سلامت الکترونیک (e-Health) یک زمینه نوظهور از برخورد انفورماتیک، پزشکى، بهداشت عمومى و تجارت است، که از طریق شبکه جهانى وب (world wide web) و تکنولوژی‌های مرتبط با آن ارتقا و تکامل می‌یابد.
به گزارش پایگاه خبری تحلیلی فناوری و نوآوری، سلامت
الکترونیک را نه‌تنها به‌عنوان یک توسعه فنى بلکه به‌عنوان حالتى روحى، طرز
تفکر و یک حرکت عمومى جهانى می‌توان توصیف کرد. براى توصیف واژه سلامت
الکترونیک باید از فناورى اطلاعات و ارتباطات (Information Comunication
Technology) در بخش سلامت بهره برد. اطلاعات دیجیتالى در بخش سلامت و
بهداشت براى مقاصد بالینى و آموزشى و مدیریتى از طریق الکترونیکى، انتقال
ذخیره و بازیابى می‌شود.
سلامت الکترونیکى یک زمینه جدید و روبه رشد از
تلاقى اطلاع‌رسانی پزشکى ـ سلامت عمومى و مبادلات تجارى است که به خدمات و
اطلاعات سلامت ارائه‌شده و یا تقویت‌شده از طریق اینترنت و فناوری‌های
وابسته اطلاق می‌گردد. در مفهومى وسیع‌تر این واژه نه‌تنها به توسعه فناورى
اشاره می‌کند بلکه زمینه‌ای جامع براى ارتقاى محلى ـ منطقه‌ای و
بین‌المللی مراقبت بهداشتى با استفاده از فناورى اطلاعات و ارتباطات است.
کلمه
HEALTH در واژه E_ HEALTH به معنای سلامت انسان است، نه‌تنها فقدان
بیماری. این مفهوم هم در راستای تعریف سلامت ازنظر سازمان بهداشت جهانی
به‌عنوان" حالتی از سلامت کامل فیزیکی، ذهنی و اجتماعی است و نه‌فقط عدم
حضور بیماری یا رنجوری.
تاریخچه سلامت دیجیتال
واژه e-Health ابتدا در
دهه ۹۰ میلادى کلمه‌ای عمومى بود و به تمام مسائل مشترک میان کامپیوتر و
پزشکى اطلاق می‌شد. این کلمه در ابتدا بیشتر به‌وسیله بخش صنعت و تجارت
مورداستفاده واقع می‌شد و کاربرد علمى آن بسیار کم بود. در آن زمان تمام
خدماتى که اینترنت براى سلامت جامعه می‌توانست ارائه دهد در این حوزه قرار
می‌گرفت. به‌عنوان‌مثال شرکت Intel از e-Health به‌عنوان تلاشى مشترک از
سوى مسئولان بهداشت جهانى و فناورى یاد می‌کند، اما با گسترش نفوذ اینترنت
در جوامع و افزایش گرایش کاربران به استفاده از اینترنت، سلامت دیجیتال نیز
دچار تحولى عظیم شد و از کاربردى عمومى خارج‌شده و تبدیل به یک زیرشاخه از
بهداشت عمومى شد.
پس‌ازآن کاربران و متخصصان فراوانى به استفاده از
e-Health روى آوردند و سلامت الکترونیکى به واژه‌ای علمى و آکادمیک تبدیل
شد اما در ابتدا گروهى از دانشمندان و متخصصین با ورود این واژه به لغات
علمى و دانشگاهى مخالف بودند و آن را واژه‌ای صرفاً تجارى می‌دانستند اما
براثر توسعه دامنه کاربرد مجوز ورود صادر شد به‌گونه‌ای که امروزه در بانک
اطلاعات پزشکى دنیا (medline) صدها مقاله علمى مرتبط با حوزه سلامت
الکترونیکى می‌توان یافت.
جایگاه‌یابی وضعیت فناوری حوزه فعالیتی کارگروه سلامت الکترونیک در داخل و خارج کشور
وضعیت
فناوری در حوزه این کمیته در داخل کشور به این صورت است، که فعالیت‌های
بسیاری در این زمینه در سطح دولتی و خصوصی به انجام رسیده است که در برخی
از قسمت‌ها قابل برابری و حتی فراتر از فناوری‌های مشابه در خارج از کشور
است، یکی از مشکلات عمده در حوزه این امر در به منصه اجرایی رسیدن آن ، عدم
هماهنگی بین بخشی در سطح دولتی و عدم مفاهمه مشترک و نحوه همکاری در بخش
دولتی و خصوصی است.
که مصداق فعالیت این کمیته در هماهنگی توسعه فناوری
و علمی و اجرایی در سطح فرا بخشی است، که در این خصوص همکاری‌های
بین‌المللی ساختاریافته در توسعه فناوری با نگاه همکاری و تعامل و فعالیت
بین‌الملل موجب تقویت این حوزه می‌شود.
اهداف کارگروه در ستاد توسعه فناوری اطلاعات، ارتباطات و فضای مجازی
در
راستای سیاست‌های ابلاغی حوزه سلامت مقام معظم رهبری، برنامه ششم توسعه،
نقشه جامع علمی کشور و نقشه تحول نظام سلامت، کارگروه سلامت الکترونیکی و
فناوری سلامت باهدف ارتقاء کیفى فناوری‌های بر اساس نیازها و اولویت‌های
کشور و باانگیزه توسعه همکاری‌های فرا بخشی و ایجاد ظرفیت در زمینه
راه‌اندازی جریان اجرایی سازی و توسعه فناوری سلامت و سلامت الکترونیکی نقش
مهمی را در این زمینه ایفا می‌نماید و با برنامه‌هایی که در خصوص توسعه
پتانسیل‌های موجود و هدایت صحیح در بستر تعاملات داخلی و خارجی‌شکل می‌گیرد
ظرفیت موجود در کشور به ظرفیتی بالفعل تبدیل می‌شود.
بر اساس این
گزارش، ستاد توسعه فناوری اطلاعات، ارتباطات و فضای مجازی معاونت علمی در
نظر دارد با راه‌اندازی کارگروه سلامت الکترونیک در ستاد، با هماهنگی میان
بخشی در سطح دولتی و عدم مفاهمه مشترک نحوه همکاری در بخش دولتی و خصوصی را
بررسی کند.
