حضور محمود شکریه دبیر ستاد، بهزاد سلطانی رییس هیات عامل صندوق نوآوری و شکوفایی، محمد صاحبکار خراسانی سرپرست امور شرکت ها و موسسات دانش بنیان معاونت علمی و مدیران شرکت های دانش بنیان حوزه مواد و ساخت پیشرفته برگزار شد.